Türkiye’yi yönetenlerin Suriye tutumunu konuştuğumuz bir dostum geçen hafta, “Ahmet Davutoğlu gitti, ideolojisi baki” dedi. İsabetli bir saptama! Üstelik darbe girişimi dönüm noktası olup çıkmışken, Davutoğlu’nun ideolojik dış politikası için de olanca riskleriyle birlikte “uygulama zemini” yakalanmış olundu.
O gün bugündür “yurtta sulh cihanda sulh” mottosuna dönüleceğini umanlar haklı olarak “aman TSK akıbeti meçhul bir maceraya sürüklenmesin” ikazları yapmakta. Sorun, bizlerin memleketin başına gelebilecek daha vahim gelişmeler yüzünden “bataklık” gördüğümüz yerde, birilerinin “fırsat penceresi” bulmaları.

***

Suriye’ye TSK müdahalesinin yolu, uluslararası planda sınır hattından gelen saldırılara “meşru yanıt” çerçevesine oturtulması; ülke içinde de Suriyeli Kürtlerin oluşturduğu koridorun “ulusal güvenlik meselesi” olarak algılanması üzerinden açıldı. ABD ve Rusya gibi dış aktörlerin olası hesaplarıyla örtüştüğü oranda mümkün oldu. Şu koşullarda geriye dönüşü kestirmek güç.

***

Ancak Türkiye’yi yöneten siyasi zihniyetin “asker kayıpları” yahut IŞİD’den kaynaklanacak iç terörden ötürü “zorda kalacağını” söylemek ne kadar isabetli? Zira Suruç’tan bu yana teröre kurban verdiklerimiz de, 33 günlük operasyonda yitirdiklerimiz de maalesef fark yaratmadı. Tersine Halep’i de içine alan “Sünni hilali, İhvancı damar” gibi zeminler mevcutken, küçük askeri kayıplar içeride milliyetçiliği besleyip OHAL rejiminin kurumsallaşmasına “hizmet ederse” şaşırmamalı.
Misal, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ÖSO şemsiyesi altında herkesin bildiği cihatçı grupları “ılımlı” diye sunarken kurduğu şu cümlelerin şaşırtmadığı gibi: “Şu anda Cerablus olayını, Rai olayını biz onlarla gerçekleştirdik. Biz lojistik desteğimizi verdik. Fırtına obüslerimizle destekledik. Bazı tanklarımız bu arada yok oldu, varsın yok olsun. Mesele Cerablus’u kurtarıp halkına orayı teslim etmekti, bu başarıldı. Rai’yi kurtarıp Rai halkına teslim etmekti, bu başarıldı. Şimdi El Bab’a doğru operasyon genişliyor.”
Sonrası? Allah kerim...

***

İronik biçimde “Suriye’nin toprak bütünlüğünü koruma” mottolu müdahalede buldukları “fırsat penceresi” ise 8 Kasım seçiminden sonra oluşacak yeni ABD yönetimine şimdiden sunulan önerilerden belli:
•TSK’nin ÖSO gruplarına açtığı alanı havadan koruyacak “uçuşa yasak bölge”. (Savaş kampının lideri Hillary Clinton’ın vaadi.)
•TSK’nin şimdikinin beş katı toprağı (5 bin kilometrekare) ele alıp TOKİ’yle yeniden tesisi. (Başka ülkenin savaş alanı olmuş toprağında sivil yardım teması.)
•ÖSO’dan 65 bin kişilik “milli ordu” yaratmak önerisi. (Rejim değişikliği arzusunun devamı.)
Bunların Türkçesi açıkça “Suriye’yi bölmek” demektir. Başarı şansı tartışmalı olmakla kalmaz; Amerika ile bölgede Kürtlere bakıştaki pürüz aşılabilir olsa bile, bumeranga dönme riski taşır.

***

Uluslararası resim bu önerileri daha manalı kılmakta. Obama/Kerry “topal ördek” pozisyonuna düşmezden önce, ABD’nin askeri olarak elinin zayıf olduğu Suriye’de Rusya ile işbirliği istiyorlar. Pentagon ve CIA direniyor. Geçen haftaki gelişmeler, cihatçı gruplar açıkça El Kaide’nin mümessili Nusra Cephesi’nden ayrılmayacaklarını ve ateşkesi kabul etmediklerini beyan etmişken; ABD’nin Suriye ordusunu “ılımlı” diye sunulanların hiç bulunmadığı Deyr ez Zor’da vurması, gizemli BM konvoyu saldırısı, Pentagon şefi Ash Carter ve Genelkurmay Başkanı Joseph Dunford’ın Senato Silahlı Hizmetler Komitesi’ne beyanları, apaçık ispatlar.
En çarpıcısı Dunford’ın Senatör Wicker’ın sorusuna yanıtı: “Şu anda Suriye hava sahasının tümünün kontrolü Rusya ve Suriye ile savaşa girmemizi gerektirir. Bu benim veremeyeceğim ciddilikte bir temel karar.”
İşte bu Clinton’ın vaat ettiği, Erdoğan’ın talep ettiğinin (Obama yönetimini yıllarca zorlayıp da başaramadığının) ta kendisidir. Burada sorun Suriye’de asıl askeri üstünlüğe sahip olan, oyunu “kuralına göre zorlayan” Rusya’nın hesaplarının ne olduğudur. Bataklığın “derinliği” orada yatmakta zira.