ABD Başkanı seçilmesinin hemen ertesinde, Donald Trump’ın azledilmesi ihtimali konuşulmaya başlandı. ABD Başkanı’nın yerli ve yabancı kaynaklardan gelir elde etmesini sınırlayan ve çıkar çatışmasını yasaklayan kuralı çiğnemesi, Trump’ın azledilmesini talep eden bir imza kampanyasını tetikledi. Ardından FBI Başkanı James Comey’in aniden görevden alınması, Trump ve ekibinin Rusya ile olan ilişkileri konusunda yürüyen soruşturmayı engelleme girişimi olarak kamuoyu tarafından algılandı. Trump da, NBC televizyonunda, FBI Başkanı’nı görevden alma kararında Rusya soruşturmasının etkili olduğunu söyleyince, saklamak istediği bazı şeyler olduğu kanaatini güçlendirdi.
Watergate skandalı soruşturmasını Nixon’un engelleme çabaları, ABD Başkanı’nın görevden alınması için Kongre’de soruşturma hazırlıkları başlamasına yol açmıştı. Nixon soruşturma sonucunu beklemeyip 1974’te istifa etti. Bugüne kadar ABD tarihinde iki kez azil soruşturması açıldı. 1868’de Andrew Johnson’u ve 1998’de Bill Clinton’ı görevden azletme kararı Kongre’de onaylandı ama Senato’da reddedildi. Başkanı azletmek için Kongre’de basit çoğunluk, Senato’da üçte iki çoğunluk gerekiyor.
Başkanlık seçimini Donald Trump’ın kazanacağını, seçimden üç ay önce tahmin eden Amerikalı tarihçi Allan Lichtman, şimdi Trump’ın azledilmesinin güçlü bir ihtimal olduğunu iddia ediyor. Geçen nisan ayının ortasında ABD’de yayımlanan The Case for Impeachement (Azletmek İçin Deliller) başlıklı kitabında bu iddiasının dayanaklarının Trump başkan seçilmeden önce var olduğunu belirtiyor. Lichtman’ın kitabı, Trump’ın FBI başkanını azletmesinden üç hafta öne yayımlandı.
Lichtman başkanlık seçimini kimin kazanacağını öngören ve 1984’ten beri yanılmayan bir tahmin modeliyle tanınan, American University’den emekli bir tarih profesörü. Trump’ın azledilmesini öngörmesine yol açan göstergelerin Trump’ın geçmiş davranışlarıyla ilgili olduğunu belirtiyor. Bunların başında düzenli olarak yalan söylemek ve yasaları çiğnemek, yasadışı veya Trump Universitesi, Trump Vakfı, Trump Enstitüsü gibi hileli işlere ismini vermek, üst üste iflaslarla alacaklılarını sürekli mağdur etmek, yaptığı işlerden ortaya çıkan zararları hep başkalarının sırtına yüklemek alışkanlıklarına işaret ediyor. Şimdi ise ABD başkanı olarak, başı sıkıştığında iflas bayrağı çekemeyeceğini belirtiyor. Lichtman’a göre, Trump’ın “anayasal kısıtlamalara karşı sergilediği küçümseyici tavır, Cumhuriyetçi kongre çoğunluğunun bile güven kaybına yol açacak güç suiistimallerine neden olabilir.”
Lichtman, 2018’de Kongre’nin bütünüyle yenileneceğini ve Cumhuriyetçi vekillerin yeniden seçilmek için Trump’ın kendilerine yük olmasından endişe edeceğini de ilave ediyor. Trump, göreve başlamasını izleyen yüz günde kamuoyu yoklamalarında en kötü sonucu alan başkanlar arasında en ön sırada yer alıyor. Trump’ın azledilmesi veya bu süreç başlayınca istifa etmesi Cumhuriyetçi Parti’nin başkanlığı kaybetmesine yol açmayacak. Bu durumda parti örgütünün Trump’ı dengelemesi ve denetlemesi için seçtiği Başkan Yardımcısı Mike Pence 2020’ye kadar başkan olacak. Bu da Cumhuriyetçi establishment için, şimdikinden daha iyi bir çözüm demek. Trump’ın silah sanayisini ve yatırımcıları memnun edecek anlaşmalar imzalayıp ABD’yi bir mezhep savaşının içine sürüklemesi, Cumhuriyetçileri azil sürecine yeşil ışık yakmaktan vazgeçirecek mi, önümüzdeki aylarda göreceğiz. Şimdiden Impeach Trump Now internet sayfasında imzacı sayısı bir milyonu geçmiş durumda.