Orman yangınları içimizi yakmaya, yüreğimizi burkmaya devam ediyor. Böylesi büyük felaketler, büyük bir dayanışma duygusu ve olayın nedenlerinin tümüyle ortaya çıkarılması ile aşılır. 

İktidarda ikisiyle de ilgili irade ne yazık ki yok. 

En azından yangın üzerinden ülkede yeni gerilim yaratılmasına izin vermemek gerekiyor.

Afganistan’dan yola çıkıp, İran’ı boydan boya geçip, Türkiye sınırından giren Afgan gençler konusu ister istemez yangının gerisinde kaldı. Ancak süreç işliyor. Türkiye’nin Kâbil Havaalanı’ndan başlamak üzere Afganistan’ın güvenliğinde sorumluluk alması, özellikle ABD tarafından inceden inceye işleniyor.

Her şeyden önce yanıt bulması gereken soru şu:

Türkiye, Afganistan’da kim için, ne uğruna, ne karşılığında güvenlik üstlenecek?

Yanıtı kestirmeden vermek gerekirse iktidar, ABD’nin gözüne girmek, ayakta kalmanın dış desteğini sağlamak, bir miktar da para almak istiyor. 

***

Son birkaç gündür ulaştığımız bilgileri satırbaşlarıyla paylaşalım:

- Türkiye’ye İran sınırından giriş yapan Afganların neden hep genç erkek olduğu, neden hiç kadın, çocuk olmadığı soruluyordu. Yanıt şu: Onlar Afganistan’da ABD adına görev yapan bu ülke yurttaşları. ABD şimdi onları Taliban’dan korumak için Türkiye üzerinden tahliye ediyor.

- Afganistan’dan İran sınırına merkezi yönetimin organizasyonu ile getiriliyorlar. Türkiye’ye girişte alınıp belli kamp yerlerine götürülüyorlar. Bu kişilerin bir bölümünün ABD’ye götürüleceği söyleniyor.

- Bu tablo, akla, 1996 yılında Irak’ta ABD için çalışan 5 bin kadar peşmergenin ABD’nin Guam Adası’na götürülüşünü getiriyor. ABD, bu kişileri Irak’ta kendisi için kullanmak üzere Guam’da özel olarak eğitmişti.

- Şu anda sözünü ettiğimiz yolla Türkiye’ye giren Afgan sayısının da 5- 6 bini geçtiği tahmin ediliyor. Bu trafik, Birleşmiş Milletler’in kontrolü dışında yürüyor.

- ABD, bir yandan da Taliban’la görüşmeye devam ediyor. Ülkenin yarısından fazlası Taliban’ın kontrolünde. Merkezi hükümet adım adım geriliyor. 

- Bütün bunlardan bağımsız olarak Taliban rejimi altında yaşamak istemeyen Afganların çoğunun kafasında Türkiye’ye gelmek var. Bu sayının 10 milyona kadar çıkabileceği konuşuluyor. Pakistan, daha fazla sığınmacı gelmemesi için Afganistan sınırını kapattı. 

***

Bu tablo, Afganistan’ın görünür gelecekte huzur bulamayacağını gösteriyor. 

20 yıllık ABD işgalinin ardından genel görünüme baktığımızda durum şu:

Afganistan, “anayasal” olarak 14 etnik gruba bölündü. Gruplar arasında ortak bir ülke paydaşının çıkması çok zor. Böyle bir hava oluşsa bile görünen o ki engelleyecekler. ABD’nin buradan “başarısızlıkla” ayrıldığı söyleniyor ama belki de istenen durum buydu!

Bu karmaşanın ortasında Türkiye’nin tek başına atacağı adımların hiçbir akılcı yanı yok. Son bir ayda Taliban’la görüşmek ve ikna etmek üzere bu ülkeye giden görevliler özel olarak seçilmişti. Taliban’a, “Bakın biz Müslüman bir ülkeyiz” diye söze başlarken bunu gösterecek kişiler gönderilmişti. Onların da hayal kırıklığına uğradığı, kafa kesmeden sosyal yaşamı düzenlemeye kadar pek çok uygulamayı garipsediği belirtiliyor. 

ABD’nin Afganistan’da oynadığı oyun, bölgenin öteki ülkelerine yaptığından farklı değil. 

İktidar şimdiden bunun parçası olmuş görünüyor.