Zülal Kalkandelen
Zülal Kalkandelen zulal.kalkandelen@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Kültürel pespayeleşme

08 Aralık 2021 Çarşamba

İbrahim Tatlıses’e Altın Kelebek Ödülleri’nde Yaşam Boyu Onur Ödülü verilmesi, sosyal medyada hak ettiği şekilde çok büyük tepki gördü. 

Birlikte olduğu kadınlara şiddet uygulayan, “Kadın dediğin dayak da yemeli” diyen birinin yaşam boyu onurlandırılacak bir kişi olarak değerlendirilmesi, gerçekten tam da Türkiye gibi son hızla gericileşen bir ülkede olabilir. 

Kadınlara yönelik bir ürünü üreten marka Pantene’in böylesine bilinçsizce davranması, şiddetin ataerkil toplumlarda utanç verici bir şekilde normalleştirilmiş olmasından kaynaklanıyor. Temel neden bu ama tek neden bu değil. 

Bir zamanlar “Üç türlü kadın vardır: Günlük, haftalık, ömürlük” diyerek gazete manşetlerinde yer alan kişinin, “ödül verilecek bir ünlü” olarak görülmesinin ardındaki neden popüler kültürdür. 

Topluma hâkim olan bu kültür, dilimizde “en çok”, “en fazla” kavramları ile ifade edilen nicelikleri ölçüt olarak alır. Albümleri “en fazla satan”, filmleri “en çok izlenen” biri, otomatik olarak ödül kazanacak aday olur. En fazla parayı da o toplar. 

Niteliği geri plana iten, şimdilerde sosyal medyadaki takipçi sayısının fazlalığına dayanan bu kategorizasyon, kültürel pespayeleşmenin de nedenidir. 

Ama söz konusu ödül töreni ile ilgili sorun sadece bu değil.

SİYASAL İSLAMCI İKTİDARIN YANDAŞI MEDYADAN ÖDÜL ALMAK

Geçen hafta sonu bu köşede anlattığım gibi, bu etkinlik de yine İstanbul’daki kent yağmasının simgelerinden “kaçak yapı” denilen Zorlu Center’da yapılmış. Aynı şirketin, insansız hava araçları üreten Vestel’in de sahibi olması, törene katılanları rahatsız etmemiş.

Ödülleri Hürriyet gazetesinin verdiği düşünülecek olursa, yıllardır laik Cumhuriyete darbe üstüne darbe vuran siyasal İslamcı bir iktidara yandaşlık yapan bir medya grubundan ödül almak, onca oyuncu şarkıcı ve sanatçıyı rahatsız etmemiş.

Daha birkaç ay önce Ziraat Bankası’ndan Doğan Medya’yı satın almak için çektiği milyonlarca dolarlık krediyi ödemediği iddiasıyla gündeme gelen Demirören Holding’in gazetesi tarafından düzenlenip yine onun TV kanalında yayımlanan bu ödül töreni kimseyi rahatsız etmemiş.

Dehşet verici hayvan deneylerini azaltmayı taahhüt etse de Çin piyasasında satış yapabilmek için hâlâ sürdüren bir markanın sponsorluğunda ödül almak, “hayvansever” diye bilinen bazı ünlüleri de rahatsız etmemiş. Herkes tüm dünyada viral olan hayvan deneyi karşıtı “Ralph’i Koru” videosunu paylaşmıştı oysa...

ŞİDDETE AÇIK VE ÖRTÜLÜ DESTEK 

Bunca çelişkinin olduğu bir törende sonuç olarak İbrahim Tatlıses de yaşam boyu onur ödülü alır...

Kadına şiddet uygulayan Müslüm Gürses ya da Yılmaz Güney gibi ünlüler baş tacı edilirse, o da birilerince ödüllendirilir. 

Törendeki şatafatlı görüntüler, pahalı kostümler, markalı takılar, dizi oyuncularının dekoltesi, ödül alırken yaptıkları tuhaflıklar vs. hepsi bu ikiyüzlülükleri örtmek içindir. Popüler kültür, görkemli ışıklar yayarak gözü meşgul ederken, aklı bulandırır. 

Bazıları buna “başarı” dese de aldatıcılığının sırrı budur. 

Bir bakarsınız, hiç fark etmeden siz de izlediğiniz diziler, beğendiğiniz müzik ya da oyuncular aracılığı ile şiddeti körükleyen popüler kültürün gizli destekçisi olmuşsunuz. 



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Ruh ikizleri! 20 Aralık 2024

Günün Köşe Yazıları