Zülal Kalkandelen
Zülal Kalkandelen zulal.kalkandelen@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

55 yıl önceki bir karikatürden bugüne ders!

13 Aralık 2024 Cuma

Doğan Avcıoğlu’nun “Türkiye’nin Düzeni-Dün Bugün Yarın” adlı iki ciltlik eserinin 1971 baskısı, babamdan bana kalan en değerli kitaplardan biri olarak kütüphanemdeki yerini koruyor. Bu önemli kitaba yeniden göz atarken arasından 1969 yılına ait iki gazete kupürü çıktı. Babamın 55 yıl önce Cumhuriyet gazetesinden kesip sakladığı kupürlerin ikisinde de Ali Ulvi’nin karikatürleri var.

Özellikle biri günümüze öylesine uyuyor ki dakikalarca karikatüre bakıp düşündükten sonra bu yazıyı yazdım. Ali Ulvi, 25 Ekim 1969 tarihli Cumhuriyet gazetesinin kapak sayfasında yayımlanan karikatüründe, Atatürk’ü Büyük Taarruz sırasında fotoğrafçı Etem Tem’in çektiği efsaneleşen Kocatepe fotoğrafındaki görüntüsüyle çizip altına “Parlamento dışı muhalefet” yazmış. Solda ise başında fötr şapkası ile kocaman bir komprador var; o da “Parlamento dışı iktidar”!

Bu zamanı aşan bir karikatür çünkü 1940’lardan bu yana Türkiye’yi tek başına anlatabilir! Ali Ulvi günümüzde yaşıyor olsaydı, belki ufak bir değişiklik yapmayı da düşünebilirdi. Bugün de Atatürk parlamento dışı bir muhalefettir; kurduğu parti CHP, parlamentoda yer alsa da nicedir onun ilkelerinden uzaklaşmış bir partidir. Cumhuriyet döneminin tüm kamusal birimini yabancılara peşkeş çeken kompradorlar ise bugün de parlamento dışında iktidar ama aynı zamanda parlamento içinde de iktidar!

EMPERYALİZMİN TALANI

İlginçtir aynı karikatür, yalnızca Türkiye’yi değil, Ortadoğu’yu anlatmak için de geçerli. Emperyalizm, operasyon çektiği Irak ve Afganistan’da yaptığı gibi, halkın ulusal birikimine çokuluslu şirketler aracılığıyla çöktükten sonra, şimdi de aynı tezgâh Suriye’de kuruluyor.

ABD ve İsrail’in desteğiyle iktidara gelen El Kaide bağlantılı cihatçı grup HTŞ’nin, patronlara Suriye’de serbest piyasa ekonomisi ve küresel ekonomiye entegrasyon sözü verdiği ve önceki devletçi uygulamalara son verileceği, Şam Ticaret Odaları Başkanı Bassel Hamwi tarafından Reuters’a açıklandı.

13 yıllık iç savaşın ardından büyük bir yıkımla karşı karşıya kalan Suriye’nin yeniden inşa edilmesi sürecinde kompradorlar şimdi ellerini ovuşturarak bekliyor!

Sistem öyle kurulmuş ki önce kimlik politikaları aracılığıyla ayrışmayı kışkırtıyorlar, sonra farklı mezhepler ve etnik kökenlere dayalı gruplar birbirini kırınca ülke savaş alanına dönüyor, emperyalist devletler kendi ürettikleri silahları fonlarla ve birtakım bağlayıcı anlaşmalarla çatışmalarda kullanılmak üzere satıyor ve en sonunda da bu yıkımın üzerine milyarlarca dolar kazanmak için çokuluslu şirketler üşüşüyor.

ŞERİATÇILAR VE KOMPRADORLAR EL ELE

Suriye’de de benzer bir talan süreci yaşanacak. Tam da aynı anda iktidarı HTŞ gibi şeriatçıların ele geçirmiş olmasının altı çizilmeli. Bir kez daha kanıtlanmıştır ki dincilik, mezhepçilik ve etnikçilik, kompradorlarla işbirliği yapan emperyalistlerin en önemli aracıdır.

Bazı gafillerin ve hainlerin emperyalizmin zulmü altında ezilen tüm mazlum ülkelere tam bağımsızlık için esin kaynağı olan bir mücadelenin liderini yani Atatürk’ü toplumun hafızasından silmek için sürekli çaba harcaması da bundandır.

Gericiliğe ve emperyalizme, geçit vermemek için laiklik, kamuculuk, Aydınlanma ve sınıf mücadeleleri güçlendirilmeli; kurucu ilkelerin parlamento içinde etkili bir şekilde savunularak parlamento dışında da iktidar olması sağlanmalı.

Kompradorların iktidarda olduğu hiçbir yol aydınlığa çıkmaz!



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları