Zeynep Oral
Zeynep Oral zeynep@zeyneporal.com Son Yazısı / Tüm Yazıları

Futbol, yumruk ve ben

17 Aralık 2023 Pazar

Günlerdir her yerde o fotoğrafı görüyor, olay üzerine yorumları okuyor, dinliyoruz. AKP’li kulüp başkanının, hakemi yere seren yumruğu ve ardından gelen şiddeti izliyoruz. Ceza verildi iş bitti. Öyle mi? Sahi siz hakem yumruklayan Faruk Koca’nın ömür boyu futbol maçlarından men edileceğine inanıyor musunuz? Güldürmeyin beni... Ankaragücü Kulübü’ne de beş maçta seyircisiz oynama ve 2 milyon lira para cezası verildi. Aman aman ne büyük ceza! 

Hayatımda futbol maçına gitmedim. Kimine göre büyük eksiklik. En azından sosyolojik inceleme ya da o kültürü tanımak için gerekirmiş. Bu kültürüm eksik olsun dedim. 

Yine de yıllar önce Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi bana “2005 Sportif Fair Play-İletişim Dalı Büyük Ödülü”nü verdi. Neden mi? Anlatayım: 

DUVARDAKİ ŞİDDET 

Galatasaray’ın Ali Sami Yen Stadyumu o zaman Şişli’de. Stadyumun dış duvarlarını çepeçevre saran, alev görseli içindeki kocaman yazı: “Cehenneme hoş geldiniz.” Torunlarım küçüktü, “Bu ne demek” diye sorup duruyorlardı. Her gün binlerce insanın, çoluk çocuğun önünden geçtiği yazı, afiş gerçekten ürkütücüydü. En korkuncu herkesin bunu kanıksamış olmasıydı, sıradan karşılamasıydı. Kültür sayfamızda bunu, şiddet sarmalını, çocuklar üzerine etkisini dile getirmeye başladım. 

Kıyamet koptu. Kimi okur çok kızdı. “O yazı hep varmış. Futbolun şanıymış. Öteki takıma/ düşmana stadı cehenneme çevirmek âdetmiş...” Neyse ki bana hak veren okurlar da vardı. Üst üste aynı konuyu yazdım. En büyük destekçim Cumhuriyet’in efsanevi spor şefi Abdülkadir Yücelman oldu. O da yazdı. Ayrıca beni UEFA Asbaşkanı Şenez Erzik’le tanıştırdı. Derdimi ona da anlattım. O da anladı. Üstelik FIFA’nın 100. yıldönümünde “Fair Play” komisyonunun başına “etik” sözcüğünün eklendiğini açıkladı. Benim uyarımı UEFA, FIFA toplantılarında “iyi örnek” olarak dile getirdi. 

Veee sonunda “Yapamazsın, kaldırmazlar” denen yazı kaldırıldı. İşte bu yüzden bana “Fair Play İletişim Büyük Ödülü” verildi. Hem Abdülkadir ağabeyin hem Şenez Erzik’in kalbimde büyük yeri var! 

BALIK BAŞTAN KOKAR 

Bu olayı, her birimizin şiddeti geriletmek için yapabileceğimiz bir şeyler olabileceğini söylemek için paylaştım. 

Şimdi madalyonun bir de öteki yüzüne bakalım: 

Şiddet bulaşıcıdır. (Galiba her yazımda bunu tekrarlıyorum. Ama öyle...) 

Keşke sadece AKP ve Erdoğan’a yakın bir ismin, Ankaragücü gibi bir takımın karıştığı değil de spordaki her şiddet olayından sonra konuyu bu kadar dikkate alıp tartışsaydık. Örneğin Fenerbahçe otobüsü içinde elli kadar Fenerbahçeliyle kurşunladığında, Amed takımı saldırıya uğradığında... 

Keşke hastanelerde hemşireler, doktorlar, sağlık görevlileri yumruklandığında, okullarda öğretmenler dövüldüğünde, hatta öldürüldüğünde... 

Her yıl en az 350 kadın, erkekler tarafından öldürüldüğünde...

Keşke onlara da böyle ilgi gösterebilseydik.

Anayasa ve yargı kararları yok sayıldığında; umudu değil, korkuyu besleyen demeçler, nutuklar atıldığında; ayırımcılıktan, kin ve nefretten, gerilimden ve kavgadan beslenenler ahkâm kestiklerinde... Bunların hepsinin bileşik kaplar misali şiddeti körüklediğini görebilseydik.

O yumruğun atıldığı fotoğrafı gördükçe bir de ünlü fotoğraf sanatçısı Sebastião Salgado’nun bir deyişi aklıma geliyor: “Fotoğraflarınızı ait olduğunuz kültürle birlikte çekersiniz.”



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları