‘Türkiye’ye Yaptırım Gelebilir’
Son bir hafta içinde ABD yönetiminden üç önemli isim Ankara’ya geldi. Dışişleri Bakan Yardımcısı Victoria Nuland, Savunma Bakan Yardımcısı James Miller ve Dışişleri Müsteşar Yardımcısı Frank Rose. Üç Amerikalı yetkilinin gündemindeki konular arasında, Türkiye’nin Çin’den hava savunma füze sistemleri alım kararı başı çekiyordu. Özellikle sonuncu isim Rose, ziyaretinin tüm gündemini bu konuya ayırmıştı.

Ankara’nın kriteri: Fiyat ve teknoloji
Kulislerden edindiğimiz bilgilere göre, üç Amerikalı yetkilinin Ankara’da yaptıkları görüşmelerde karşılıklı kritik mesajlar verilmiş. 
Türkiye’nin ilettiği mesajlardan başlayalım. Daha önce hükümet yetkililerinin yaptığı açıklamalar paralelinde mesajlar verilmiş: 
1. Çin önerisinin fiyatı, yarıştığı Avrupa ve Amerikan sistemlerine göre çok daha düşüktü. 
2. Çin’in sağladığı teknoloji transferi ve yerli katkı oranları da yine rekabet ettiği Batı sistemlerine göre çok daha yüksekti.
3. NATO üyesi birçok Doğu Avrupa ülkesinde eski Sovyet silah sistemleri kullanılmakta.
4. Görüşmelere Çin’le başlamak onlarla bitecek anlamı taşımaz. Eğer onlarla anlaşamazsak sıradaki (İkinci Fransız-İtalyan sistemi, üçüncü Amerikan Patriot sistemi) diğer tekliflere dönebiliriz.

Dijital casusluk kaygısı 
Buna karşılık, Washington’dan iletilen mesajlar ise şöyle: 
1. Alacağınız füze sistemlerinin NATO’ya entegre olması ve NATO sistemleriyle birlikte çalışması imkânsız. Bunu güvence altına alan bir sistem almalısınız. 
2. Çin sisteminin sadece teknik değil stratejik olarak da riskleri var. NATO sistemi içine dahil edilmesi ittifak yeteneklerine yönelik bir teknolojik casusluk ihtimalini beraberinde getirir. 

‘Yunanistan gibi elinizde kalır’
3. Çin sistemi daha önce denenmiş bir sistem değil. Patriotlar ise bizzat Türkiye’de üç kez konuşlandırılmış, savaş ortamında başarısını kanıtlamış sistemler. 
4. Çin füzesinde ısrar ederseniz, aynı Yunanistan’ın S-300’leri gibi elinizde kalır. Şu anda NATO’nun sizi korumak için altı batarya Patriot füzesi Türkiye’deyken böyle bir adım atmak ne Türkiye’nin ne ABD’nin ne de NATO’nun çıkarına olur.

‘Savunma alanında yaptırım konabilir’
5. Çin füzeleri Türkiye ile ABD arasında birçok siyasi sorun yaratacaktır. ABD Kongresi’nde bu konu çok yakından takip edilecek ve Türkiye’nin önemli taleplerini geçirmek güç hale gelecektir. 
6. Çin firması ABD’nin İran yaptırımları çerçevesinde defalarca ambargo listesinde yer alan bir şirket. Onunla böyle stratejik bir konuda işbirliği yapılması Türkiye’ye yönelik yaptırımları gündeme getirebilir. Amerikan savunma şirketleri, Aselsan, Havelsan gibi şirketlerle bundan sonra ortak proje geliştirme konusunda isteksiz olacaktır. 

‘Yeni teklif hazırlığı başladı’ 
Bu karşılıklı mesajlar ardından Ankara’dan ayrılan ABD yetkilileri ülkelerine “küçük bir olasılık da olsa Türkiye’nin kararınındeğişebileceği” izlenimi ile dönüyor. Bunda, görüştükleri Türk yetkililerin kapıyı tamamen kapamak yerine, ısrarla “fiyat” ve“teknoloji transferi” kriterlerinin altını çizmesi rol oynuyor. 
İhalede üçüncü gelen Amerikan şirketi Rayteon’a “Hiç vakit kaybetmeden Türkiye’nin beklentilerini dikkate alan yeni tekliflergönderin” tavsiyesini iletmişler bile... 

‘Karardan önce uyardık’
Çin füzeleri tartışmasını takip edenler arasındaki genel kanı, ABD’nin ihaleyi kaybettikten sonra “NATO ile entegrasyon” engelini Türkiye’nin önüne sürdüğü biçiminde. 
Ancak kulislerde dile getirilen ABD tarafına ait iddialara göre, ABD yönetimi son birkaç yıl içinde yeni ihale sürerken, NATO ile uyumlu olmayacak bir sistemin Türkiye ve ABD’nin çıkarlarına uygun olmayacağını Türkiye’ye iletmiş. 
Başbakan ve kurmayları Çin füzeleri konusunda bile bile lades demiş gözüküyor...