\n

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bugün Başbakan Tayyip Erdoğan ile birlikte Üst Düzey İşbirliği Konseyi (ÜDİK) toplantısına başkanlık edecek. Ziyaret programında Putin’in mevkidaşı Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile görüşmüyor olması dikkat çekici. Oysa ki bugün üçüncüsü yapılacak toplantıların kuruluşu Gül’ün 2009’da Moskova’ya yaptığı resmi ziyaret sırasında imzalanan protokollere dayanıyor.

Aslında yapılan anlaşma gereği Türk-Rus ÜDİK toplantılarında Türk tarafına Başbakan, Rusya tarafına da Devlet Başkanı başkanlık ediyor. Ancak bugüne kadar yapılan toplantılarda taraflar, birbirinin Konsey dışında kalan başbakan ya da devlet başkanına gerekli “nezaketi” göstermeye dikkat etti. Bu toplantı hariç!

İlk toplantı Mayıs 2010’da dönemin Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev’in Ankara’ya resmi ziyareti sırasında gerçekleşti. Resmi konuk olduğu için zaten Gül ile görüşen Medvedev, ÜDİK toplantısına da Başbakan Erdoğan ile birlikte başkanlık etti. İkinci toplantı Mart 2011’de Moskova’daydı. Heyetlere yine Erdoğan ve Medvedev başkanlık etti. Ancak Başbakan Erdoğan ayrıca o dönem Rusya Başbakanı olan Putin’i de ziyaret etmeyi unutmadı.

***

Bugün yapılacak üçüncü görüşmede Türk tarafının başkanı değişmezken devlet başkanlığı koltuğuna yeniden oturan Putin Rus heyetine başkanlık edecek. Ancak bu kez Putin devlet protokolüne göre mevkidaşı olan Gül ile görüşmeden Türkiye’den ayrılacak.

Dışişleri kaynakları gerekçeyi toplantı yerinin İstanbul olarak belirlenmesine ve Putin’in sağlık sorunları nedeniyle çok fazla temas yapamamasına bağlıyor. Köşk kaynakları ise işbirliği konseylerinin işleyişinin doğası gereği bu tür durumların olabileceğini belirtiyor.

Burada kritik olan “Görüşmenin yerini kim belirledi” sorusu. Putin mi, Erdoğan mı? Yanıtı önceki gün Cihan Haber Ajansı’nın Moskova’dan geçtiği haberde saklı. “Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın görüşmelerin İstanbul’da yapılması yönündeki talebini kırmayan Rus liderin...” diye başlıyor haber metni.

Görüşmeler Ankara’da yapılmış olsa, dünyaya iki fotoğraf karesi yansıyacaktı. Birincisi, Gül ile Putin. İkincisi ise Erdoğan ve Putin.

Bugün İstanbul’dan yansıyacak karenin ise tek eksiği Gül olacak.

Başbakanlık ile Çankaya Köşkü arasında demeçler üzerinden yürüyen çekişme, artık dünya liderleri ile fotoğraf kareleri seviyesine kadar düştü mü yoksa?

\n

Enerjide Rusya tekeli pekişiyor

\n

Putin-Erdoğan buluşması, iki ay önce Suriye Havayolları’na ait bir uçağın Ankara’ya indirilerek Şam’a gönderilen askeri kargoya el konmasıyla çıkan krizin geride kaldığının bir göstergesi. Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Vladimir İvanovski de cuma günü düzenlediği basın toplantısında bunu açıkça ifade etti.

Rusya’nın önceliği ekonomi. Nitekim Putin 30 işadamıyla birlikte geliyor. Toplam 9 alanda anlaşma imzalanacak. Daha geçen hafta Gazprom batı hattından 30 yıllık alım anlaşmasının bu kez özel şirketler tarafından yenileneceği duyuruldu. Şimdi de Türkiye’nin yaptırımlar nedeniyle İran’dan alamadığı petrol ve doğalgazın bir bölümünü Rusya’dan alması gündemde. Yani, ziyaret Rusya’nın Türk enerji pazarındaki “tekel” konumunu daha da pekiştirecek.

Erdoğan’ın gündemi ise Suriye. Rusya’nın kilit ülke konumunda olduğunun farkında olan Erdoğan, Suriye lideri Esad’dan vazgeçmesi için Putin’i bir kez daha iknaya çalışacak. Rusya ise BM kararı ortada yokken Suriye sınırına NATO’nun Patriot füzeleri gönderecek olmasından duyduğu rahatsızlığı dile getirecek. Sistemlerin savunma amaçlı olduğu bir kez daha söylenecek ama Putin’in iknası çok güç. Hatta, Putin ya da Dışişleri Bakanı Lavrov, Suriye’de muhalefete en büyük desteği veren Türkiye’ye geliş ya da gidişlerinde muhalefetin radikal dinci terör eylemlerine vurgu yaparsa kimse şaşırmasın.