Ankara-Bağdat hattına da ABD destekli normalleşme: \n

\n

Türkiye ile İsrail arasında arabuluculuk yaparak üç yıl süren Mavi Marmara krizinin sona erdirilmesini sağlayan ABD yönetimi, Ankara ile Bağdat arasındaki buzların eritilmesi için de devreye girdi. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin önce Ankara sonra da Bağdat’a ziyaretlerinde yaptığı telkinler sonuç vedi ve Türk ve Irak üst düzey yetkilileri uzun bir aradan sonra ilk kez Londra’da buluştu. Dün CNN-Türk’ün duyurduğu bu gizli görüşmeye Türk tarafından Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu, Irak tarafından ise Ulusal Güvenlik Danışmanı Falih Feyyad katıldı. Görüşme yaklaşık bir buçuk yıldır Ankara ile Bağdat arasında kurulan en üst düzey diyalog özelliği taşıyor. \n

Suriye nedeniyle tırmandı\n

Irak Başbakanı Nuri el Maliki ülkesindeki ABD işgali sona erdiğinden bu yana Şiilerin yönetimde etkinliğini artıran, İran yanlısı ve Ankara karşıtı politikalar benimsedi.\n

Öte yandan Ankara’daki Erdoğan hükümetinin ‘mezhepçi’ algı yaratan bölge politikaları da krizi derinleştirdi. Irak’ta yargılanarak idam cezasına çarptırılan Sünni siyasetçi eski Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Tarık Haşimi’ye önce oturma izni verilmesi ardından AKP kongresine onur konuğu olarak çağrılması bu yöndeki en belirgin adımdı.\n

İki ülke arasında bir başka kırılma da Suriye konusunda yaşandı. Erdoğan tüm gücünü Esad rejiminin gitmesine harcarken Maliki, İran ile birlikte Şam rejiminin yanında yer aldı. \n

Kerry’nin baskısı etkiledi \n

Krize başta karışmayan ABD yönetimi, Türkiye’nin Kuzey Irak bölgesel Kürt yönetimiyle işbirliği içinde, Maliki hükümetini dışlayan stratejik bir enerji anlaşması imzalama noktasına geldiğini görünce devreye girme ihtiyacı hissetti. ABD’nin yeni Dışişleri Bakanı Kerry, önce Ankara ardından Bağdat’ta taraflara diyalog kurmaları teşvikinde bulundu. Washington’ın ağırlığını koymasıyla, bugüne kadar Türkiye’yi ağır biçimde suçlayan Maliki’den “Türkiye ve tüm komşular ile iyi ilişkiler kurmak istiyoruz” şeklinde sürpriz bir açıklama geldi. Bunu da iki başbakanın güvendikleri isimler Sinirlioğlu ve Feyyad’ın Londra buluşması izledi. \n

Irak anayasasına uyarız\n

Kulislerden edindiğimiz bilgilere göre, görüşmede iki taraf da ilişkileri iyileştirme niyetini ifade ederken bunun için karşılıklı ‘güven’ ortamına ihtiyaç olduğu tespitinde birleşmişler. Irak heyeti, Türkiye’nin ‘mezhepçi’ politikaları ve Irak bölgesel Kürt yönetimiyle enerji anlaşması imzalama yönündeki hazırlıklarından rahatsızlığını dile getirmiş. Türk heyeti bu kaygıyı, bölgesel Kürt yönetimiyle ilişkilerde Irak anayasasına ve toprak bütünlüğü ilkesine saygılı olduklarını teyit ederek gidermiş. \n

Kuzey Irak \tsadece ticari \n

Kuzey Irak ile yürütülen ilişkilerin, Türkiye’nin Irak merkezi hükümetiyle ilişkilerine hiçbir şekilde alternatif oluşturamayacağı güvencesi veren Türk heyeti, enerji alanında Irak’ın sadece kuzeyi ile değil tüm bölgeleri ile işbirliği yapmanın iki ülkenin ortak çıkarına olduğunu ifade etmiş. Türk enerji firmalarının Kuzey Irak’taki artan faaliyetlerinin de diğer 50 yabancı şirket gibi ‘ticari’ nitelik taşıdığının altı çizilmiş.\n

Maliki de \t\tsözlerini tutsun \n

Görüşmede Ankara’nın kaygı ve beklentilerini de dile getiren Türk heyeti, Maliki yönetiminin başta Sünni Araplar ve Kürtler olmak üzere diğer etnik ve mezhepsel gruplara taahhütlerine uymamasının bölgeyi istikrarsızlaştıran bir unsur olduğunu kayda geçirmiş. Türk heyeti ilişkilerin seyrinde, Irak hükümetinin ülke içindeki gruplara yönelik somut yaklaşımlarının belirleyici olacağını da önemle vurgulamış. \n

Obama ile pürüz kalmadı \n

Londra buluşmasıyla ortaya çıkan gerçek ise şu: İsrail ile Mavi Marmara krizini bitiren özür konusunda olduğu gibi, Türkiye’nin sorun yaşadığı ikinci ülke olan Irak’la ilişkisi de ‘Washington etkisi’ ile düzeliyor. Beyaz Saray’da 16 Mayıs’ta yapılacak Obama-Erdoğan görüşmesinin önündeki iki ana pürüz de artık ortadan kalkmış durumda.