Bayramın ilk gününü Van’da geçiren Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, depremden en büyük hasarı gören Gedikbulak köyünde, ilköğretim okulunun enkazı önünde şu sözleri söyledi:\n

“Bakınca insanın aklı almıyor. Bir köy yerinde 3 katlı okul ne demek? Niye yaygın bir okul olmasın? Bütün bunların ders olması gerekir...”\n

Bir köy ilkokulunun gereksiz yere üç katlı yapılmasına içerleyerek, bundan ders çıkarılarak bundan sonra tek katlı ya da iki katlı ama zemine daha yayılmış okul planlamaları istemesi, Cumhurbaşkanı Gül’ün toplumsal sorunlar karşısında rahatsızlığını, üzüntüsünü kamuoyu ile açıkça paylaşma alışkanlığının bir başka örneği...\n

Hürriyet yazarı Sedat Ergin, Gül’ün ziyaretinden 24 saat önce yayımlanan makalesinde aynı köyle ilgili önemli bir konuya dikkat çekmişti:\n

“Hükümet, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın kuruluşunu düzenleyen 27 maddelik KHK’yi hazırlarken, nüfusu 5 binden az olan belediyelerin yanı sıra Türkiye’nin bütün köylerini de denetimsiz bir şekilde sonuna kadar yapılaşmaya açmış. Son olarak Van’da depremin bazı köyleri olduğu gibi yerle bir ettiğini gördük. Buna en çarpıcı örnek olarak 259 hanenin tümüyle yıkıldığı Gedikbulak köyünü gösterebiliriz. Köylerde yapılan evlerin inşaatı hiçbir kurala tabi değil. Türkiye’de, köylerde yaşayan insanları mühendislik kurallarının koruması altına almayan, depremde onları ölümün önüne atan bir düzen var...”\n

Var olan denetimler bile kaldırıldı\n

Ergin’in de yazısında referans aldığı Şehir Plancıları Odası Genel Başkanı Necati Uyar ile dünkü konuşmamızda Gül’ün Van’daki sitemini şöyle değerlendirdi:\n

“Özal döneminde çıkan ve bu yıl 17 Ağustos’a kadar yürürlükte kalan 3194 sayılı İmar Kanunu’nda okullar imar planına tabiydi. Taşkın, deprem ve diğer olası felaketlere karşı zemininin sağlam olması şartı aranıyordu. Bu koşula rağmen o köydeki okul yıkılmış. Cumhurbaşkanı’nın eleştirisi haklı. Ama bu yıl 17 Ağustos’ta onun onayıyla çıkan yeni kararname bu planlamayı daha da kontrollü hale getirmesi gerekirken, var olan denetimi kaldırıyor. KHK’nin 22. maddesi ‘Köyün ihtiyacına yönelik olarak ilk ve ortaöğretim tesisi, ibadet yeri, sağlık tesisi, güvenlik tesisi gibi yapılar için imar planı şartı aranmaz’ diyor. Çok vahim bir düzenleme. Cumhurbaşkanı’nın Van’daki sözleri, kendi imzasıyla çelişki içinde gözüküyor.” \n

Cumhurbaşkanı Gül’ün onayıyla hem de 17 Ağustos depreminin 12. yıldönümünde yürürlüğe giren KHK’nin bir başka sakıncasına daha dikkat çekiyor Uyar. Eski kanuna göre ‘köy nüfusuna kayıtlı olanlar ile köyde sürekli oturanların’ yaptıracağı konut ve hayvancılık veya tarımsal amaçlı yapılar için inşaat ve iskân ruhsatı aranmazken, muhtarın izni yeterli oluyordu. Yeni kararnameyle artık köyler, isteyen herkesin imarına açık hale getiriliyor. \n

Uyar’ın buna ilişkin eleştirisi de şöyle:\n

“Eski yasada kontrolü arttırarak ‘ruhsatsız hiçbir yapıya izin vermeyecek’ şekilde değiştirmek gerekirken, muhtarın iznini dahi ortadan kaldıran yeni düzenlemenin tek bir anlamı var: Büyük bölümü artık kentlerin dibinde yer alan köylerde denetimsiz bir sürü yapıya izin vermek!”\n

***\n

Gönül isterdi ki Cumhurbaşkanı Gül, Gedikbulak köyünde duyduğu rahatsızlığı, AKP hükümetince hazırlanan ve kendi imzasıyla yürürlüğe giren bu KHK’nin sakıncalı maddeleri için de gösterebilmiş olsun...\n

Cumhurbaşkanı Gül’ü isyan ettiren Gedikbulak’taki okul binası büyük olasılıkla 1985 yılında çıkartılan eski imar yasasına göre yapılmıştı. Okulun depremde yıkılmasından rahatsızlık duyan devlet büyüklerinin nasıl hareket etmesi beklenir? O yasanın, bir daha bu tür plansız, denetimsiz uygulamalara fırsat vermeyecek bir biçimde değiştirilmesi yönünde ağırlık koymaları beklenir değil mi?\n

Hiç de öyle olmamış. \n

\n\n