STOKHOLM - Türkiye’de basın özgürlüğüne getirilen kısıtlamalar, önceki gün AB içinde Türkiye’ye en çok destek veren ülkelerden İsveç’te masaya yatırıldı.

Ocak ayında Washington’da yapılan benzer bir paneli Türkiye’den Açık Toplum Vakfı ile Başkan Obama’nın partisi Demokratlara en yakın düşünce kuruluşu olan Center for American Progress organize etmişti.

İsveç Güvenlik ve Kalkınma Politikları Enstitüsü’nün (ISDP) İsveç hükümetinden aldığı yardımla düzenlediği panelde de yine ABD’den ama bu kez Cumhuriyetçilere yakın Freedom House isimli kuruluş çıktı karşımıza. Her yıl hazırladıkları Uluslararası Basın Özgürlüğü Endeksinde Türkiye’yi ’kısmen özgür’ kategorisine sokan örgüt.

İsveçli bakan: \tKaygılarımız artıyor

Panel öncesi çalışma yemeğinde bir araya geldiğimiz İsveç Uluslararası Kalkınma İşbirliği Bakanı Gunilla Carlsson, “Türkiye’de ifade özgürlüğü alanında yaşanan sorunlardan giderek daha fazla kaygı duyduklarını” belirtti. Özellikle takip ettikleri sorunların başına ise ‘cezaevindeki gazeteciler’ ve ‘internet özgürlüğünün kısıtlanması’ konularını yerleştirdi. Katılımcılar arasında Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Basın Özgürlüğü Özel Raportörü Dunja Mijatoviç de vardı. Türkiye’ye ilgilerini “Bir ülkedeki basın özgürlüğü ihlalleri ve sansür vakaları tüm dünyayı ilgilendirir. O nedenle Türkiye ile yakından ilgiliyiz” diye konuştu. OdaTV sanıkları Neim Şener ve Tuncay Özkan için Silivri’ye gelmişti. Şimdi de Ergenekon’da savcıların ağırlaştırılmış müebbet istediği gazetecilerin durumunu inceliyor.

Pierini: ‘Onlar \tterörist’ tezine \tkimse inanmıyor

Kısa süre öncesine kadar AB Komisyonu’nun Ankara’daki büyükelçisi olarak görev yapan ve bu yıl ABD merkezli Carnegie Vakfı için ‘Türkiye’de Basın Özgürlüğü’ raporunu kaleme alan Marc Pierini de oradaydı, “Hükümet uzun süre ‘onlar gazeteci değil terörist’ diye kendini savunmaya çalıştı. Ancak imaj savaşını kaybetti. Artık dünyada, gazetecilerini hapseden ülke algısı yerleşti” dedi.

İstanbul’da yaşayan İngiliz gazeteci Gareth Jenkins, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın gazeteciler aleyhine açtığı davalara işaret etti.

Kramer: \t\tArka kanal baskısı 

Milliyet’in, meslek büyüğümüz Hasan Cemal ile hükümetin baskısı üzerine yollarını ayırdığını daha o sabah öğrenmiştik. Orhan Kemal Cengiz, Andrew Finkel, Tülin Daloğlu, İhsan Yılmaz ve Gareth Jenkins gibi farklı görüşlere sahip gazeteci ve yazarların tamamı, hükümetin rahatsız olduğu gazetecilerin bir biri ardına işsiz kalışının ‘Türkiye’de basın özgürlüğü’ sorununun önemli bir ayağı olarak gördüğümüzü vurguladık. Masanın etrafındaki ABD ve Avrupalı yabancıların yoğun ilgisinden, Hasan Cemal isminin ’Türkiye ve basın özgürlüğü’ tartışmalarının sembol isimlerinden biri haline gelmekte olduğu izlenimi edindik.

Freedom House Direktörü David Kramer de medya sahiplerine hükümetten gelen dolaylı baskılara diplomasiden esinlenen bir isim bile bulmuş: ‘Arka kanal baskısı (back channel pressure)’

Avrupa’ya \t\t‘Ricciardone gibi olun’ tavsiyesi

Klasik neo-con bakışıyla başta Suriye olmak üzere Ortadoğu’da önemli rol oynayabilecek konuma sahip Türkiye’nin demokrasi konusundaki sorunlarını çözmesi gerektiğini belirten Kramer, Türkiye’nin teşvik edilmesi için Avrupa’dan iki beklenti dile getirdi:

1. Avrupalı siyasetçi ve diplomatların ABD’nin Ankara Büyükelçisi Francis Ricciardone’nin basın özgürlüğü konusundaki cesur çıkışlarını örnek almaları.

2. Türkiye’nin AB üyelik sürecini canlandırmaları.

Şimdi de \t\t’5. paket’ diyorlar

Panele katılan Adalet Bakanlığı temsilcisi Ramazan Çaylı, “Bir gazetecinin bile özgürlüğünden mahrum bırakılması bizim için kabul edilebilir değildir. İfade özgürlüğünün korunması alanında yasal ve pratikteki eksiklerimizin giderilmesi için 3 ve 4. yargı paketlerini hazırladık. Eğer talepler karşılanmazsa bir yenisini daha hazırlarız” diyerek umutları 5. pakete yöneltti.

Çaylı’nın sözlerine salondan “Eksiklik olduğu biliniyorsa, yeni paket yerine 4. paketi Meclis’te değiştirin” tepkisi geldi. 4. paketin tutuklu gazeteciler açısından bazı iyileştirmeler getirilebileceğine işaret eden Pierini, daha fazla yasal düzenleme ihtiyacının hem içte hem de dışta vurgulanmasının hükümet üzerinde teşvik edici rol oynayabileceğini belirtti.

***

Atlantik’in her iki yakasında arka arkaya gerçekleşen ‘Türkiye’de basın özgürlüğü’ tartışmaları bakalım içeride AKP hükümeti üzerinde nasıl bir etki yaratacak.