Utku Çakırözer
Utku Çakırözer ucakirozer@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Balkon Sertliğine ‘Yavaş’ Yanıtı

31 Mart 2014 Pazartesi

Sandıklar kapanıp ilk sonuçlar gelmeye başladığında AKP, CHP ve MHP genel merkezlerinden üç yönetici ile yaptığımız görüşmelerde beklentileri şu yöndeydi:
Hüseyin Çelik (AKP Genel Başkan Yardımcısı): “Günün sonunda anketlerin gösterdiği şekilde yüzde 45-47 bandına oturacağımızı tahmin ediyorum.”
Umut Oran (CHP Genel Başkan Yardımcısı): “Oylarımızı artırdığımız kesin. Yüzde 30 çizgisinin üzerine çıkacağız, AKP’nin de yüzde 40’ların altına inmesi ile yüzde 30’lar seviyesinde bir rekabet yaşanmasını bekliyoruz.”
Metin Özkan (MHP Basın Danışmanı): “Oylarımız artışta, yüzde 20 çizgisine erişmeyi hedefliyoruz.”

Çankaya’ya daha yakın
Saatler gece yarısını gösterirken, oyların yüzde 80’i sayılmış durumda. Ortaya çıkan manzara şöyle:
- Başbakan Tayyip Erdoğan yüzde 45 oyla seçimin galibi. Birkaç ay sonra yapılacak Köşk yarışı için çok önemli bir avantaj elde etti.
- AKP, 30 büyükşehir belediyesinin 17’sini kazandı. Seçim öncesi beklentileri 20 ili kazanmaktı.
- Bütünşehir yasası genelde AKP’nin ve MHP’nin lehine işledi.

Yolsuzluk ve cemaat etkisi: 5 puan
- Üç yıl önceki genel seçimlerde alınan yüzde 50’lik oranın üzerine HSP ve DP liderlerini partiye katarak tabanını genişleten (Yüzde 51.2) AKP’de yaklaşık 5-6 puanlık bir düşüş var. Buna 17 Aralık yolsuzluk soruşturmalarının ve cemaat ile kavganın etkisi denebilir.
- Erdoğan sandık sonuçlarını kendisi, ailesi ve bakanları hakkındaki yolsuzluk soruşturmalarının üstünün örtülmesi için kullanablir. Nitekim dün akşamki ‘balkon’ konuşmasına soruşturmaların odağındaki oğlu Bilal Erdoğan ve Egemen Bağış ile birlikte katıldı.

Sertlik sürecek
- Öncekilerden çok farklı bir balkon konuşması yaptı. Seçim kampanyasına hâkim olan sert ve kutuplaştırıcı söylem seçim sonrasında da devam edecek.
- AKP içinde yolsuzluk soruşturmalarının üzerinin örtülmesi ve Gülen hareketiyle kavgadan rahatsız olan isimler 30 Mart’ı beklemişti. Erdoğan seçim başarısını AKP içindeki olası çatlakları engellemek için kullanacaktır.

Ankara moral verdi
- CHP yöneticileri kendilerine koydukları yüzde 30 hedefine ulaşamazken, Ankara’nın kazanılması moral kaynağı oldu.
- CHP; 1989’ d a SHP’nin yüzde 28.7’lik seçim başarısından bu yana kazanılan en yüksek oy oranına erişti. Ama istikrarlı yükseliş toplumdaki beklentileri karşılayamıyor.
- İlk gelen seçim sonuçları CHP’de hayal kırıklığı yarattı ve parti kulislerinde “istifa” söylentilerine yol açtı. Ancak gece yarısından sonra Ankara’nın foto-finişle kazanılması ve AKP kalelerinden Hatay’ın CHP’ye geçmesi Kılıçdaroğlu’nu rahatlattı.
CHP lideri Kılıçdaroğlunun olağanüstü bir kurultay toplamasına kesin gözüyle bakılıyor. Parti kulislerinde cılız da olsa ‘istifa’ söylentileri var. Eğer gece geç saatlerde Ankara kazanılırsa kesinlikle istifa gündeme gelmez. Kazanılmazsa tartışma derinleşir. CHP liderinin kurmayları ikiye bölünmüş durumda. Bir bölümü, “Oyumuzu sürekli artırıyoruz, istifa gündemde değil” derken, bazı yetkililer ise “Seçim sonuçları hiç de iç açıcı değil. Özeleştiri yapmamız lazım” değerlendirmesini yapıyor.

Metropollerde başa baş
- CHP 34 ilde oylarını artırdı. İzmir’de geçen seçime göre oy oranını artırırken, İstanbul ve Ankara’da da AKP ile başa baş yarıştı. Üç metropolde de oylarını önemli ölçüde artırdı. CHP oylarının yükselişinde Mansur Yavaş, Aziz Kocaoğlu, Mustafa Sarıgül ve Lütfi Savaş’ın önemli etkisi var.
- Bütünşehir yasasının mağduru CHP oldu. Ordu, Mersin gibi illeri kaybederken, Eskişehir ve Antalya’yı zar zor korudu. AKP’nin elinden Hatay’ı alması çok büyük bir başarı.

Yanlış tercihler MHP’ye yaradı
- CHP’nin Adana ve Mersin’deki yanlış aday tercihleri MHP’ye kazandırdı. Bütünşehir yasasının bu iki ilde avantajını kullandı
- MHP 2011 seçimlerine göre oylarını yaklaşık 3 puan artırdı. 30 büyükşehirden 3’ünü aldı.
- AKP’den kaçan oyların önemli bir bölümünün Orta Anadolu’da MHP’ye kaydığı gözleniyor.

‘Özerklik’ dönemi
- BDP kendisine koyduğu hedefe Şanlıurfa ve Bingöl haricinde ulaştı, Güneydoğu Anadolu’yu silme kazandı. 30 büyükşehirden 3’ünü aldı.
- Bölgede tek hâkim parti olan BDP “demokratik özerklik” tartışmasını başlatacak.  



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Büyü Bozuluyor 26 Ocak 2015

Günün Köşe Yazıları