28 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanlığı 2. Tur Seçimleri'nden önce 1 dolar 20 TL'nin altında 1 Euro ise 21.50 TL'nin altındaydı. Seçimler bitti dövizi tutmakta zorluk çeken iktidar faizleri yükseltmeye başladı. 31 Mart 2024 Yerel Seçimleri'nde ise yüde 50 politika faizi dolar/TL 32,37; Euro/TL 34,98 seviyelerinde gidildi. Dış ticaret açığı ise 2024'ün ilk iki ayında 13 milyar doları buldu.

Ekonomideki olumsuz gidişatın sonlanması için ortaya çıkması beklenen çözüm ise yine tasarruf ve üretim yerine vatandaştan alınan vergilerin artırılması veya yeni vergilerin icat edilmesi.

Otomobil vergi oranlarında da büyük bir değişim söz konusu. Çünkü otomobillerden alınan Özel Tüketim Vergisi araç türüne göre yüzde 4 ile 220 arasında değişiklik gösteriyor. Bu büyük fark önümüzdeki günlerde küçülebilir, tabii tüm oranların artırılması ihtimali de yok değil. Bu artış pekala yeni bir vergi ile de yapılabilir. Emisyon değerleri odaklı yeni bir (karbon vergisi) verginin burada hayata geçirilmesi düşünülebilir. Kaldı ki bir benzeri Fransa'da uygulanmaya başlandı. 

31 Mart 2024 Yerel Seçimleri'ne girilirken araçlardan alınan vergiler şöyleydi:

FOSİL YAKITLI BİNEK ARAÇLAR (BENZİNLİ- DİZEL)

Motor silindir hacmi 1600 cm³’ü geçmeyen, matrahı 184 bin TL’ye kadar olan araçların ÖTV oranı %45

Motor silindir hacmi 1600 cm³’ü geçmeyen, matrahı 184 bin TL ile 220 bin TL arası araçların ÖTV oranı %50

Motor silindir hacmi 1600 cm³’ü geçmeyen, matrahı 220 bin TL ile 250 bin TL arası araçların ÖTV oranı %60

Motor silindir hacmi 1600 cm³’ü geçmeyen, matrahı 250 bin TL ile 280 bin TL arası araçların ÖTV oranı %70

Motor silindir hacmi 1600 cm³’ü geçmeyen, matrahı 280 bin TL üzeri araçların ÖTV oranı %80

Motor silindir hacmi 1600 cm³ ile 2000 cm³ arası, matrahı 170 bin TL’ye kadar araçların ÖTV oranı %130

Motor silindir hacmi 1600 cm³ ile 2000 cm³ arası, matrahı 170 bin TL üzeri araçların ÖTV oranı %150

2000 cm³ üzeri motor silindir hacmi olan ve matrahında sınır olmayan araçların ÖTV oranı %220

Ancak 1.6 litre altında olup 280 bin TL'nin altında uzun süredir herhangi bir model olmadığı için içten yanmalı motorlu araçlarda 1.6 litre altındakilerden yüzde 80, 1.6 litre ile 2 litre arasındakilerden yine 170 bin TL altında model olmadığı için yüzde 150 ve 2 litre üzerindekilerden yüzde 220 ÖTV alınıyor. Ayrıca ÖTV alındıktan sonra ortaya çıkan fiyat üzerine yüzde 20 KDV alınıyor.

FOSİL YAKITLI TİCARİ ARAÇLAR (BENZİNLİ- DİZEL)

Türkiye'de satılan ticari araçlarda ağırlıklı olarak uygulanan (istisnalar hariç) ÖTV oranları şöyle:

Camlı van modellerinde yüzde 15 ÖTV

Minibüs modellerinde (8+1 ve benzer büyüklükler) yüzde 15 ÖTV

Minibüs modellerinde (13+1 gibi servis minibüslerinde) yüzde 9 ÖTV

Minibüs modellerinde (15+1 gibi daha büyük servis minibüslerinde) yüzde 4 ÖTV

Pick-up'larda yüzde 4 ÖTV

İstisnalar olarak belirtilen kısımdaki araçlar 3200 cc üzerindeki pick-up'lar ve bazı lüks minbüs modelleri gibi araçlardır.

Hafif ticarilerden de vergisiz fiyata ÖTV eklendikten sonra yüzde 20 KDV alınmaktadır.

HİBRİT ARAÇLARDA VERGİ ORANLARI

Motor silindir hacmi 50 kW'ı geçip, 1800 cm³'ü geçmeyen 228 bin TL'yi geçmeyen araçlardan yüzde 45 ÖTV

Motor silindir hacmi 50 kW'ı geçip, 1800 cm³'ü geçmeyen 228 bin TL ile 350 bin TL arasında olan araçlardan yüzde 50 ÖTV

Motor silindir hacmi 50 kW'ı geçip, 1800 cm³'ü geçmeyen 350 bin TL üzerindeki araçlardan yüzde 80 ÖTV

Motor silindir hacmi 100 kW’ı geçip, 2000 cm³'- 2500 cm³ arasında olan ve 170 bin TL'yi geçmeyenlerden yüzde 130

Motor silindir hacmi 100 kW’ı geçip, 2000 cm³'- 2500 cm³ arasında olan tüm tutarlarda yüzde 150

Motor silindir hacmi 2500 cm³ üzerindeki hibritlerden ise yüzde 220 ÖTV alınıyor.

Yine matrah tutarlarındaki düşük tutarlar nedeni ile hibritlerden de yüzde 80, yüzde 150 ve yüzde 220 vergi alındığını söyleyebiliriz.

Hibrit modellerde de ÖTV alındıktan sonra ortaya çıkan tutar üzerinden yüzde 20 KDV alınıyor.

ELEKTRİKLİ OTOMOBİLLERDEN ALINAN VERGİLER

Motor gücü 160 kW altında olup vergisiz satış tutarı 1 milyon 450 bin TL altındaki modellerde ÖTV oranı yüzde 10

Motor gücü 160 kW altında olup vergisiz satış tutarı 1 milyon 450 bin TL üzerindeki modellerde ÖTV oranı yüzde 40

Motor gücü 160 kW üzerinde olup vergisiz satış tutarı 1 milyon 350 bin TL altındaki modellerde ÖTV oranı yüzde 50

Motor gücü 160 kW üzerinde olup vergisiz satış tutarı 1 milyon 350 bin TL üzerindeki modellerde ÖTV oranı yüzde 60

Elektrikli modellerde de vergisiz fiyata ÖTV eklendikten sonra yüzde 20 KDV uygulanıyor.

DEV FARK

Tüm araçlarda ÖTV oranları arasındaki farka KDV'yi de eklediğimizde verginin vergisi olarak adlandırabileceğimiz sistem içinde uçurum daha da büyüyor.

Yüzde 4 ve yüzde 20 KDV ile en az alınan vergi toplamı yüzde 25.8 olurken yüzde 220 ÖTV ve yüzde 20 KDV ile toplam alınan vergi yüzde 284'e çıkıyor.

ELEKTRİKLİ ARAÇLARDA GÜMRÜK VERGİSİ!

Ayrıca ithal edilen elektrikli modellerden ithal edildiği ülkeye göre Gümrük Vergisi alınıyor. Avrupa Birliği (AB) ve Serbest Ticaret Anlaşması (STA) olan ülkelerden Gümrük Vergisi alınmazken Japonya, ABD, Hindistan, Vietnam gibi ülkelerden gelen elektrikli arabalardan farklı oranlarda Gümrük Vergisi alınıyor. Özellikle Çin'de üretilen modellerden yüzde 54 Gümrük Vergisi alınması dikkat çekiyor. 

VERGİ ARTIŞINDA HEDEFTE HANGİ ARAÇLAR VAR?

Bu büyük farklılıklar altında ÖTV'si diğerlerine oranla daha düşük olarak gözüken kısımdaki araçlardan alınan vergi oranı artabilir. Benim beklentim böyle bir değişiklikte öncelikli olarak yüzde 4 ÖTV alınan pick-up'lar (Toyota Hilux, VW Amarok, Ford Ranger vs.) ile artık binek modelleri aratmayan özellikleri ile öne çıkan yüzde 15 ÖTV uygulanan camlı van'ların (Fiat Doblo, Citroen Berlingo, VW Caddy) ÖTV oranları artırılabilir.