Türkiye otomobil ve hafif ticari araç satışları Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği’nin (ODMD) açıklamasına göre 2023 Ocak-Haziran döneminde 555 bin 867 adet oldu. Bu sonuç ocak-haziran dönemleri baz alındığında tarihi rekor anlamına geliyor. Peki bu durum gerçekte neyi gösteriyor?

Normal şartlarda böyle bir rekor kırılması için ülkedeki alım gücünün artması, refah seviyesinin yükselmesi gerekir. Durumun böyle olmadığını ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın sözleri gösteriyor. Erdoğan 22 Kasım 2021 tarihinde ekonomide yaşananları ''kurtuluş savaşı'' olarak nitelerken ''Ekonomik kurtuluş savaşından milletimizi zaferle çıkaracağız'' diyerek adeta ülkenin içinde bulunduğu durumun vahametini itiraf ediyordu. Bu itirafın yapıldığı dönemde dolar/TL kuru 11.27, Euro/TL kuru ise 12.67 seviyesinde işlem görüyordu.

Bu tarihten günümüze geçen 20 aylık sürede Türk Lirası hızla değer kaybetmeye devam etti. 

Öyle ki yılbaşında yapılan asgari ücret zammı yüksek enflasyon nedeniyle 2022 yılı temmuz ayında yılda iki kez uygulanmaya başladı. Ekonomi yönetimi istenen sonuca ulaşamakta güçlük çekti. Bugünse 1 dolar 26,87 TL, 1 Euro 29,66 TL'ye çıktı. 

Yüksek enflasyon nedeniyle elindeki paranın değeri her geçen gün düşen yurttaşsa çare aramaya koyuldu. Enflasyonun altındaki faiz oranları neticesinde elindeki parayı bankaya yatırmayanlar, taşıdığı riskler nedeniyle borsaya yönelmekten de imtina etti. Türk Lirası karşılığında dövize yönelenler ise ancak tasarruflarının değer kaybını azaltabildi.

Bu da insanları tüketime yöneltti. İmkânı olan öncelikli olarak ev ve araba almak istedi. Kısa sürede ev fiyatları çok yükselirken arabaya olan talep ise daha da arttı. Uygun koşullarda bankalardan kredi alanlar da bu guruba eklenince tarihi rekor kaçınılmaz oldu.

BU REKOR NE ANLAMA GELİYOR?

Ocak-Haziran döneminde 555 bin 867 adetlik satışın 343 bin 805 adetle yüzde 61.79'unu ithal araçlar, 212 bin 564 adetle yüzde 38.20'sini ise yerli üretim araçlar oluşturdu.

Aynı dönemde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre dış ticaret açığı 61.2 milyar dolar oldu. İhracat bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,9 azalarak 123 milyar 341 milyon dolar, ithalat yüzde 4,1 artarak 184 milyar 576 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.

Yerli üretim araç satışında Fiat 96 bin 940 ve Renault 43 bin 845 adete, ithal araç satışındaysa Peugeot 40 bin 892 ve Volkswagen 39 bin 718 adete ulaştı. 

Yerli üretim araç satışının ithale göre daha az olmasının yanında bir de ithal edilenlerin ağırlıklı olarak daha pahalı modeller olması ile otomobil satışlarında enflasyonla gelen rekor, açığı daha da büyüttü. Yurtdışına giden para ülkenin yoksullaşma hanesine bir çarpı daha attı.