\n\n\n

Dünyanın en önemli “ansiklopedi” müzelerinden biri olan “Nev York Metropolitan Sanat Müzesi’nde (MET)” 1 Kasım Salı günü “Koç Ailesi Galerileri” adı ile iki özel bölüm açılıyor.

Bilindiği üzere “ansiklopedi” müzeleri her ülkeden coğrafyanın yatayında A’dan Z’ye ve tarihin dikeyinde A’dan Z’ye uygarlıkların ya da kişilerin yapıtlarının sergilendiği yerler olarak tanımlanıyor.

MET’in “Yunan-Roma Bölümü”nün genişletilmesinden sonra “İslam Sanatı Bölümleri”nin de yeniden düzenlenmesi öngörülmüş, bu bağlamda Vakfın Başkanı Rahmi M. Koç ile iletişime geçilmişti.

Geçen yıl 6 Kasım’da MET yönetimiyle “Vehbi Koç Vakfı” arasında 75 yıl geçerli, 10 milyon dolarlık (yaklaşık 18.5 milyon TL) bir bağış anlaşması imzalandı. Vakıf, müzeye 2008’den başlayarak her yıl birer milyon doları ödemeye başladı.

Müze, bir galeriyi “Türk sanatına ayırmak istediğini” bildirince Ömer Koç’un istemi ile vakıf bir yerine iki galeriyi düzenlemeyi önerdi. İslam sanatı bölümünde Türkiye bağlantılı bu iki galeri 14-20. yüzyıl arası Osmanlı sanatının görkemini vurgulayacak.

“İstanbul’un Osmanlıları” adını taşıyan birinci galeride özellikle saray işliklerinde ya da saray için özel yapılmış başyapıt niteliğindeki İznik seramikleri, hat sanatı, minyatürler, ipek ve kadife dokumalarla halılar yer alıyor.

“Büyük Osmanlı Dünyası” adlı ikinci galeride ise daha kapsamlı bir coğrafyadan halılar, dokumalar, silahlar, zırhlar, ahşap işçiliği, altın yaldızlı tavan kaplamaları sergilenecek.

Koç ailesinin İstanbul’da anne adına açılan Sadberk Hanım, oğul Rahmi M. Koç’un müzeleri ve Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi dışında; başkentte Çengelhan Müzesi, Vehbi Koç ve Ankara Araştırmaları Merkezi (VEKAM), Antalya’da Suna-İnan Kıraç çiftinin Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü (AKMED) çalışmalarını başarıyla sürdürüyor.

Nev York’ta MET’i yılda yaklaşık 5.5 milyon kişi geziyor. 1800 çalışanı dışında, gönüllü katkıda bulunan 900 kişiyle ziyaretçilere hizmet ve tanıtım sunuluyor.

Geçen yaz MET’te açılan dört geçici sergi için, özellikle kent dışından gelen Amerikan ve yüzde 42’si de yabancı olan turistler kente 908 milyon dolar (yaklaşık 1680 milyon TL); il ve eyalete de bunun yüzde 10’unu vergi olarak bırakmışlardı.

\n\n\n

Cumhuriyet Bayramı ile denk olarak 29 Ekim’de Belçika’da Türkiye’nin tarihsel mirasıyla bağlantılı bir sergi açılacak.

Burdur’un Sagalassos antik kentinde 1990’dan beri arkeolojik kazı ve onarımlar yapan Belçikalı Profesör Mark Valkens’e, 2009’da “Galya-Roma Müzesi” bir sergi açmasını önermiş, kendisi de bunu Kültür ve Turizm Bakanlığı’na aktarmıştı.

Karşılıklı varılan işbirliğiyle “ok ucundan imparator heykel başına” kadar değişen 234 çeşitli buluntu 29 Eylül’de müzeye ulaştı. Müze, Belçika’nın Flaman bölgesindeki Limburg eyaletinin en eski kenti Tongeren’de bulunuyor.

2011’de “Avrupa Yılın Müzesi” ödülünü alan müze Hollanda ve Almanya’ya yakın bir yerdedir. Kentte 40 bin kadar Türk yaşıyor. Sergi için 2 milyon Avro’luk (yaklaşık 5 milyon TL) bütçe ayrıldı.

Sagalassos kentindeki kazılara Belçikalı hamilerin yanı sıra Aygaz şirketi de önemli katkılar yapıyor. Bu arada kentin 1800 yıllık görkemli Antoninler Çeşmesi de bu destekle geçen yıl sıfırdan ayağa kaldırılmış, akarsuyuna kavuşturulmuştu.

Dört dilde hazırlanan sergi kataloğuyla birlikte ziyaretçilere kent ve Türkiye ile ilgili çeşitli filmler gösterilecek, Antoninler Çeşmesi ve Kuzeybatı Heroon’u da maketlerle tanıtılacak. Sergiye komşu ülkelerden de önemli sayıda ziyaretçinin geleceği bildiriliyor.

17 Haziran’a kadar açık kalacak sergi nedeniyle ünlü piyanist İdil Biret’in Noel tatilinde kent katedralinde konser vermesi de öngörülüyor.

\n\n\n

Berlin’deki “Pergamon Müzesi”nde 30 Eylül’de Türkiye bağlantılı ilginç bir sergi açıldı. “Bergama Panoraması” adını taşıyan serginin odağını 360 derecelik üç boyutlu dev bir fotoğraf oluşturuyor.

İran asıllı Alman fotoğrafçı ve mimar Yadegar Asisi, bu sergiyi hazırlamak için Bergama’ya gelerek kentteki eski kalıntıları üç boyutlu olarak görüntülemiş, geçen yüzyılda yapılmış gravürlerden yararlanmıştı.

Müzenin girişinde yer alan ve Bergama Krallığı’nı vurgulayan bu panoramik görüntünün uzunluğu 103 m, yüksekliği ise 25 m. Bergama antik kentini yeniden canlandıran fotoğraf, 19. yüzyılda Bergama’dan götürülen ünlü Zeus Sunağı’nın bulunduğu ve antik kentin adını verdiği müzede sergileniyor.

Fransa ve İngiltere’den ödünç alınan Bergama bağlantılı bazı yapıtların da yer aldığı ve 30 Eylül’e kadar açık kalacak sergiyi bir yılda 1 milyon 800 bin kişinin gezmesi bekleniyor.

Açılış törenine katılan Bergama Belediye Başkanı Mehmet Gönenç, bu nedenle kente daha çok turist geleceğini ve ayrıca sergiyi Bergama’da da açmaya çalışacaklarını söyledi.

\n\n\n

British Müzesi… Hac Sergisi…

\n\n\n

Gelecek yıl Londra’da British Müzesi’nde açılış hazırlıkları süren “Hac Sergisi” konusunda Türkiye ile İngiltere arasında herhangi bir olumlu adım atılamadı.

Müze, sergi için Topkapı Sarayı ile Türk-İslam Eserleri Müzesi’nden ödünç olarak İslamiyet ve hac bağlantılı el yazmaları, Kuran’lar, Kâbe örtüleri istedi. Bu konuda geçen kasımda Londra ziyaretinde Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, bu eserlerin sergiye gönderilmesi konusunda söz verdi.

Ancak Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın aldığı ilke kararına göre Türkiye’nin geri verilmesi isteminde bulunduğu tarihsel mirası geri vermeyen müzelere geçici eser ve sergi gönderilmiyor.

Anımsanacağı üzere Berlin’den “Hattuşaş Sfenksi”, Boston Güzel Sanatlar Müzesi’nden de “Yorgun Herkül” bu ilke kararının sonucunda geri getirilebilmişti.

Türkiye, Adıyaman’da Kommagene Krallığı’nın günümüzdeki adı Samsat olan başkent Samosota’dan British Müzesi’ne götürülen Kral Antiokos ile Tanrı Apollon’u el sıkışırken gösteren bir steli geri istiyor.