AKP Reis-i Umumisi, Reis-i Cumhur, AKP Veziri Azam Recep Tayyip Erdoğan, kiliseden camiye dönüştürdüğü Ayasofya’da, cuma namazını kıldığı 7 Ağustos sabahı dolar 7.36’yı aşarak rekor kırmıştı...

Ayasofya çıkışı, ilk kez kur artışını yorumladı. Erdoğan, “TL’nin yerli yerine oturacağına inanıyorum. Dövizin de altının da yerini bulacağına inanıyorum. Bunlar geçici, bu dalgalanmalar her zaman olur. Onu görmemiz lazım!” 

Demek ki Ayasofya güçlü bir “inanç” vermişti! Dolar iner-çıkar, Türkiye, tüm bu dalgalanmaları düzgün şekilde yönetirmiş!

***

Her nedense “Cak, Cuk’u” unutan Damat Paşa Berat Albayrak, kayınpederinin izinde giderek bir hafta sonra “Dolar iner-çıkar... Türkiye, tüm bu dalgalanmaları düzgün şekilde yönetir...” dedi...

Anlaşılan “dolar”, Türkiye’de “Mehter takımının, iki ileri, bir geri...” yürüyüşüyle yönetiliyor!

Dolar ve altın zirveye koşarlarken, bu arada “devalüasyona” uğrayan TL, dar gelirlinin maaşını eritiyor. 2003’te maaşı ile 5.7 çeyrek altın alabilen “asgari ücretli” artık sadece 2.7 çeyrek alabiliyor.

***

AKP sayesinde, “asgari ücretlinin dolara” nasıl “mağlup olduğunu” şu çizelgede görelim: (ÇİZELGE 1)

***

Erdoğan’ın şöyle dediğini, cuma günü bu köşede yazmıştık: 

“Aldığımız önlemlerin etkilerini mayıs ayı ile birlikte görmeye başladık. Devletin destekleri ve özel sektörün gayretiyle ekonomide toparlanma sinyalleri oldukça güçlü geliyor!”

Ekonomide kötü durumu “toparlanma” sözleri ile itiraf etmişti...  

Ardından AKP’nin kuruluş yıldönümünde şöyle konuşmuştu:

“Salgının ve etkilerinin geçmesiyle ekonomide yeni bir döneme gireceğiz. Bu dönemin de şahlanma dönemi olacağına inanıyorum!”

Damattan “ Cak... Cuk’u...” öğrenmiş olmalı! Gözümüz aydın, “şahlanma dönemine” girecekmişiz!

***

Ardından Damat Albayrak, “salgın” nedeniyle tüm dünya ekonomilerinin tarihin en büyük “krizini” yaşadığını “ancak Türkiye’nin bu durumdan en az etkilenen ülkelerden biri olduğunu, güçlü toparlanmanın başladığını” söyledi... O da kayınpederden kopya çekerek “toparlanmadan” söz ediyor!

“Öncü göstergelerin güçlü toparlanmayı işaret ettiğini” belirten Albayrak, “Türkiye artık yüksek faiz, düşük kur, ithalata bağımlı modelden çıkıyor” dedi...

***

Peki, uluslararası yatırımcılar neden hızla Türkiye’den çıkıyorlar? Son beş yılda yabancı yatırımlara “Almanya’nın Sesi’nin (DV) araştırmasında, göz atalım: (ÇİZELGE 2)

DV Türkçe’ye konuşan ekonomistlere göre, “uluslararası yatırımcıların” Türkiye’den uzaklaşmasının en önemli nedeni “başkanlık sistemine ilişkin endişeler ve ekonomiye olan güvensizlik”! Yatırımcılar, “Türkiye’de bağımsız bir yargı sistemi ve siyasette öngörülebilirlik olmamasından” şikâyetçi...

***

“Uluslararası Para Fonu (IMF)”, Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 5 daralacağını, 2021’de yüzde 5 büyüyeceğini öngördü!

***

“Dünya Bankası (IBRD)”, Türkiye ekonomisi için yılsonu kalkınma tahminini yüzde 3.8 “daralma” olarak değiştirdi... 2021 büyüme tahminini ise (şimdilik) yüzde 5 olarak güncellendi...

***

İngiliz Reuters Haber Ajansı’nın sorularını, yazılı yanıtlayan “S&P Global Ratings’den” Maxim Rybnikov, Merkez Bankası’nın, rezervleri yıl başından bu yana çok azaldığı için daha fazla döviz satamayacağını bildirdi! 

Rybnikov ayrıca, “Türkiye’de yurtiçi yerleşikler daha fazla dövize geçmeye başlarsa ödemeler dengesi baskısı hızlanabilir!” dedi.    

***

Benzer bir değerlendirme de Amerikan Vall Street Journal gazetesinde yayımlandı. Gazete uzmanlarla konuşmalarına dayandırdığı haberinde, “TL’deki rekor düşüşün ardından Merkez Bankası’nın faizleri artıracağını” yazdı!

***

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu “Moody’s” Türkiye ekonomisinin salgın nedeniyle bu yıl yüzde 5 küçüleceğini açıkladı. Ekonominin 2021 yılında yüzde 3.5 büyüyerek “kısmi olarak toparlanacağını” belirten ajans, daralmanın bankaların “kredi profilini” de olumsuz etkileyeceğini vurguladı.

Kuruluş, küçülmenin kredi geri ödeme kapasitesini daraltıp sorunlu kredilerde artışa yol açacağını belirterek bunun da bankalar üzerindeki baskıyı artıracağını vurguladı.

Türk bankacılık sistemi ile ilgili yayımladığı raporunda “görünümün negatif olduğunu” açıklayan Moody’s “Türk Lirası’ndaki değer kaybının da sıkışmaya neden olacağını” belirtti...