Orhan Bursalı
Orhan Bursalı obursali@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Devrilebilir bir dijital savaş dünyasına girdik

22 Temmuz 2024 Pazartesi

Neyse dünyanın bir kısmı yaşadığı dijital şoku hızlı atlattı ama bu güvenlik yamasının hâlâ nasıl olup da büyük şirketlerin kullandıkları Microsoft tabanlı büyük sistemleri çökerttiği bilinmiyor. Ama ortaya çıkan saf gerçek, bir kötü yazılımın veya büyük sistemlere yönelik bir siber saldırının iş yapma dünyasını dijital olarak çok daha uzun süreli çökertebileceği gerçeğidir.

Küresel dünya ile dijital dünya aynı şey gibi.

Dolayısıyla küresel teknoloji tekellerin elindeki bu büyük ve Batı dünyasını önemli ölçüde bağlayıcı gücünün nasıl bir felaket sorun üretebileceğini dost düşman herkes görmüş oldu.

Dost düşman kavramını kasıtlı kullandım.

DİJİTAL SAVAŞ

Dünyanın büyük güçleri arasındaki keskin rekabetin seyri hiç de iyi değil. Kimisi 3. dünya savaşının başladığı gibi şeyler de söylüyor. Biden’ın dış politikası tamamen çatışmacı bir karakterken keskin Amerikan milliyetçisi ve (bol yalancı) Trump savaşı önleyeceğim diyor.

Bu ülkelerin hepsinin de bilgisayar başında binlerce DİJİTAL SAVAŞÇILARI var. Birbirlerinin sistemlerine saldırılar epeydir sürüyor.

Yani çatışmalar keskinleştikçe dijital çökertme saldırıları çok daha ciddi bir karaktere bürünecektir.

İsrail’in İran nükleer sistemlerine yaptığı (kısmen başarılı) çökertme saldırılarını anımsayın.

Bu açıdan baktığımızda, dünyada her şeyi birbirine bağlayan sistemler giderek daha tehlikeli hale gelecektir.

Yani dijital savaştan bahsediyoruz.

PARDUS DİYE BİR ŞEY

Herkese Bilim Teknoloji yazarı Ali Akurgal, dijital çöküşle ilgili bir not gönderdi. Ta 2002’de Türkiye için bir işletim sistemi PARDUS’u anımsattı ve o zaman çok bilmişler, ya siz Microsoft’tan daha iyisini mi yapacaksınız diye burun kıvırmışlardı.

Evet çok sayıda yazı yazdığımı da anımsıyorum Pardus ile ilgili. Girip baktım, Pardus yaşıyor (Anadolu kaplanından adını alıyor). 2024’e kadar bir tarihçesi var. (https://www.pardus. org.tr/pardus-tarihce/)

İyi güzel de kullanan var mı çünkü milli olanaklarla geliştirilmişti. Milyonlarca lira!

UZAY TEHLİKESİ

Derken konu sadece yeryüzündeki dijital çöküş değil. Dünyadaki haberleşme sistemlerine uzaydan saldırı tehlikesi de gündemde. “Uzayda siber saldırı olursa 1950’lerin haberleşmesine döneriz” (https://cuq. in/uSg6) başlıklı bir yazıyı okuyun. GPS navigasyon sistemine dünyadaki işler o kadar bağımlı ki bunlara bir saldırı dünyayı felce uğratır.

Yazıdan: GPS gibi kritik uzay altyapısı ve hizmetleri göz önüne alındığında, uzaydaki çatışmalar, siber uzaydakiler bile, Dünya’daki bir çatışmayı tetikleyebilir veya daha fazla yakınlaştırabilir. Örneğin, Rusya 2022’de uydularından birini hacklemenin bir savaş ilanı olarak kabul edileceği konusunda uyardı, bu da savaşla ilgili önceki normlardan dramatik bir tırmanıştı.

Bu konuda üretilen çok sayıda senaryo var, bunlardan üçünü yazıda okuyabilirsiniz.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları