Öner Yağcı

Anılarla yakın tarih

25 Mart 2023 Cumartesi

Anılar, dünü daha geniş olarak algılamamızı sağlarken günümüzü anlamamız için de yeni ufuklar açar. 

Kurtuluş Savaşımızla ilgili anılardan öğrendiklerimizle zaferin büyüklüğünün nice insanın özverisiyle gerçekleşmiş olduğunu kavradık.

Şevket Süreyya Aydemir, Niyazi Berkes, Melih Cevdet Anday, Halit Çelenk, Aziz Nesin, Mina Urgan, Oktay Akbal, Hıfzı Topuz, Orhan Karaveli, Altan Öymen ve daha birçok aydınımızın anılarıyla Cumhuriyetin her dönemiyle ilgili yaşanmışlıklar zenginleştirdi.

YAŞAMA TUTULAN IŞIK

Aktarılan anı kesitleri, anlatılan dönemlerle ilgili düne ve bugüne ışık tutar.

Vâlâ Nureddin’in Bu Dünyadan Nâzım Geçti, Orhan Kemal’in Nâzım Hikmet’le 3,5 Yıl’da aktardığı anılar, Nâzım Hikmet’le ilgili birçok bilgiyi ilk ağızdan öğrenmemizi sağladı, Erdal Öz’ün Gülünün Solduğu Akşam, 12 Mart dönemine ve Deniz Gezmiş’e tutulan ilk ışıldak oldu.

Ahmet Say’ın (Ağaçlar Çiçekteydi), Abit Dursun’un (Babam Turan Dursun), Hakkı Keskin’in (Kızılordu Süvarisi Trabzonlu Hacı Hasan ve Yedinci Oğlu) anıları, yakın dönemde yaşadıklarımıza çeşitli açılardan tanıklıktı.

EĞİTİM, SİYASET, HUKUK 

68 Kuşağı’nın anıları, o dönemin de yakın tarih kavramı içinde olduğunu düşündürüyor.

Ali Yılmaz Tunceli’den Diyarbakır’a Emekli Bir Profesörün Anıları’nda (Kalan), çırılçıplak Anadolu gerçeğiyle özdeşleşen bir anılar demeti sunuyor.

İzmir Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümü’nü bitiren öğretmen, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitiren avukat Şenal Sarıhan, Savunma Kürsüsünde “Bir Siyasi Dava Avukatının Anıları” (Literatür) adlı kitabında, TÖS’ten TÖB-DER’e öğretmen mücadelesinden başlayarak kendisinin de tutuklanmış olduğu 12 Mart, 12 Eylül dönemlerini ve sonrasını içeren hukuk mücadelesiyle dolu anlamlı yaşamından kesitler sunuyor. 

Sarıhan, Çağdaş Hukukçular ve Cumhuriyet Kadınları derneklerinin genel başkanı, CHP Ankara milletvekili olarak katledilen aydınlarımızın davalarında, Sivas katliamı davasında, insan ve kadın hakları mücadelesinden tanıklıkla aktardığı anılar, son kırk yılımızın siyasal hukuk tarihi oluyor.

DİL VE EDEBİYAT

Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nin Türk dili bölümünü bitirdikten sonra dilimizin “yabancı diller boyunduruğundan” kurtarılması amacıyla kurulmuş olan Türk Dil Kurumu’nda 12 yıl emek veren bir dil ustası Sevgi Özel.

Dilimizle ilgili birçok yapıta katkıda bulunan Özel, 12 Eylül yönetiminin el koyduğu kurumdan ayrılarak yayınevlerinde çalıştı.

Mücadelesini 2002’den beri Dil Derneği’nin başkanı olarak sürdürüyor ve bir insanın bir dille bütünleşmesinin örneği oluyor.

Dil bilincinin yükselmesi için verdiği uğraşa öykülerini, romanlarını, denemelerini de katan Özel’in dil ve yazın savaşımından anılarıyla aktardığı kesitler, aynı zamanda kültür tarihimizin en yakın dönemine ışık tutuyor: 

Yalan Dünyasının Yalancıları (Kırmızı Kedi).



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

‘Yeni despotizm’ 21 Aralık 2024
Savaş ve insan 14 Aralık 2024
Zaman, savaş ve insan 7 Aralık 2024

Günün Köşe Yazıları