Olaylar Ve Görüşler

Su gereksinimi! - Çağatay Güler

12 Nisan 2023 Çarşamba



Son zamanlarda çoğu belediye yetkilisinin en çok öğrenmek istedikleri şey kentte yaşayan kişi başına günlük su gereksinimi. Yerleşim yeri büyüklüğüne göre kaba birtakım değerler verilse de geçerli kesin bir değer vermek çok zordur. Sadece bir insanın fizyolojik içme suyu gereksinimini verebiliriz. Yetişkin bir kişi için günlük 2.5 litre içme suyu gerekir. Bunun 0.5 litreden fazlası katı yiyeceklerle alınır. Ancak ek olarak yemek pişirme, çamaşır ve bulaşık yıkama, yıkanma ve temizlik için gereken suyu da hesaba katmalıyız. Kişinin sosyoekonomik ve eğitim düzeyine göre su gereksinimi değişir. Kişi başına su tüketimini ya da evlerdeki musluk sayısını toplumun sosyoekonomik ve sağlık düzeyi ölçütleri arasında sayanlar bile vardır. Kentlerde kişi başına gereken su miktarını hesaplarken o bölgede sanayi kuruluşlarının varlığı, sayısı ve niteliği, tarımsal amaçla kullanılan su miktarı da göz önüne alınmalıdır.

Sağlıklı ve temiz su, hastalık yapan minicanlılar ve zehirli kimyasalları içermeyen ve gerekli mineralleri de dengeli biçimde bulunduran sudur. Toplumda içme ve kullanma sularının birbirinden farklı olabileceği biçiminde bir kanı vardır. Birçok nedenle içme ve kullanma suyu nitelik olarak birbirinin aynı olmak zorundadır. Temizlikte, bulaşıkta, çamaşırda kullanılan su da sağlığı tehlikeye düşürmeyecek özellikte olmalıdır.

Su kaynakları planlanırken “ortalama günlük talebe” göre değil “en yüksek su kullanım gününe” göre planlanmalıdır. Genellikle yaz aylarında saptanan bir değerdir. Bu değer günlük talebin yüzde 150’sidir. Ayrıca her şebeke günün “tepe (pik) talebini” karşılayabilecek kapasitede olmalıdır. Bu değer de en yüksek günlük talebin yüzde 150-300’üdür. Aynı yangın söndürme suyu şebekeden karşılanacağı için az nüfuslu yerleşim yerlerinde bu değer daha yüksektir. “Güvenli su sunumu” ise sistem tasarımlanırken belirlenen sürenin sonunda, ulaşılacak nüfusun gereksinimini sağlayacak su miktarıdır, bu süre genellikle 10-50 yıldır. Güvenli su sunumu yılların yüzde 95’i ya da 20 yıllık sürenin 19 yılı için yeterli miktardır. Endüstriyel bölgeler gibi güvenilirliğin çok önemli olduğu bölgelerde yılların yüzde 99’unda talebi karşılayabilecek su miktarıdır.

Geçiştirilemez

Sürekli nüfus yoğunluğu değiştirilen, kat sayısı alabildiğine artırılan, diğer bölgelerdeki yoksunlukların büyük kentleri çekim merkezi haline getirdiği çarpık kentleşme sürecinde söz konusu değerleri sağlamanın olanaksızlığı kolayca görülebilecektir. Günümüzde küresel ısınma ve yol açtığı iklim değişikliğinin su kaynakları üzerindeki etkisi de hesaba katıldığında ne kadar büyük bir tehlikeyle karşı karşıya olduğumuz açıkça görülüyor. Bu nedenle kimse su sorununu ve bağlantılı halk sağlığı sorunlarını iklim değişikliği bahanesine sığınarak geçiştirmeye kalkmamalıdır.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları