Gürcistan, yine çalkantılı günlere sahne oluyor: Gürcistan’da geçen cumartesi, belediye seçimleri vardı. Bu seçimleri önemli kılan iki etken var: Birincisi, bu seçimlerde iktidar partisinin yüzde 43 oy alamama halinde genel seçimlere gitme vaadi vardı. O nedenle muhalefet, bu seçimleri, erken genel seçimlerle iktidara gelmek için fırsat olarak görüyor. İkincisiyse bu seçimler, Gürcistan’da 2003 yılındaki Gül Devrimi’ne liderlik etmiş ve sonradan Ukrayna vatandaşı olup orayı ayaklandırmış olan eski cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili’nin Gürcistan’a döner dönmez gözaltına alınması ve bununla bağlantılı olaylarla geçti. İktidar partisi, ülke genelinde yüzde 46 oy aldı. Fakat Tiflis dahil 21 şehirde hiçbir aday yüzde 50 oy alamadığı için, 30 Ekim’de buralarda ikinci tur seçimler olacak. Bu da siyasi gerilimin sürebileceğini gösteriyor.

YENİ ÇALIŞMA ALANI

Gürcistan’da 2003 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerine hile karıştırıldığı iddialarının gündeme gelmesi sonucunda, ABD ve AB’nin de açıkta destek vermesiyle Gül Devrimi olarak adlandırılan olaylar yaşanmış ve iktidara, ABD yanlısı Mihail Saakaşvili gelmişti. Saakaşvili, Gürcistan’da iki dönem üst üste seçilerek 2013’e kadar ülkeyi yönetti. Reformlar yaptı. Gürcistan, ABD’nin diğer eski Sovyet cumhuriyetlerine örnek gösterdiği “model ülke” haline geldi. Ancak 2008’de, Gürcistan’ın iki ayrılıkçı bölgesi olan Abhazya ve Güney Osetya’yı zorla geri almaya çalışması, en büyük hatası oldu. Saakaşvili, Rusya’nın müdahale edemeyeceğini ve Batı’nın Gürcistan’ı destekleyeceğini düşünmüştü. Ama beş gün süren savaş, pahalıya mal oldu. Saakaşvili’nin görev süresinin sona ermesinden sonra onun partisinin gösterdiği aday, seçimleri kazanamadı ve 2013’ten itibaren iktidar, “Gürcü Hayali” partisinin eline geçti. Yeni yönetim, Saakaşvili aleyhinde çeşitli davalar açtırdı. Fakat Saakaşvili, çok geçmeden kendisine yeni bir faaliyet alanı buldu: Ukrayna.

OLAYLI SÜREÇ

Ukrayna’da 2014 yılındaki Batı yanlısı ihtilalin ardından erken seçimlerle cumhurbaşkanı olan Petro Poroşenko, -ABD’nin telkiniyle- eski Gürcistan Cumhurbaşkanı Saakaşvili’yi, kendisine danışman yaptı. Zaten o günlerde Ukrayna’ya yabancı danışmanlar doluşmuştu. Ukrayna polis teşkilatı, ABD’li ve “model ülke” Gürcistan’dan gelen uzman ve yetkililere  emanet edilmişti. Saakaşvili de kısa sürede Ukrayna vatandaşlığına geçerek Ukrayna’nın Odessa valisi yapıldı. Bu sırada Gürcü yönetimi, onu Gürcü vatandaşlığından çıkardı. Saakaşvili, Odessa Belediye Başkanı Truhanov’a karşı da “renkli devrim” yapacağını iddia ederek protesto çadırları kurdurttuysa da halktan destek alamadı. Sonra, hükümetle ters düşüp valilikten ayrıldı ve siyasi parti kurup muhalefete geçti. Ukraynalı radikal milliyetçilerin de desteğini alarak epey çalkantılı günlerin yaşanmasına neden oldu (Onunla yaptığım söyleşide, neden yabancı bir ülkenin liderliğine oynadığını sorduğumda bana, gençliğinin Ukrayna’da geçtiği ve Ukrayna’yla Gürcistan’ın Rusya’ya karşı birleşik bir “demokrasi cephesi” olduğu yanıtını vermişti). Poroşenko, onun Ukrayna vatandaşlığını iptal ettirdi ve Saakaşvili, sınır dışı edildi. Fakat yeni Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, Saakaşvili’ye Ukrayna vatandaşlığını iade etti.

GELECEĞİ BELİRSİZ

Saakaşvili’yse tekrar Gürcistan’a yöneldi: Hakkında kesinleşmiş iki hapis cezası kararının olduğunu bildiği halde Gürcistan’a gitti ve tutuklandı. Halkı sokağa dökülmeye çağırdıysa da sokağa çok az kişi çıktı. Hapse girmek, onu halk kahramanı yapamadı. Şimdi Saakaşvili’nin kesinleşmiş altı yıllık hapis cezasını çekmesi gündemde. Ukrayna vatandaşı olduğu için, Ukrayna yönetimi müdahalede bulunuyor, fakat bunun bir etkisinin olup olmayacağı belli değil. ABD’nin kendisi için Gürcistan’a ne kadar baskı yapacağı da ayrı bir konu.

Saakaşvili, ne Gürcistan’daki ne de Ukrayna’daki gelişmeleri iyi değerlendirdi. Ancak, Gürcistan’da siyasi kutuplaşma, Saakaşvili’den bağımsız olarak devam ediyor ve bu, ayrı bir yazı konusu.

DENİZ BERKTAY