Yakın dönemde Rusya’da gündeme gelen “Wagner Ordusu” ayaklanması, paramiliter güçlerin (yarı askeri güçlerin/düzensiz orduların) gün geldiğinde kendisini kullanan siyasal iktidarlara karşı nasıl bir tehdit oluşturduğunu ortaya koydu. Tüm dünya için ders oldu. Olay; paramiliter güç kullanımının ne kadar tehlikeli olduğunu bir kez daha kanıtladı. Bize de kendi tarihimizden kesitler hatırlattı... 

KURTULUŞ SAVAŞI VE BİRLİKLER 

15 Mayıs 1919’da Yunan işgaliyle başlayan Milli Mücadele’de, nizami (düzenli) birliklerle beraber kullanılan milli (düzensiz) birlikler, başlangıçta düşmana karşı koyma ve iç isyanların/ayaklanmaların bastırılmasında büyük yararlılık gösterdiler. Bu kuvvetler içinde yer alan “Kuvayı Seyyare” (Gezici Kuvvetler) güçlü ve hareket yeteneği bakımından üstün kuvvetlerdi. Koşulu (hayvan sırtında) topçu desteğindeki süvariler; bir bölgeden birkaç yüz kilometre ötedeki bir bölgeye süratle intikal eder; ayaklanmayı kısa sürede bastırır ve düzeni sağlarlardı. Bu birliklerde, liderlerin karar ve uygulamalarına yardımcı olmak ve nizami kuvvetlerle eşgüdümü sağlamak üzere irtibat subayları da bulunurdu...

DÜZENLİ ORDUYA GEÇİŞ KARARI

1920 sonlarında TBMM, askerliğin temel kurallarından biri olan “emir komuta birliği”nin sağlanması için milli kuvvetlerin nizami kuvvetler haline dönüştürülmesi yani düzenli orduya geçilmesi için karar aldı. Ancak “Kuvayı Seyyare” komutanlarından Ethem ile Demirci Mehmet Efe buna karşı çıktılar. Çünkü kendi başına buyruk hareket edemeyeceklerdi. Düzenli ordu içinde yer almayı reddederek ayaklandılar. Üzerlerine kuvvet sevk edildi. Sonunda Demirci Aralık 1920’de teslim oldu; Milli Mücadele’deki hizmetleri nedeniyle bağışlandı... Ethem ise Ocak 1921’de yenildi; Yunan kuvvetlerine sığındı.

GELİNEN NOKTA

Yaşananlar göstermiştir ki paramiliter unsurlar her yerde başlangıçta siyasal iktidarlar emrinde hareket etseler de koşullar kendilerine güçlenme olanağı sağladığında ve de uygun ortam oluştuğunda, işbirliği içinde oldukları siyasal gücün yerine geçmek ya da o güce ortak olmak veya ondan ödün koparabilmek için girişimde bulunma eğilimindedirler...

Dün ve bugün olan budur... Yarın da bundan farklı olmayacaktır...

DOĞU SİLAHÇIOĞLU

E. TÜMGENERAL