Geçen ay hükümetin TBMM’ye sunduğu sağlık alanında düzenlemeler içeren kanun teklifinin 36. maddesinde, “Meslekten geçici olarak men edilmeyi gerektirecek durumların düzenlenmesi” başlığı altında, “Meslek icrası esnasında ölüme veya engelliliğe neden olmaksızın, sağlığın kısa süreli ve geçici olarak bozulmasına yol açmak” cümlesi vardı. Neyse ki Türk Tabipleri Birliği başta olmak üzere, hekimlerden gelen haklı tepkiler üzerine iptal edildi.

‘Muska mı yazalım?’

Eğer kabul edilseydi, Türkiye’de hastalara tanı koyup tedavi edecek tek bir doktor bulmak mümkün olmayacaktı. Çünkü bu madde, tıpta komplikasyon dediğimiz, dünyanın her yerinde hekimlik uygulamalarına bağlı öngörülebilen, istenmeyen etkiler nedeniyle, hekimlerin 15 günden 3 yıla kadar meslekten men edilmelerine yol açacağından, hiçbir hekim kendini bu riske atmayacaktı. Hekimlerin elleri kolları bağlanacaktı. Haklı olarak hekimler, “Hastalarımıza muska mı yazalım?” diyerek teklife tepki gösterdiler.

Bu teklifi hazırlayanlar, konudan çok uzak, yeterli bilgisi olmayan kişiler. Çünkü dünyanın hiçbir yerinde komplikasyon nedeniyle hekimler geçici olarak meslekten men edilmezler. Belli ki teklifi hazırlayanlar, “komplikasyon” ile yanlış tıbbi uygulama anlamına gelen “malpraktis”i birbirine karıştırmışlar.

Komplikasyon

Komplikasyon, hastalıkların tanı ve tedavisi için uygulanacak her türlü uygulamaya bağlı meydana gelebilir. Bu komplikasyonların çoğu hekimler tarafından bilinir, hastaya anlatılır, hastanın rızası alınır. Çoğunluğu hafif şiddettedir. Oluştuğunda konunun uzmanı hekim nasıl tedavi edileceğini bilir ve uygular. Ancak nadiren organ ve doku kaybına yol açabilir, hatta ölümle de sonuçlanabilir. Örneğin safra yolunda taş olan bir hastanın bu taşı ameliyatsız olarak ERCP (Endoskopik Retrograt Kolanjio Pankreatografi) dediğimiz yöntemle endoskopik olarak tedavi edilebilir. Hastaların yüzde 90’ı aynı gün veya en geç ertesi gün başarıyla tedavi edilmiş olarak taburcu edilir. Ancak yaklaşık yüzde 10 hastada, pankreas bezi iltihaplanması olan “pankreatit” komplikasyonu gelişme riski vardır. Pankreatit gelişen hastaların yüzde 90-95’inde hastalık hafif seyreder, ancak hastanın hastanede yatması gerekir. Bu durum, geçici olarak ve kısa süreliğine hastanın sağlığının bozulmasına yol açar. 3-4 günlük tıbbi tedaviyle hasta tamamen sağlığına kavuşmuş olarak taburcu edilir. Nadiren pankreatit şiddetli seyredip, uzun süre hastanede yatmayı gerektirir. Seyri sırasında ameliyat gerektiren durumlar ortaya çıkabilir.

ERCP’ye bağlı komplikasyonların hangi durumlarda oluşabileceği, bunlara yönelik alınabilecek önlemler, çok sayıda bilimsel araştırma sonucu ortaya konmuşsa da hiç beklemediğiniz ve her şeyin yolunda gittiği bir hastada da komplikasyon gelişebilir. Ancak “Komplikasyon olursa meslekten men edilebilirim” endişesiyle eli kolu bağlanan bir hekimin gereken işlemi yapamaması, tedavisiz kalan binlerce hastanın mağduriyetine yol açar. Bedelini de hastalığa yakalanmış, hatta ölüm riskiyle karşı karşıya kalan hasta öder.