Rus ordusunun 24 Şubat 2022’de Ukrayna sınırlarını geçmesinin ve Avrupa’nın İkinci Dünya Savaşı’ndan beri en büyük yıkıma sürüklenmesinin üstünden bir yıl geçti. Savaşın sonu henüz ufukta belirmese de iki tarafta da çeşitli kazanımlar ortaya çıktı. Bir yıl sonra sahadaki durumu ve bunun küresel boyutta siyasete etkilerini daha belirgin şekilde görebiliyoruz.

Ukrayna lideri Zelenski’nin geçtiğimiz haftalarda istifa eden danışmanı Oleksiy Arestoviç, dünyayı şoke eden savaşın ilk bir ayını “işgalden” ziyade bir darbe girişimi olarak tanımlıyordu. Rus ordusu ciddi taarruz planları oluşturmamış, Kiev’i kontrol için yetersiz kalacak 40 bin kadar askerle konvoy halinde şehre gitmeye çalışmıştı. Hedefleri komuta merkezlerini ele geçirmek, direnen kimseleri etkisiz hale getirmek ve çok kan akmadan zafer ilan etmekti.

‘SIRADAN BİR TATBİKAT’

Tabii işler umdukları gibi gitmedi. Ukrayna ordusu 2014’te Kırım’ın ilhakı sonrası Batı’dan ciddi eğitim ve ekipman almıştı. 200 bin kadar askerle Ukrayna’nın profesyonel ordusu Rusya’nın savaşa kadar “sıradan bir tatbikat” gibi göstermeye çalıştığı 100-150 binlik gücüne karşı ayakta kalmayı başarmıştı.

Rusya, savaşın başındaki hatalarıyla üç farklı fazda yüzleşti. İlk hamleleri Kiev’den çekilerek kuzey hattını kapamak oldu. Yine de cephe 150 bin askerle tutmak için fazla uzundu. Batı’dan gelen HIMARS gibi sistemler zaten zorlanan Rus lojistik hatlarını yıpratmış, insan gücü sorunlarını açığa çıkarmıştı.

Rusların yaşadığı asıl şok ise Ukrayna’nın “Harkiv taarruzu” yüzünden oldu. Kısa sürede Rusların aylarca almak için uğraştığı bölgeler kaybedilince Rusya politik tepkisi yoğun olacak kararlar aldı. Seferberlik ilanının arkasından göreve atanan komutan Sergey Surovikin, Kherson bölgesinden çekildi.

Rusya seferberlikle insan gücü sorunlarını çözmüş, göreve getirdiği havacı generalin de katkılarıyla Ukrayna enerji altyapısını düzenli olarak vurmaya başlamıştı. Harkiv’de kaybettikleri inisiyatifi zamanla geri aldılar. Ruslar Donbas’ta tekrar ilerliyordu.

UFUKTA BARIŞ YOK

Batı’nın savaşa müdahalesi ise giderek büyüdü. Ukrayna’nın taarruz planları ve suikastlar Ruslara göre Batı tarafından yapılıyordu.

Peki tansiyon giderek yükselirken bugüne kadar kim ne kazandı?

ABD şüphesiz ki en büyük kazananlardan oldu. Birçoklarının dağılma aşamasında gördüğü NATO zar zor da olsa tek çatı altında toplandı. İsveç ve Finlandiya gibi iki Rusya komşusu NATO’ya katılma başvurusunda bulundu.

Rusya ise farklı kazanımlar elde etti. Ukrayna’da ilan edeceği olası bir zafer 25 Şubat 2022’de edeceği zaferden çok daha büyük olacak. Dahası Rusya, ABD’yi “Ya bendensiniz ya onlardan” sorusunu sormaya itti. Bu sayede ABD, Avrupa dışında kimseye söz geçiremediğini fark etti. Rusya ekonomik yaptırımlardan büyük bir hasar almadığı gibi ticari ilişkilerini ise Çin, Hindistan ve Brezilya gibi ülkelere taşıdı.

Şu anda Rusya, yeni taarruzlara hazırlanırken “modern Stalingrad” diye tabir edilen Bahmut bölgesinde ilerleyişini sürdürüyor. Önümüzdeki günlerde Rus ayrılıkçıların olduğu Moldova’ya dikkat etmek gerekir. ABD’de ise Çin’e odaklanmak isteyenler var. Maalesef ki ufukta barış yok.

SARP SİNAN HACIR