Giderek küreselleşen ve birbirine bağımlı hale gelen dünyada, herhangi bir savaşın etkileri çok uzakta hissedilebilir. Ukrayna’daki savaş bunun ispatıdır. Rusya, BM himayesinde tarihi bir anlaşmaya katılımına son verdiği için, Afrika veya diğer kıtalardaki ülkelere tahıl ihracatı durdu. Bununla birlikte, bir ay önceki Afrika-Rusya zirvesi sırasında Rusya Devlet Başkanı Putin, zirvedeki konuklara tahılsız kalmayacaklarına ve Karadeniz’den başka ihracat yolları arayarak tahılı kendi rezervlerinden tedarik edeceğine dair güvence verdi. 

DÜZENİ DENGELEMEK

Afrika kıtası, Putin’in dış politikasında her zaman önemli bir rol oynadı. Rusya, Afrika ülkeleri ile arasındaki yakın ilişkiler sayesinde, ABD ve Avrupa devletlerinin başını çektiği tek kutuplu dünya düzenini dengelemeye çalışıyor. Rusya önemli bir rol oynamak istediği çok kutuplu bir dünya düzeni inşa etmek istiyor. 

Kremlin’in aldığı her karara saygı ve sempati duyan birçok Afrika ülkesi var. Bu, en iyi şekilde Birleşmiş Milletler (BM) kararlarına ilişkin oylarda görülebilir, çünkü lehte veya çekimser oyların çoğunluğu Afrika ülkelerine aittir. Ukrayna’daki savaş ve Rusya’ya uygulanan yaptırımlar Rusya’nın “tecrit edilmesine” yol açtı. 

Putin yalnız olmadığını, müttefikleri, dostları ve iş ortakları olduğunu, Rus diplomasisinin Batı ülkeleri veya Çin diyaloğu ile sınırlı olmadığını tüm dünyaya kanıtlamak istiyor. Rusya’nın bu vizyonu, zengin Avrupa ülkeleri için hâlâ ana hammadde, mineral, enerji kaynağı ve değerli taş kaynağı olmaya devam eden eski sömürgeleri olan Afrika ülkelerine avantaj getiriyor. 

Rusya ile Afrika ülkeleri arasındaki ekonomik ilişkiler de çok yakın. Örneğin Rusya silah satışında Çin’i geçti. Afrika ülkelerinin satın aldığı silahların dörtte biri Rusya’dan geliyor. Rus paralı asker grubu Wagner’in varlığı ve paralı askerlerin yoğun faaliyeti, Rus silahlarına olan talebin neden diğer taleplerden daha yüksek olduğunu açıklayabilir. Tesadüf ya da değil ama tam da Nijer’de Rusya-Afrika zirvesinin olduğu günlerde bir darbe gerçekleşti. Darbecilerin arkasında Wagner grubunun olduğuna dair şimdilik bir kanıt yok. 

AFRİKA’DA KÜLTÜREL DİPLOMASİ

Wagner paralı askerlerinin Afrika ülkelerindeki kötü şöhretli varlığına ek olarak, amacı Rusya ve Rus dili imajını yaymak olan diğer Rus örgütlerinden de bahsetmeliyiz. Bunlardan biri Tanzanya’da merkezi bulunan ve Afrika’daki 44 Rus büyükelçiliği ile işbirliği yapan Russky Mir Vakfı. Rossotrudnichestvo veya Russian House, 8 Afrika ülkesinde yer almaktadır. Son yıllarda, özellikle Afrika ülkelerinde, Rus dilini öğrenmek isteyen çok sayıda insan olduğunu belirtmek gerekir.

Nijer’deki darbe ve bunu Afrika kıtasında takip edebilecek diğer olası ayaklanmalar, eski Avrupa sömürgeci ülkelerine karşı bir başkaldırının açık bir işaretidir, ancak bu ayaklanmaların Rusya veya Çin gibi ülkelerin desteği olmadan da gerçekleşebileceği ihtimal dışı değildir. Rusya veya Çin çok kutuplu bir dünyayı açıkça savunan ülkelerdir ve tek kutuplu dünyanın sonunun başlangıcı önümüzdeki günlerde daha çok görülebilecektir. Yani Afrika kıtasında yeni bir devir başlayabilir.

DR. VİOLETA STRATAN İLBASMIŞ

GAZETECİ/ARAŞTIRMACI