19 Mayıs 1919 sabahı, Güneş’in denizden doğduğu, dağların denizden başladığı Samsun’da Mustafa Kemal,“9. Ordu Müfettişi” sanıyla karaya çıktı. Birinci Dünya Savaşı sonrasında İngiliz, Fransız ve İtalyan kuvvetlerince işgal edilmiş imparatorluk topraklarında Milli Mücadele’nin ilk adımını attı.                                                                         

“Anadolu’nun işgaline karşı konacaktır” diyordu. “Düşmanın Samsun’a yapacağı herhangi bir çıkarmaya karşı vatanımızı son kayasına kadar savunacağız” diye haykırıyordu. İstanbul hükümeti Mustafa Kemal Paşa’yı görevden aldı. O yılmadı. Kutsal mücadelede ulusunu yalnız bırakmadı. Aklında meclis oluşturmak, millet egemenliğini egemen kılmak, hükümet kurmak, halkı esaretten yurdu işgalden kurtarmak, ardından ülkeyi özgürlüğe kavuşturmak ve yeni bir devlet yaratmak vardı. Askerlikten azil kararını beklediği bir gecenin karanlığında, karşı taraftan önce davrandı. Telgrafla Halife Sultan Vahdettin’e bildirdi: “Mesleğimden, hizmetlerimden istifa ettim”. Artık makamı, sanı, unvanı olmadan Milli Mücadele’de milletin bağrından çıkmış yalın bir fert olarak çalışacaktı.

AYAKLANMALAR

Ülkemizin her köşesi emperyalist ülkelerin işgali altındaydı. İzmir’de karaya çıkan Yunan ordusu, Anadolu içlerine yayılmaktaydı. Saray ve hükümetin ihanetiyle, Yunan ve İngiliz işbirliğiyle alevlenen ayaklanmalar bütün yurdu sarmıştı. Onun; “Ya istiklal... Ya ölüm...”  çağrısı her yerde yankılanmaktaydı. 16 Mart 1920 sabahı başkent İstanbul, ikinci kez İngilizlerce işgal edildi. Vahşice katledilen sahipsiz askerlerin feryadı Ankara’ya ulaştı.     

BÜYÜK MİLLET MECLİSİ

İhanet ve bağnazlık karanlığının tüm yurdu sardığı günlerde, Meclis’i topladı, hükümeti kurdu. Osmanoğulları tarafından gasp edilmiş millet egemenliğini asli sahibine teslim etti. Ama mücadele bitmemişti. “Kuvayı Milliyecilerin katli vaciptir”  fetvası, Yunan uçakları tarafından Anadolu’nun en ücra köylerine kadar havadan atılmaktaydı. Katliama soyunmuş padişah ve Halife Ordusu’nun paralı askerleri ve yobazlar, “tekbir” nidalarıyla vatanseverleri boğazlamaktaydı. Başlangıçta Kurtuluş Savaşı’na katılan Çerkez Ethem, “Ankara’ya geri döndüğümde Büyük Millet Meclisi reisini Meclis’in önünde sallandıracağım” diye bağırmaktaydı. Yozgat’ta asilerin başındaki eski mutasarrıf Çapanoğlu Celal, “Kırşehir üzerinden yürüyüp Ankara’yı basacağım” diye tehdit etmekteydi. 

Yunan genel taarruzu Sakarya’da durduruldu. Kurtuluş Savaşı, Büyük Taarruz’la zafere ulaştı. Mustafa Kemal, yurdu işgalden, ulusu esaretten kurtarmıştı. Sonra, yanmış yıkılmış yok olmuş imparatorluktan çağdaş, laik bir Cumhuriyet yarattı. Ümmeti ulus, kulu yurttaş, mülkü vatan yaptı. Türkiye Cumhuriyeti’ni; Türk Devrimi’yle, Lozan Antlaşması’yla, Montrö Sözleşmesi’yle taçlandırdı ve sonsuza dek yaşatmak üzere Türk ulusuna armağan bıraktı.  

DOĞU SİLAHÇIOĞLU

E. TÜMGENERAL