Soru: Babam uzun yıllar Bulgaristan’da çalıştı. Babam bu süreleri borçlanarak emekli olabilir mi? Adem S.

Borçlandırma koşulları şöyle: 

Öncelikle babanızın;

1/1/1989-8/5/2008 tarihleri arasında Bulgaristan tarafından zorunlu göçe tabi tutulmuş soydaşlarımızdan olması, 

- Türkiye’ye geldikten sonra Türk vatandaşı olması ve Türkiye’de ikamet etmesi,

- Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan gelir veya aylık almaması, 

- Bulgaristan’da geçen çalışma sürelerini belgelendirmesi,

- Borçlanma talebinde bulunması,

- Borçlanma tutarını 3 aylık süre içinde ödemesi gerekiyor. 3201 sayılı kanunda yurtdışında geçen borçlanmaya esas çalışma sürelerinde Türk vatandaşı olmak şartı aranırken Bulgaristan’da geçen hizmetlerin bu madde kapsamında borçlandırılmasında, genel kuralın aksine Bulgaristan’da o ülke vatandaşı iken geçirilen çalışma süreleri için borçlanma hakkı tanınıyor.

Öte yandan, Bulgaristan’dan gelenler için “zorunlu göç” ifadesi kullanıldığından, yalnızca zorunlu göç nedeniyle bu ülkeden gelen vatandaşlarımız söz konusu düzenleme ile öngörülen borçlanma hakkından yararlanıyor. Kendi istekleri ile gelerek Türk vatandaşlığına geçenlerin borçlanma talepleri kabul edilmiyor.

Bu madde kapsamında borçlandırılan hizmetler, yalnızca yaşlılık veya emekli aylığı bağlanmasında değerlendirilmekte. 

Yukarıda belirtilen koşullar dışında, Bulgaristan’da Türk vatandaşı olarak geçen çalışma sürelerini borçlanmak isteyen vatandaşlarımız, 3201 sayılı kanunda belirtilen koşullar dahilinde bu süreleri borçlanabilmekte.

ENGELLİ OLMAM NEDENİYLE ERKEN EMEKLİ OLABİLİR MİYİM?

Soru: 1/3/2002 tarihinde sigortalı olarak çalışmaya başladım. 2008’de yürürlüğe giren kanunda yer alan ve engellilerin daha erken emekli olmalarına imkân veren düzenlemeden yararlanabilir miyim? Mahmut S.

2008/Ekim ayında yürürlüğe giren 5510 sayılı kanunun 28. maddesinin beşinci fıkrasında; sigortalıların engellilik (çalışma gücü kaybı) durumuna göre; yaş şartı aranmaksızın belirli gün ve sigortalılık süresi koşullarını yerine getirmeleri halinde yaşlılık aylığı bağlanmasına ilişkin düzenleme bulunmakla birlikte, bu düzenleme ilk defa 2008/Ekim ayından sonra sigortalılığı başlayanlar için geçerli. Sizin sigortalılık başlangıcınız bu tarihten önce (1/3/2002) olduğundan, bu madde hükmünden yararlanamıyorsunuz. Ancak, sigortalılık başlangıç tarihi 2008/Ekim öncesi olanlar için 5510 sayılı kanunun geçici 10. maddesinde belirtildiği üzere, engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlananların daha erken emekli olmalarına imkân veren, 506 sayılı kanunun 60. mad. (C-b) bendi ile geçici 87. madde hükümleri uygulanıyor. Öncelikle engellilik derecenizin belirlenmesi ve engelliliğiniz nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmanız gerekiyor. Engellilik derecenizin en az yüzde 40 olması kaydıyla, engellilik derecenize göre (1. 2. ve 3. derece engelli) yaş koşulu aranmaksızın, kanunda öngörülen sigortalılık süresi ve prim gün koşullarını yerine getirmeniz şartıyla yaşlılık aylığına hak kazanabilirsiniz.

AYLIKSIZ İZİN SÜREMİ BORÇLANABİLİR MİYİM?

Soru: 1996/Eylül’de SSK’li olarak çalışmaya başladım. 1010 gün hizmetim var. 2006’da boştayken bir doğum yaptım. 4/8/2010 tarihinde devlet memuru oldum. 109 gün aylıksız izin kullandım. Halen memurum. Aylıksız izin sürem ile çocuğum için doğum borçlanması yapabilir miyim? Hangi koşullarda emekli olurum? Özge E.

Sigortalılık başlangıcınızın 8 Eylül 1999 öncesi olması nedeniyle EYT kapsamındasınız. Halen devlet memuru olarak çalıştığınızdan 7200 günü doldurmanız halinde emekli olabilirsiniz. 5510 sayılı kanunun 41. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında doğum borçlanması, (c) bendi kapsamında da aylıksız izin sürelerinizi borçlanabilirsiniz.