Gündem, 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde hangi partinin gözü kimin adayında, ittifak-nifak dengesi nasıl kurulacak sorularına kilitlendi. Hafta sonu gelişmeleri gösterdi ki, pilav daha çok su kaldıracak.
Bugün AKP iktidarı döneminde yerel yönetimlerin ne hale getirildiğini sütuna yatıralım. AKP, kendince “sorunlu” gördüğü bir alana dalıyor, işine geldiği gibi değişiklikler yapıp, bunu “devrim yaptık” diye satıyor. Baktı ki devrim iyi sonuç vermemiş, hemen yanlış yerlerini değiştiriyor; buna da devrim diyor. Kendi yaptığı yanlışı düzeltme devrimi!
AKP 2014 yerel seçimleri öncesinde 1255 belediyeyi kapattı, köyleri ve dolayısıyla köy muhtarlıklarını kapattı, mahalle muhtarı yaptı. İl genel meclislerini büyük ölçüde ortadan kaldırdı.

***

Bu adımlar ne sonuç verdi?
Kapatmalardan sonra 16 milyon kişi belediyesini yitirdi. Yakındaki başka bir belediyeye bağlandı. Köylerin kurum olarak kalkmasıyla birlikte köy malları talan edildi. Köyler imarda, altyapı bedellerinde il ilçe merkezlerindeki uygulamalarla karşı karşıya kaldı. Bunu kaldıracak maddi gücü olmadığı için zor duruma düştü. Göç nedenlerine bir madde daha eklendi.
Türkiye’de köylerde yaşayanların sayısı 5 milyona düştü. Bunun başlıca sonuçlarından biri, tarımdaki çöküştür. Köyü ayakta tutacak ortak bağlar kalmadı. Örneğin, 130 kadar köyü olan İzmir’in Bergama ilçesinde merkeze 90 kilometre uzakta mahalle var. Eskiden köy statüsünde kendi yağı ile kavrulabilen, kendi bütçesi olan bu köyler mahalle olunca çöpün toplanmasından cenaze işlerine kadar her şeyi ilçe merkezinden bekler duruma geldiler.

***

AKP, iktidarının ilk yıllarında yerinden yönetimi savunurken pek çok alanda olduğu gibi burada da tersini yaptı.
Halen 1398 belediye var. Kabaca 60 bin kişiye bir belediye başkanı düşüyor. Fransa’da 36 bin belediye var. Her 2 bin kişiye bir belediye başkanı düşüyor.
AKP, tıpkı parlamento gibi yerel yönetimlerin de ruhunu bozdu. Köy muhtarları tüzel kişiliklerini kaybederken sadece Saray’dan Türkiye’ye hitabette salonu doldurmak için gerekli hale geldiler.
AKP’nin geçen dönem kaldırdığı belde belediyelerinin ardından, 31 Mart’ta gerekli gücü elde etmesi halinde ilçe belediyelerini de kaldırmaya hazırlandığı konuşuluyor. Kapalı kapılar ardındaki olana göre, ilçe belediye başkanlıkları şube müdürlüğüne dönüştürülecek.
Yerinden yönetim mi, merkezi yönetim mi tartışmalarının ardından bütün bunların ötesinde bir anlayış yarleşiyor:
Saraydan yönetim!