Bir işgal gücü o ülkeden çekilirken arkada bıraktıkları kadar pis kokan bir şey yoktur. 

Bir işgal gücü ne kadar kuvvetli olursa olsun, içeriden yardım ve destek almadan başarılı olamaz. 

Bir işgal gücü çekiliyorsa kendisinden sonraki ortamın daha kötü olması için her şeyi yapar.

Bir işgal gücü çekilirken arkasında mutlaka parçalı bir yapı bırakır ki kendi dönemi sorgulanmadığı gibi “aranır” olsun.

ABD, Afganistan’dan çekilirken yukarıda sıraladıklarımızdan çok derin izler görüyoruz.

Türkiye’deki iktidar, bu tabloda neredeyse bütün yönleriyle yer almaya, ABD’nin atttığı, atacağı adımlara yardım ve yataklık etmeye kararlı görünüyor. Belki de “kararlı” sözcüğü yerine “mecbur görünüyor” demek daha doğru.

***

Geçen hafta sonundan itibaren gelen haberlere göre Afganistan’daki son tablo şöyle:

Taliban ilerliyor. ABD, 11 Eylül’de bu ülkedeki güçlerini tümüyle çekmiş olacağını açıkladığı günlerde Taliban ülkenin üçte birine hâkimdi. Son iki ay içinde nerdeyse yarısına hâkim oldu. Giderek ilerliyor. İşte tam bu aşamada ABD’nin Taliban güçlerini bombaladığı haberi geldi. Bu durum merkezi hükümeti doğal olarak bir nebze güçlendirdi. 

Bu, “denge” sağlama sürecinin ortasında Birleşmiş Milletler’in, Afganistan özel temsilcisi Deborah Lyons şöyle dedi:

“Afganistan’da durum giderek kötüleşiyor. İç savaşa sürükleniyor. Bu, çevre ülkeleri de olumsuz etkileyecek.”

Afganistan’da geçmişte önemli görevler üstlenen, Türkiye’de de kabul gören Özbek lider Raşit Dostum’un bulunduğu bölge Taliban’ın eline geçti. Dostum güçleriyle Taliban arasında geçmişteki çatışmalar çok kanlıydı. İntikam duygusu karşılıklı!

Bu gelişmeler ışığında bir öngörüde bulunalım:

Taliban’ın ülkede tek hâkim güç olması engellenecek. Merkezi hükümetin de tümüyle edilgen kalmaması sağlanacak. 14 büyük etnik grup işgal döneminde itinayla ayrıştırıldı. Onlar içinde de birbirine güç gösterecek milis yapıları oluşacak. Böylece kimsenin kimseyi bitirmediği, ülkenin insan kaynaklarının bittiği, kimsenin tek başına ülke yönetimine hâkim olamadığı iç savaş ortamı şekillenecek.

Dileriz, yanılırız ama görünen karmaşa kılavuz istemez.

***

Türkiye’nin durumuna dönersek...

ABD, Afganistan’da yaptıklarını adeta Türkiye üzerinden temize çekiyor. Oradan askerini çekerken güvenlik hizmetini Türkiye verecek. Savunma Bakanı Hulisi Akar birkaç gün önce dedi ki:

“Koşulların oluşması halinde Kâbil Havaalanı’nın işletilmesine talibiz.”

Bu bakanlığın adı Savunma ve Ticaret Bakanlığı oldu da bizim haberimiz mi yok?

Türkiye, Afganistan’da bu işlevi görürken Afganistan’dan Türkiye’ye farklı biçimlerde sığınmacı geliyor. Gündemdeki konu, Afgan gençlerin adeta düzenli birlikler halinde sınırımızı geçerek Türkiye’ye girmesi. Geçen hafta bu köşeden işin perde arkasını yazmıştık. ABD, on yıldır Taliban’a karşı kullandığı Afganları tahliye ediyor. 

Türkiye üzerinden!

İleride tam kullanabileceklerini ABD’ye götürecek, ötekiler Türkiye’de kalacak.

Soralım:

AVM’ye girerken bile HES kodu isteniyor, sınırdan girerken ne isteniyor?

YES kodu mu?