Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
Meşru Özgürlük Beklentisi
Yasama organlarının çıkardığı yasayla onu uygulayacak yargıç arasındaki dengeyi anlatmak için şöyle bir söylem kullanılır:
\n\n\nEn iyi yasa, kötü bir yargıcın elinde olumsuz sonuçlar doğurabilir. En kötü yasa, iyi bir yargıcın elinde olumlu sonuçlar doğurabilir.
\nİşte tam böyle bir dönemin içinden geçiyoruz.
\nMeclis’te kabul edilen 3. yargı paketinin özel yetkili mahkemeler ve onların yerine kurulan bölge ağır ceza mahkemeleriyle ilgili unsurlarını geçen hafta kaleme aldık.
\nBugün tutukluluğa ilişkin yeni yasanın getirdiklerini, tartışmaları ve beklentileri sütuna yatıralım.
\n***
\nTutukluluk bağlamında tablonun özeti şu:
\nMeclis 50 saate yaklaşan bir çalışma temposuyla 3. yargı paketini çıkarıyor.
\nCumhurbaşkanı, “Bu yasadan yararlanacaklar var” değerlendirmesiyle birkaç saat içinde imzalayıp Başbakanlığa gönderiyor. Aynı gece Resmi Gazete’de yayımlanıp ertesi gün yürürlüğe giriyor. Yürürlüğe girdikten birkaç saat sonra tahliyeler başlıyor.
\nBuna karşılık Silivri’deki mahkemelerin fiili tutumu ise şöyle:
\nBu yasa çıkabilir, hemen uygulamaya konmuş olabilir, ama ben kendi takvimim çerçevesinde aylık tutukluluğu gözden geçirme hakkı içinde konuya bakacağım.
\nBu aşamadan sonrasını kamuoyunun yorumuna bırakalım, yasanın ayrıntılarına geçelim.
\nTutuklamaya ilişkin iki temel yenilik var:
\n1- Tutuklamanın somut olgulara dayanması, tutuklamaya devam kararı verilirken gerekçelerinin açıkça ve her sanık için tek tek belirtilmesi.
\n2- Tutuklama yerine adli kontrol önlemlerinin artırılarak yargıçlara yeni seçenekler sunulması.
\nHer iki şık belli ölçülerde daha önce de vardı. Yeni yasayla hem altı daha kalın çizildi hem biraz daha ön plana çıkarıldı.
\nHukuk biliminin yüzyıllar süren birikimiyle şu ilke yerleşti:
\nŞüpheden sanık yararlanır.
\nCümle hiçbir tartışmaya meydan vermeyecek derecede açık. Eğer suç-sanık-delil bağlantısında şüpheli bir durum varsa, bu sanık lehine yorumlanır.
\nTürkiye’deki mevcut uygulama ise şöyle:
\nŞüpheden savcı yararlanır.
\nSavcılar her türlü bilgiyi, belgeyi, duyumu, iddiayı kendileri için kullanıp mahkemenin önüne koyuyorlar. Mahkemelerin takdir hakkını nasıl kullandığı ortada.
\nÖrneğin yasada “kuvvetli şüphe” diye bir kavram var. Bu durumda “tutukluluğa devam” kararı veriliyor. Yeni yasa yargıçlara, “Salt kuvvetli şüphe deyip tutuklayamazsın, bunun somut olgularını da açıkça yazman gerekir” diyor.
\nTutukluluk bir “tedbir” olarak değerlendirildiğinde bunun yerini tutabilecek adli kontrol seçenekleri de artık salt “yurtdışına çıkış yasağı” ile sınırlı değil. Bunun yanında ülke sınırları içinde kullanılabilecek, oturduğu bölgenin dışına çıkmamaktan belirlenen yerlere gitmemeye kadar 6 yeni seçenek var.
\nTutuklama özünde bir hüküm, bir yargılama kararı değil; tebdir, idari karar. Bu anlamda “tutukluluğa devam” kararı, ilk tutuklamadan daha ağır sorumluluk gerektiriyor.
\n***
\n3. yargı paketiyle birlikte doğal olarak her kesimde bir beklenti oluştu. Yasanın yürürlüğe girmesinin hemen sonrasında mahkemelere tahliye dilekçeleri yağdı.
\nBütün dileğim, yargıçların takdirlerini olabildiğince geniş bir kesim için özgürlüklerden yana kullanması.
\nTutuklu milletvekilleri, belli bir sembol olarak ayrıca öne çıktı.
\nGerek yargıdaki gelişmeleri gerekse Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Türkiye’yi de ilgilendiren kararlarını ayrıntılarıyla ve özenle kamuoyuna aktaran Sedat Ergin’in altını çizdiği bir kavram var:
\nMeşru beklenti hakkı.
\nMilletvekili seçilen bir kişiye oy verenler, doğal olarak onun Meclis’te görev yapmasını, kendilerini temsil etmesini beklerler.
\nBu beklenti meşrudur ve haktır.
\n\nYazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- Yeni Doğan çetesi davasında çarpıcı itiraflar
- Canlı tarih müzesi Hisart 10. yılında!
- Teğmenler Yüksek Disiplin Kurulu'na sevk ediliyor
- Tarihçi Yusuf Halaçoğlu'ndan şok iddialar
- TBMM'de 'Etki Ajanlığı' düzenlemesi tartışılacak: Amaç m
- Pera Palas'ta Atatürk Müze Odası
- İmamoğlu’ndan 10 Kasım paylaşımı!
- Donald Trump'ın yeniden başkan olması dünya ekonomisini
- Ege'nin Gündemi'nde bu hafta!
- Dubai çikolatasına rakip
En Çok Okunan Haberler
- 'Tarihe not düşmek için geldim'
- Çok konuşulacak 'adaylık' açıklaması
- Fatih Altaylı ve İsmail Saymaz'a soruşturma
- Protesto eden yurttaşlara polis müdahalesi!
- Aydın Dağları'nda son yılların en verimli hasadı yapıldı
- Mahruki yine yandı
- AKP’li belediyeden bir ayda 33 konser
- A Milli Takım'ın Uluslar Ligi'ndeki rakibi belli oldu!
- Tıp fakültelerinde kadavra krizi
- Fakülteyi kâğıt üzerinde kurmuşlar!