Murat Ağırel
Murat Ağırel murat.agirel@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Belediyelere para yetişmiyor

19 Mart 2024 Salı

Sayıştay’ın yayımladığı “damıtılmış” raporların içinde yer alan bilgileri sizlerle paylaşmaya devam ediyorum. Damıtılmış diyorum çünkü eskisinin aksine raporları okuduğunuzda aslında artık olumsuz pek bir şey yazılmıyor. 

Başlayalım... 

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin 2022 mali yılı başlangıç bütçesi 6.5 milyar Türk Lirası. Bu para yetmemiş 5.2 milyar Türk Lirası daha ek bütçe verilmiş. Ödenek toplamı 11.7 milyar Türk Lirası’na ulaşmış. 

Peki, gider ne kadar olmuş? 

2022 yılı içinde 10.6 milyar TL bütçe gideri yapılmış. Belediyenin bütçe gideri toplamı 2022 yılında 2021 yılına göre yüzde 160.99 oranında artmış. Yapılan giderin içinde ne var mesela 874 milyon Türk Lirası faiz gideri olmuş. Sermaye transferleri yüzde 328.25 oranında, sermaye giderleri yüzde 174.71 oranında, mal ve hizmet alım giderlerinin yüzde 123.73 oranında ve cari transferlerin de yüzde 115.94 oranında artmış. 

Klasik AKP belediyelerinde olan ve sadece raporlarda uyarı olarak yer alan bir durum daha var. 

Büyükşehir belediyesi mülkiyetinde olan bazı taşınmazlar kanun hükümlerine aykırı olarak çeşitli dernek, vakıf ve spor kulüplerine tahsis edildiği anlaşılmış. Her ne kadar kamu idaresi cevabında dernek ve vakıflara direkt taşınmaz tahsisi yapılmadığını söylese de tahsislerin ilgili daire başkanlıkları tarafından belediye meclis kararına istinaden işbirliği protokolleri kapsamında yapıldığı anlatılmış. 

Halbuki “Hiçbir şart altında dernek ve vakıflara taşınmaz tahsisi yapılması mümkün görünmemektedir” demiş Sayıştay raportörü... 

Bir diğer belediyeye geçelim. 

Kırıkkale Belediyesi’nin 2022 yılı sonu itibarıyla borç stokuna ilişkin yapılan hesaplamaya göre 2021 yılı sonu itibarıyla kesinleşen bütçe geliri 330 milyon Türk Lirası’dır. Bu tutara yüzde 36.20’lik yeniden değerleme oranı uygulandığında, 2022 yılının borçlanma sınırı 449 milyon Türk Lirası oluyor. 

Belediyenin 2022 yılı sonu itibarıyla borç stoku 851 milyon Türk Lirası olarak açıklanmış. Borç sınırı 401 milyon TL aşılmış. 

Bakın... 

Daha beteri var mı diye her sorduğumda karşıma hep daha beteri çıkabiliyor. 

Beyoğlu Belediyesi’ni anlatayım. 

1 Türk vatandaşına karşı 4 sığınmacının görüldüğü, turistlerin İstanbul dendiğinde ilk aklına gelen ve ziyaret ettikleri İstanbul’un kalbi Taksim’in de sınırlarında yer aldığı yerden bahsediyorum. 

Beyoğlu Vergi Dairesi kayıtlarına göre belediye sınırları içerisindeki ruhsata tabi aktif işyeri sayısı 13 bin 866, bu işyerlerinden 4 bin 937 adedi ruhsatsız şekilde faaliyetlerine devam ediyormuş. 

Beyoğlu’nda işyeri açma ve çalışma ruhsatı alma zorunluluğu bulunmayan 5 bin 177 adet yer olduğu ve bu işyerlerinden 4 bin 282 adedinin çevre ve temizlik vergisi mükellefiyetlerinin tesis edilmediği de Sayıştay tarafından belirlenmiş. Diğer taraftan belediyeye ilan reklam vergisi beyannamesi veren toplam kişi sayısının 1084 adet olduğu tespit edilmiş. Yine Beyoğlu Vergi Dairesi kayıtlarına göre belediye sınırlarında ruhsata tabi aktif otopark işletme sayısı 107 adet, bu işyerlerinin 67’si ruhsatsız bir şekilde faaliyetlerini sürdürdükleri ve belediye tarafından işletilen bir otoparkın da yine ruhsatsız faaliyette bulunduğubelirlenmiş! 

Bu rakamları neden veriyorum biliyor musunuz? 

Dünyanın suç örgütlerinin cirit attığı, milyonlarca kaçak ve sığınmacının mesken tuttuğu Beyoğlu’nun halini görmenizi istiyorum. Mesela şehir içi güvenlik için çok büyük öneme sahip olan günübirlik kiralanan evler var. Turistlerin kalması için ve kayıt altında olanlardan bahsetmiyorum. Ancak her türlü suça bulaşmış kişilerin rahatlıkla barınmasını sağlayacak çok yer var Beyoğlu’nda... 

Günübirlik kiralanan evler de işyeri açma ve çalışma ruhsatına tabi. Bu yerlerin her an ulaşılabilecek bir sorumlu işleticisinin bulunması gerekiyor, sorumlu işleticilerin bu yerleri kullananlara ilişkin kimlik ve gelişayrılış kayıtlarını genel kolluk kuvvetlerine anlık olarak bildirmesi gerekiyor. Gerekli bildirimlerin yapılmaması durumunda idari para cezası uygulanacağı ve ruhsat alınmadan çalıştırılan bu yerlerin tespiti halinde kapatılması gerekiyor. 

İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü’nden alınan kayıtlara göre idare sınırları içerisinde 1288 adet günübirlik kiralanan evin ruhsatsız şekilde faaliyette bulunduğu tespit edilmiş. Bakın bu rakam sadece ruhsatsız olanların sayısı. 

Anlatmak istediğim açık. Türkiye’de elinizi nereye atarsanız atın, hangi belediyeyi araştırırsanız araştırın tek bir “kanun” var, o da kanunsuzluk. Herkes işin kendilerine göre olan tarafını okuyor. İşine geleni yapıyor. Böyle yaparak da gideceğimiz yer ancak Afganistan olur, Pakistan olur.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları