Murat Ağırel
Murat Ağırel murat.agirel@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Derdiniz kamu yararı ise buyurun bakalım

16 Kasım 2024 Cumartesi

Yasama, yürütme ve yargı...

Hukuk devletinin kuvvetler ayrılığı ilkesi şüphesiz cumhurbaşkanlığı sistemi ile erozyona uğradı.

Ne yasama ne yürütme ne de yargı tam anlamıyla işliyor.

Bunu en canlı örneklerle görüyoruz. Özellikle de yargı, iktidarın güdümünde hareket ediyor. Yargının siyasallaşmasının da örnekleri en acı tecrübeler ile yaşıyoruz. Yargıda adaletsizlik var.

CHP’li belediyeler ile ilgili konser tartışması halen devam ediyor. 

Hatta Ankara ve İstanbul’a soruşturma da başlatıldığı bildirildi. Bu sevindirici aslında. Çünkü kamu kaynaklarının nereye nasıl harcandığını bilmek her yurttaşın hakkı. Kamu kurumları da hesap verebilmeli ve şeffaf olmalı. Ancak 2019 yılında yapılan seçimler ile iktidar partisi yönetiminden muhalefet partilerinin yönetimine geçen belediyeler hakkında yargıya intikal eden yolsuzluklar hakkında bir arpa boyu yol gidilemedi. 

Varsa kamu zararı parti veya kişi ayırt edilmeden tahsil edilmeli.

Mesela bu kadar hassas davranan yargı ve İçişleri Bakanlığı’na aşağıda yazdıklarımı bildiriyorum:

Balıkesir iline bağlı Karesi Belediyesi 190 bin yurttaşımızın yaşadığı bir ilçemiz. 2023 yılı bütçesi de 407 milyon TL. Sayıştay’ın 2023 yılı Karesi Belediyesi raporunun 34. sayfasında şöyle belirtiliyor;

“Yapılan incelemede, ulusal ve yerel basın tarafından yazılı ve görsel basın yayın organlarında yayımlanan idarenin hizmetlerine ilişkin haberleri ve belediye başkanı ile söyleşileri esas alarak ‘yayın alımı’ adı altında ödeme yapıldığı görülmüştür. Bu kapsamda tanıtım, özel ve resmi günler tebriği adı altında belediye bütçesinin yaklaşık yüzde 15’ine tekabül eden 36.900.901 TL’lik basın ve yayın gideri yapıldığı tespit edilmiştir.”

Oysaki 2021 tarihli cumhurbaşkanlığı genelgesinin basın ve yayın gideri kısmında neler yapabilecekleri açıkça belirtilmesine rağmen ilçe belediyesi tam 36 milyon 900 bin TL yani 1 milyon 80 bin dolar harcama yapmış. Bakın bununla yetinmemiş Karesi Belediyesi’nin açıklamasına göre 2024 yılı içinde 53 milyon TL harcanacakmış. Belediye yönetimi el değiştirmiş. Ancak ilk üç ay ödeme yapılmış. Yani 2024 yılı içinde ödenmesi planlanan rakam 1 milyon 500 bin dolar. Yani küçük bir belediyenin iki yılda 2 milyon 580 bin dolar nasıl bir tanıtım, özel ve resmi günler tebriği ödemesi olabilir?

Karesi Belediyesi bu hususta suç duyurusunda bulunmuş. Ancak soruşturma için daha izin verilmemiş. 

Başka bir durumu daha anlatayım.

Ticaret Bakanlığı...

YİD modeli (yap-işlet-devret) ile yaptırılan/modernize edilen ve GTİ tarafından işletilen gümrük kapılarından sözleşme süresince elde edilecek kantar ücreti ile ticari faaliyetlerden elde edilecek gelirlerin; yüzde 25’inin bakanlığa aktarılması gerekiyor. 

TOBB ve GTİ arasında imzalanan uygulama sözleşmelerine dayanılarak kantar ücreti veya diğer gelirlerden bakanlık adına ayrılan paylar bakanlık açısından bir kamu geliri olup bakanlığın banka hesaplarında izlenmesi gerekiyor ve ihtiyaç alımlarının 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na tabi olması ve denetlenmesi gerekiyor. Ancak bakanlık kantar gelirlerini bakanlık hesaplarına değil özel şirketin hesaplarında takip ediyor ve ihtiyaçlarını da bu hesaptan karşılıyorlar. Mesela ne kadar para birikmiş ve bu paralar ile neler almışlar?

2015: 1 milyon 641 bin TL harcama yapılmış. 

2016: 1 milyon 585 bin TL harcama yapılmış. 

2017: Kantar payı 73 milyon 294 bin TL. 11 milyon 409 bin TL harcanmış.

2018: Kantar payı 69 milyon 549 bin TL.  29 milyon 624 bin TL harcanmış.

2019: Kantar payı 87 milyon 329 bin TL. 42 milyon 102 bin TL harcanmış. 

2020: Kantar payı 81 milyon 337 bin TL. 39 milyon 663 bin TL harcanmış.

2021: Kantar payı 104 milyon 696 bin TL. 28 milyon 478 bin TL harcanmış.

2022: 67 milyon 521 bin TL birikmiş ama hesapta biriken diğer rakamlarda harcanmış. Toplamda 106 milyon 887 bin TL harcanmış. 

2023: Kantar payı 149 milyon TL. 120 milyon 865 bin TL harcanmış. 

Peki, genelde nelere harcanmış? 

Organizasyon gideri, yazılım programı alım gideri, eğitim hizmeti gideri, araç kiralama, araç alımı vb. giderlere harcanmış. 2018 yılında alınan 78 araç kayıp! Bu araçlar nerede, kim kullanıyor belli değil!

Peki, toplam ne kadar harcanmış? 45 milyon 984 bin dolar. 

Bu tutarlar bakanlık banka hesaplarına yatırılıp denetimle harcama yapılması gerekirken işletici özel firmanın banka hesabında tutuluyor ve denetimsizce harcanıyor. Sayıştay denetim raporlarıyla ilgili olarak kimse bir şey yapmamış.

Hadi buyurun.

Derdimiz kamunun alın terinin nereye harcandığını sorgulamak ise ben size örnekler vermeye devam edeceğim.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları