\n\n\n

DÜŞÜRÜLEN uçak olayı denizcilikteki bir eksiğimizi daha açığa çıkardı: Deniz derinliklerini tarayıp gerekli kurtarmaları, araştırmaları yapabilecek cihazlarla donatılmış büyük bir gemi. Üniversitelerin ve bilimsel vakıfların araştırma gemilerine analık edecek bir gemi gereksinimi zaten biliniyordu; olay, bu gereksinimin bir an önce karşılanmasını artık kaçınılmaz kıldı.

Gazetelerde Nautilus adlı geminin resmini görmüşsünüzdür: pek de büyük olmayan, ama bilimsel ve teknolojik donanımın eksik olmadığı söylenen tek kasaralı bir gemi. Dün toprağa verilen şehit iki havacımızı bin küsur metrelik derinliklerden Amerikan bahriyesinin uzaklardan gelen o gemisi kurtardı. Öylesi bizde de niçin olmasın?

Ülkenin gemi yapım sanayinde son yıllar boyunca aşılan gelişmeler bu konuda umut veriyor. MİLGEM projesinin ürünü olan Heybeliada fırkateyni yerli yapım iletişim teknolojisiyle göreve girdi bile. Alman işbirliğiyle bizim tersanelerde yapılan üstün nitelikli denizaltılar bile var.

Ama denizde yük ve yolcu taşımacılığını geliştirecek gemi yapım etkinliği konusunda aynı şey söylenemez. Tersanelerimiz hâlâ yabancı şirketlere orta boy şilep ve tanker ya da lüks yat yapımıyla meşgul. Oysa, üç uzun kıyının limanları arasında gidip gelecek ve uzak kıyılara uzanacak genişletilmiş ro-ro gemileri ve yerli feribot filoları gerekiyor. Bu ülkeye özgün yanaşma ve yükleme özellikleriyle.

Ama bunları işlek kılacak demir ve karayolu bağlantılarının kurulması koşuluyla.

Bir de balıkçılık konusunun düşündürdükleri var.

Yakın ve karasular balıkçılığını olta avcılığına indirgeyip ağırlığı büyük balıkçı gemileriyle Akdeniz’in ve okyanusların sularına aktarma zamanı gelmiş ve geçmektedir. Teşvikleri o yöne kaydırmak ve uzaklara gidecek balıkçı teknelerimize analık eden, hatta buzlama ve konserve yapma işlemlerini yolda tamamlayan büyük gemileri devreye sokmak artık daha fazla geciktirilemez. Kamu işletmeciliği ürküntüsünü hiç değilse başlangıç aşamasında ve hizmete uygun gemi yapımında bir yana bırakıp bu yeni alanlar için Et ve Balık Kurumu gibi kuruluşlar niçin öne çıkarılmasın?

Denizci ulus olmak, ancak ulusal çaplı atılımlarla gerçekleşebilir.