Bugün aslında umut dolu haberler ile bu yazıyı yazmak istesem de maalesef durum biraz karışık. Ama amacımız daha iyisi, en iyisi ve ona ulaşmak olsun. Umarım hep beraber değişimi görürüz. 

Son günlerde dikkatinizi çeken bir kelime; Pestisit. Ziraatta kullanılan tarım ilaçları. Yeni bir haber mi değil! Pestisit nedir? Tarımda kullanılan, bitkilerin, sebzelerin, meyvelerin böceklenmesini, bozulmasını, küflenmesini önleyecek birtakım ilaçlardır.

Ben geçtiğimiz yıllarda bu konu hakkında çok yazdım. Belki daha çok yazmalı! 

***

Çünkü biliyorum ki iyi beslenmek tüm sistemi etkiliyor, hayatımızı hastalıklara karşı bedenimizin tepkisini değiştiriyor. En iyisi olsun istesek de her zaman gündemde olan kafamızı karıştıran sorular var. Biz ne yiyeceğiz?

Tavukla ilgili yıllardır bitmeyen antibiyotik ve hormon korkuları var. Aslında hayvancılık sektörünün tamamında olan bazı riskleri nedense sadece tavuk üstleniyor sanki. 

Balık için ağır metaller bizi endişelendiriyor. Hiçbir besin maddesini çok fazla yememek gerekiyor. Ama balık gerçekten çok değerli bir protein seçeneği ve balık yemeyin dediklerinde üzülüyorum. Omega-3 kaynağı olarak haftada 1-2 kez balık yememiz gerekiyor. 

Kırmızı et kanser riskini artırıyor; özellikle kolon kanseri ile ilgili sonuçlar dikkat çekici. Peki o zaman et yemeyelim mi? Hayır yiyelim ama az yiyelim. Kızartmayalım, yüksek ateşte pişirmeyelim. Yanında bol sebze yani bol antioksidan ile yiyelim ve azaltalım. Bir öğünde 100 gramı (3 köfte) geçmeyelim. 

Ekmek, makarna... Son yılların en çok korkulanı da gluten! Ama biz buğday ülkesiyiz, bedenimiz yıllardır buğday ile doymuş büyümüş. Yeterli demiyorum elbette bilim değişir. Araştırmalar gerçekleri gösterebilir ama yorumlarken kendi geçmişimizi de unutmamak gerekir. Gluten hassasiyetiniz var ise tamam ama yok ise neden keselim?

Pirinç, mısır? Onların da glisemik indeksi yüksek, ayrıca mısır GDO’lu. 

Arada tatlı yiyebilir miyiz? Bitmeyen konu, şeker meselesi. Aslında şekere ihtiyacımız yok, meyvelerden aldığımız bize yetiyor ama şeker bağımlılığı diye de bir gerçek var. Bağımlılığın yanı sıra arada bir de olsa tatlı yemekten vazgeçmek istemeyenler de var. Bu durumda, şekersiz tatlılar, doğal tatlandırıclar (meyve özleri) ile yapılan tarifler veya sevdiğiniz tatlıdan porsiyonu azaltarak, sevdiklerinizle paylaşarak yemek iyi olabilir. Belki de her gün bir tatlı atıştırmak yerine hafta sonuna ertelemek ya da arkadaş buluşmaları dışında eve almamak da iyi fikir. Bir anda sıfırlamak zor ise azaltın. Eğer bu konuda zorlanıyorsanız mutlaka uzmana danışın.

Yağların soğuk sıkım olması gerekiyor.

Kuruyemişlerde küf olabilir.

Baharatlarda aflatoksin...

Yıllardır çocuklarımız büyüsün diye verdiğimiz süt bugünlerde kafamızda soru işaretleri ile yer alıyor. 

Ne kaldı geriye? Sebzeler ve meyveler. 

***

Tarımda kullanılan pestisitler riskli mi? Yanlış kullanıldığında evet, ama biz nasıl bileceğiz?

Bakın, artık en masum en doğal dediğimiz besin grubunda bile kimyasal alıyoruz.

Bu arada bu ilaçların, uygun miktarda kullanıldığında zarar vermediğini gösteren bazı çalışmalar da var. Bu konuda ziraat mühendislerine sorsak, onlar bu aradaki farkları çok iyi bilir, olması gereken, olmaması gereken... Ama uygulama ne kadar doğru, çiftçiler ne kadar denetimde ve nasıl uyguluyorlar derseniz o kısım karışık. 

Şimdi gelelim esas soruya; neden bu korku giderek büyütülüyor?

Bazı riskler var ve konuşulmalı, konuşulmasında bir problem yok. Ama sevgili dostlar, buna göre yaşarsak açız! Mutsuz ve hasta oluruz! Hiçbir şey yiyemeyiz! Bu besinler bizim sağlıklı yaşamamız için almamız gerekenler değil mi? Korkarak ne yapabiliriz?

Eskiden daha kolaydı, fast food yemeyin, doğal beslenin diyorduk.

Şimdi öyle mi? 

Ben ne mi yapıyorum; tavuk da yiyorum balık da... Ama tavuğu iyi bir marka balığı da büyük marketlerden alıyorum. Kırmızı eti az tüketiyorum.

Sebzelerimi meyvelerimi güvendiğim bir yerden alıyorum ama ne kadar güveniyorsun derseniz inanın bilmiyorum. Çünkü bu bizim kontrol edemeyeceğimiz bir şey. Ama hemen burada söylemek isterim ki bazı marketlerde iyi tarım olarak geçen ürünlerin denetimlerinin daha iyi yapıldığını biliyorum. 

Glutenimi de alıyorum kazeinimi de lektini de...

Bulgur yemeye alışık olan bağırsaklarıma kinoa yollamayı doğru bulmuyorum ama bir seçenek mi evet! Seven yesin mi yesin? Gluteni kesmek iyi geldi mi devam edin ama kontrollü bir biçimde. 

Yani çocukluğumdan beri bedenimin alışık olduğu şekilde besleniyorum. Büyüdüğüm evin yemeklerini korumaya çalışıyorum. Bu yemeklerin en sağlıklı hallerini hazırlamaya çalışıyorum.

Pestisit korkusuna rağmen sebze ağırlıklı besleniyorum.

Zeytinyağını en güvendiğim yerden alıyorum. Tarlasını bildiğim, üretim yapan kişiyi bildiğim yerlerden.

Asla bilmediğim bir markayı, ürünü bilmediğim bir yerden almıyorum. Mecbur kalmadıkça.

***

Önemli olan ne biliyor musun?

Denetim! Kontroller!

İşte bu iyi çalışırsa, güvenilir gıdaya ulaşabiliriz.

Ben bazı ürünlerde açık ürün yerine paketli gıdayı öneririm. Paketli gıdaların hepsi kötü değildir, etiket okuyun. Paketli gıdaların bazıları temiz içerikler, katkısız, koruyucu yok, renklendirici yok. Bazılarında basit bir üründe bile yok yok! Etiketi okuyun. Merak ettiklerinizi sorun. Duyduğunuz her şeye inanmayın ve elinizden geleni yapın. 

İyi gıdayı önce çocuklar sonra da hepimiz sonuna kadar hak ediyoruz!

Sağlıklı günler dilerim!