Neredeyse her gün konuştuğumuz bir konu var. Yapay Zeka! Kendimi bazen bir filmde gibi hissediyorum. Hani robotlar, ilginç senaryolar, geleceği gösteren fantastik filmler, yok artık bu kadarı da fazla dediğimiz sahneler! Her şey sanki yakın zamanda olacakmış gibi. Merak etsem de bazen korkutuyor. Filmin sonu her zaman iyi bitmiyor. Gerçi biz çok da şaşırmayız. Bir düşünsenize, neler değişti hayatımızda.. Hele benimle beraber 80’lerde doğanlar düşünsünler şimdi. Ben eve, ev telefonunun bağlandığı ilk anı unutamıyorum mesela.. İlkokuldaydım. Sonra televizyondaki TRT dışındaki kanallara geçiş... İlk atari oyunumuz... Video ve kiralanan video kasetleri..Sesimiz kaydettiğimiz teypler… Sonra ilk cep telefonu! Lisedeyim. İnanılmaz bir şeydi o zaman! Şimdi cep telefonu diye kullandığımız şey cep telefonu değil bence... Artık o her şey!

Yani demem o ki, bizim nesil o kadar çok değişime şahit oldu ki, yarın eve bir misafir geliyor sizde kalacak ama bir robot deseniz hiç şaşırmayız. Hatta hastanelerde robot diyetisyenler başlamış deseler de şaşırmayız? Öyle değil mi? Bunları yazmak bile garip. Iş nerelere varacak göreceğiz.

Ben de sizler için chatgpt’ye “bana bir zayıflama diyeti yazar mısın?” dedim. Hemen saniyeler içinde fıstık gibi bir program oluşturdu. Şimdi o listeyi buraya koymuyorum , yanlışlıkla deneyenler olmasın diye. Güzel bu arada, daha kötü listeler gördüm ben. Güzel olan tarafı şu, olması gereken dengeli sağlıklı bir liste çıkardı, hatta değişimler bile önermiş. Hem de en modasından. Mesela öğünde 1 dilim ekmek , ekmek yerine kinoa seçeneği bile yazmış. Peki ben bu diyeti yapsam zayıflar mıyım? Sanmıyorum! Çünkü bu genel bir liste, kişisel değil. Neyse ki yapay zeka da bunun farkında ki şöyle başlamış;

“Tabii, sana sağlıklı ve dengeli bir zayıflama diyeti oluşturabilirim. Ancak, sağlıklı bir şekilde kilo vermek için kişisel ihtiyaçların, sağlık durumun ve fiziksel aktivite seviyen önemli faktörlerdir. Bu yüzden, aşağıdaki diyeti genel bir öneri olarak düşünebilirsin. Herhangi bir sağlık sorunun ya da özel bir durumun varsa, bir doktora veya beslenme uzmanına danışman önemli olacaktır.”

Denge ve örnek olarak iyi bir program olsa da porsiyonlar benim için uygun değil. Saatler ve içerik bana göre düzenlenmemiş bir liste. Sağlık durumum, boyum, kilom hiç bir veri yok . Tabi bunları hepsinin değerlendirildiği bir sistemde size daha uygun bir liste çıkacaktır. Mesela, kilo vermek istiyorum dedim. Muhtemelen sağlık durumumuz ve yaşam şeklimiz ile ilgili yüzlerce soruyu cevaplayacak, kan tahlillerini yorumlayacak ve size özel bir liste oluşturacak. Hem de yaşadığınız şehirde, sizin evdeki özel yiyecekler ile. Tam da size göre. Ve yaptığınız yapamadığınız tüm verileri takip ederek güncelleme de yapacak . Ama peki ya kalan her şey?

Ne var ki diyebilirsiniz. Eğer bir diyetisyen ile çalıştıysanız beni anlayacaksınız. Daha önce yeme davranışı konusunda iyi bir çalışma yaptıysanız bilirsiniz. Biz danışanlarımız ile sadece yemek konuşmayız. Hatta bizim konuşmalarımızı kaydedip işleyecek olsa robotun epey kafası karışabilir. Aradaki konuşmaların bir kısmını işlemede zorlanabilir. Ne demek istediğimi anladınız mı ? Şaka bir yana, duygular, hisler, kişiye göre katılan yorumlar, anlık alınan kararlar kısmı nasıl olur bilmiyorum. İnsan sağlığı ile ilgili çok şey yapabilecek olan robotların bazı noktalarda nasıl davranacağını merak ediyorum. Diyet danışmanlığı ve hatta psikoterapi… Sanırım bu konular biraz daha farklı ilerleyecek.

Yine sizlerin çok sorduğu bir soruyu sordum. ‘bu diyet ile haftada kaç kilo verebilirim?’

Bakın nasıl cevap verdi;

“Zayıflama hızını tahmin etmek, kişisel farklılıklara bağlı olduğu için kesin bir sayı vermek zor. Ancak, sağlıklı ve sürdürülebilir bir şekilde kilo vermek için izlediğin diyete ve yaşam tarzına göre bir tahminde bulunabilirim.

ORTALAMA KİLO KAYBI:

Genel olarak, sağlıklı bir şekilde kilo vermek için haftada 0.5 - 1 kg kayıp hedeflenir. Bu, dengeli beslenme ve düzenli egzersizle sağlanabilir.

Örneğin:

• Haftada 0.5 kg: Aylık yaklaşık 2 kg

• Haftada 1 kg: Aylık yaklaşık 4 kg

Bu hız, sağlıklı bir kilo kaybı olarak kabul edilir ve vücut, bu hızda yağ kaybı sağlarken kas kaybını da minimize eder. Hızlı kilo kaybı genellikle sürdürülebilir değildir ve vücut üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir (kas kaybı, metabolizma yavaşlaması, vitamin eksiklikleri vb.).”

Gayet iyi bir cevap. Her zaman bunun aksini söyleyen 1 ayda 10 kilo! Diye sanki bir başarıymış gibi bunu anlatanlar da görsünler . Bakın akıllı chatgptmiz doğruyu söylüyor. Yavaş ve sağlıklı kilo kaybı için rakamlar böyle olmalı. Ama tabi benim sorduğum sorunun cevabını veremez. Yani ben kaç kilo verebilirim?’in cevabı benim metabolizmamın cevabında gizli…

Evet, bu minik yazışmayı yapmak bile keyifliydi. Arada hatalı önerileri oldu. O da büyüyecek, gelişecek. Kızmayalım. Mesela akşam yemekten sonra bal önerdi. Ben size önermem. Bal gibi şekerli besinler akşam yemekten sonraya bırakmayın, benden söylemesi... Şaka bir yana, mutlaka bu yaptığımı sizlerden de deneyenler vardır ama siz yine de sağlığınızı riske atmayın, uzmana danışın.