Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
Molla rejimi yolun sonunda
Bir organizmanın (yapının/sistemin/kişinin) hakikati en iyi, onun en aşırı durumunda algılanabilir. Bir organizma varlığının “yumuşak karnına” denk düşen bir engele takılınca gelişmeye devam edemez, giderek yok olur.
REJİMİN HAKİKATI
İran karşıdevriminin, dinci/faşist devleti kurarken ilk uygulaması kadınları çarşafa girmeye zorlamak oldu. Kadınlar bu zorlamaya karşı 1979’da ayaklandılar, direniş beş gün sürdü ve bastırıldı. Kimi şaşkın solcuların “daha önemli konular var” diyerek dinci/faşist rejimin bu kurucu edimine ilgisiz kalmaları yenilgiyi hızlandırdı. Rejim bu başarısını 1980’de yasalaştırdı; o sırada solu da imha etmeye başlamıştı.
Kadınların direnişinin bastırılması, toplumunun disiplin altına alınmasını, solun katledilmesini kolaylaştırdı. Nasıl, feodalizm dağılırken oluşan kilise karşıtı, özgür/gezici proleter toplulukların (komünlerinin) baskı ve disiplin altına alınarak işçileştirilmesi önce kadınların ezilmesiyle gerçekleştiyse, nasıl kapitalist toplum bu baskının üzerinde şekillendiyse (Federici; 2004), mollaların faşist rejimi de kadınların başına basarak kuruldu. Gerçekten de daha sonra Ayetullah Humeyni “İslam devriminin tek başarısı kadınları örtmek olsaydı, bu bile yeterliydi” diyecekti.
VE YUMUŞAK KARNI
Molla karşıdevriminin kurduğu dinci/faşist devlete karşı bugüne kadar yaklaşık 20 isyan dalgası yaşandı. Bunlar ekonomik ve siyasi nedenlerden kaynaklandılar, her seferinde molla rejiminin sözde ılımlı reformist kanadından şu veya bu düzeyde etkilendiler. Rejim bu isyanların hepsini çok zorlanmadan bastırdı. Ancak, bu kez farklı.
Dinci faşist rejim, öncelikle kadını baskı altında tutmaya dayanıyor ama, geçen 20 yıl içinde toplumda iki önemli değişim yaşandı. Birincisi, kadınların ve genç kızlar arasında eğitim düzeyi hızla yükseldi. Üniversite mezunlarının çoğunluğu artık kızlardan oluşuyor. Buna karşılık kadınların işgücüne katılımı hâlâ yüzde 17 düzeyine seyrediyor. İkincisi, internet ve sosyal medya alanı geniş kitlelerin hızla bilgilenme ve harekete geçme olanağını artırdı.
Molla rejimi bu iki gelişmenin çok patlayıcı bir karışım oluşturduğunun farkında. Yılbaşında rejimin güvenlik güçleri için hazırlanan 219 sayfalık bir raporda, İranlı kadınların yüzde 62’sinin rejimin giysi kurallarına karşı olduğu saptanıyor. Rapor, rejimin ideolojik etkisinin kaybolmasını, toplum üzerindeki kontrolünün zayıflamasını önlemek için, ruhban sınıfı ve ordunun, İslam cumhuriyetine özgün karakterini (“hakikatini”-E.Y) veren birliğinin simgesi olan başörtüsünün, daha sıkı dayatılması gerektiğini savunuyor. Rapor, bu ideolojik etkinin hızla ve tehlikeli biçimde zayıflamasından, İran toplumunun, ülkenin liderlerinin görüşlerinden kopmaya başlamasından korkuyor. Rapor, “başa dönerek”, “kalpleri ve akıllar”ı kazanmak istiyor. Bu olmazsa, kamusal alanda, bilişim uzayında, denetimi artırmak, ahlak devriyesini, video ile izlemeyi yoğunlaştırmak, “ikna merkezleri” açmak, boyun eğmeyen kadınların internetini kesmek, hicap kuralına uymayanlara, hatta hicap karşıtı mesaj yayımlayanlara iki yıla kadar hapis cezası getirilmesini öneriyor.
Ordunun yeni propaganda ve ideoloji komiseri Ali Saidi’nin Tasnim Haber Ajans’ında yayımlanan bir söyleşisindeki uzlaşma arayan ifadeleri, İçişleri Bakanı Jahromi’nin “Protesto gösterilerinin daha düzenli biçimde yapılabilmesini sağlayacağız” sözleri rejimin liderliğinin özgüveninin sarsıldığını, bastıramayacağını anladığı öfkeyi yönetme umudunu belgeliyor.
Kadınların dışındaki toplum kesimlerine, konulara sıçramaya, petrol işçilerini de içine çekmeye başlayan son isyan, rejimin “yumuşak karnına” denk gelen bir engeli temsil ediyor, rejimin yolun sonuna geldiğini haber veriyor: Ya değişecek ya daha da canavarlaşacak.
Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- Balbay'dan çarpıcı Saray kulisi!
- Karga videosu sosyal medyada viral olmuştu!
- Öğretmenlik meslek kanunu taslağı...
- Atatürk'ün kullandığı parfümden üretti!
- Minikler Cumhuriyet'in ilanını gazete dağıtarak duyurdu
- Şok İddialar! Oktan Keleş: TUSAŞ Saldırısının Arkasında
- Bu kadarı pes! Çöp evden 10 kamyon çöp çıktı
- Prof. Dr. İlber Ortaylı'dan Antalya'ya turizm eleştirisi
- FETÖ elebaşısı Fethullah Gülen öldü
- Eğitimde sorunlar çığ gibi büyüyor! Öğrenciler aç, okull
En Çok Okunan Haberler
- 6 yaşındaki Şirin'i katleden şahsın ifadesi ortaya çıktı
- Ünlü oyuncu gözaltında: Marketten 'zeytinyağı' çaldı
- Erdoğan'a ve Yerlikaya'ya çok sert yanıt!
- Tutuklanan baba cezaevinde ölü bulundu
- Mitinge neden katılmadığını açıkladı
- Oy oranını en çok artıran parti hangisi?
- İmamoğlu'na 'ahmak' dedi, davaya çağırdı
- 'Fethullah Gülen hayatta olsaydı...'
- Halk TV'den ayrılan Şirin Payzın'ın yeni adresi netleşti
- Kayyuma karşı istifa etti