“Ilımlı İslam” olarak Türkiye’ye empoze edilen “Siyasal İslam” modeli, daha doğrusu Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinin uluslararası piyasalarla ABD öncülüğünde bütünleşmesi projesi, başarısız kalınca, ABD Türkiye’de ne yapar, desteğini kimden çeker?

***

Bir ülkenin dış politikada ne yapacağı, dış politikasının o anda geçerli olan ilkeleri kadar, geçmişte ne yapmış olduğu ile de tahmin edilebilir.
ABD dış politikası çok pragmatiktir...
Belki bu pragmatizmin en önemli sonucu ABD’nin ilgilendiği ülkelerdeki yönetimlerle olan ilişkilerinde ortaya çıkar:
Hiç çekilmeyecekmiş gibi görünen destek, liderler veya yönetimler içerde ve dışarda çok yıprandığı zaman, bir anda yok olabilir.
Noriega, Batista, Marcos, Somoza, Pehlevi, Mübarek, değişmeye dayalı bu pragmatik politikanın en güzel örnekleridir.

***

ABD “Siyasal İslam” modelinin çökmesinden sonra, hem içerde hem de dışarda çok yıpranmış olan bu iktidar açısından Türkiye’de ne yapar?
Aslında bu sorunun soyut yanıtı çok kolay:
Mevcut iktidardan desteğini yavaş yavaş çeker ve yeni iktidarın yanında yer alır.
Ama iş somuta gelince yanıt hiç de kolay olmuyor...
Çünkü Türkiye’de iktidar tek değil, AKP-Cemaat arasında bir koalisyon...
İktidar ortaklarına ayrı ayrı bakmak gerek:
Birinci olarak, ABD’nin dünya ve Ortadoğu politikaları açısından, AKP’nin, Suriye ve Mısır olaylarında olduğu gibi hep aşırıya kaçtığı, ABD’nin çıkarlarına ve bölgedeki dikkatli yaklaşımlarına ters düştüğü açıkça görülmektedir. (İki gündür FATF olayını boşuna yazmadım.)
Buna karşılık Cemaat, hem dünya ve Ortadoğu politikaları açısından, hem de dünya üzerindeki eğitim etkinlikleriyle, daha itidalli, ABD çizgisine daha uyumlu bir görüntüdedir.
İkinci olarak, Türkiye’de yönetimden ve dış politikadan sorumlu olan, siyaseten de sandıkta sorumlu tutulabilecek nitelik taşıyan iktidar ortağı elbette AKP’dir...
Cemaatin kaygan ve belirsiz yapısı, siyaseten sandıkta hesap sorulabilir olmaması, onun sorumlu tutulabilmesinin önündeki en önemli engellerdir.

***

Sanıyorum, bu kadar irdelemeden sonra, “ABD Türkiye’de desteğini kimden çeker” sorusunun yanıtı daha rahat verilebilir.