Usain Bolt’a dair yapılan ve belki de en güzel spor belgesellerinden biri olan “I Am Bolt” şu sözlerle açılıyor: “İnsanlığın başlangıcından beri insan büyük sınırları, en büyük hayallerini aşmak için, ulaşacağını hiç düşünmediği yerlere ulaşmak için kendini zorlar. Fiziksel gücüyle, muazzam hızıyla insan ruhu, insan zekâsı asla hafife alınmamalıdır.”
İnsan ruhunu ve insan zekâsını çok hafife alan liderlerin yönettiği bir dünyada yaşıyoruz. Kendilerine bir kez bahşedilen şeye ilanihaye, hiç bitmeyecekmiş gibi sahip olduklarını sanıyorlar. Hızlı koşuyorlar evet, çok hızlı; ama yavaşlayacaklarını göremiyorlar. Oysa dünyanın en hızlı insanı, hatta belki de tarihin en hızlı insanı bile bir gün yavaşlayacağını biliyor. Usain Bolt bu cumartesi akşamı saat 23.45’te son kez piste çıkacak, ayaklarını takoza son kez geçirecek. Son 100 metresini koşacak. Ve sonra yavaşlayacak. İşte bu son 100 metreye böyle bir psikolojiyle çıkıyor. Hem zirvede olduğunu göstermek hem de bırakmak için…
Belgeselde beni en çok büyüleyen sahne şuydu: Bir önceki dünya şampiyonasında diskalifiye olmuş biri olarak Pekin’e gelmişti. Amerikalı Gatlin onu tehdit ediyordu ve yarışta yine Bolt yeteneğini sergiledi. Sonra, kazandıktan sadece bir gün sonra, o zafer sevinci, şımarık gevşekliği geçtikten sonra ilk defa şunu söyledi: “Daha fazla çalışmalıyım, yaşlandım, iyi beslenmeliyim, erken yatmalıyım. Oysa ben de herkes gibi iki gün falan antrenman yapmamak, arkadaşlarımla takılmak, geç kalkmak istiyorum. Eğlenmek istiyorum. Ama önümde Rio Olimpiyat Oyunları var. Bunun için fedakârlık yapmalıyım.” Çalışmadan kırılmıyor o rekorlar. Sadece yetenek yetmiyor. Ona bile…
Şimdilerde onun rekorlarının nasıl kırılacağını tartışıyor birileri. Ama kimler için düşünmedik ki bunu? Bubka’dan daha yükseğe çıkmak mümkün müydü? Yüzmede Mark Spitz’ten daha çok altın almak? Dekatlonda Daley Thompson’dan daha çok puan toplamak?.. Bundan birkaç yıl önce muhteşem bir panele katılmıştım. Nadia Comaneci, Sergiy Bubka, Mark Spitz ve Daley Thomspon vardı. Comaneci diğerlerine döndü ve alaycı bir bakışla aramızda “Rekoru kırılmayan biri var mı” diye sordu. Puanlama sisteminin sınırı sayesinde bir tek kendisinin rekoru kırılamamıştı ama o da biliyordu ki hiçbir rekor ölümsüz olmuyor.

Belki de en hızlısı
Ama Usain Bolt’ta bir farklılık var. Onun dereceleri sadece sporseverlerin, atletizm uzmanlarının değil, bilim adamlarının da dikkatini çekiyor. Kimya profesörü Luis Amaral herkesin beklediğinin tersine en fazla 20 yıl içinde Usain Bolt’un tarih olacağı düşüncesine karşı. Birtakım hesaplamalarla eğer bugünkü yarış ve ilerleme metotları değişmezse onun rekorunun anca 230 yıl sonra kırılabileceğini söylüyor. 100 metre yarışlarının sıklığına ve atletlerin her seferinde derecelerini geliştirme ihtimaline bakarak yaptığı araştırmada on yıllar boyunca bu rekorun kırılmasının zor olduğunu bir takım matematik ve fizik verilerle göstermeye çalışıyor. Ama ne hayat ne de spor matematik verilerindeki gibi akıyor. Nicel birikimlerin yarattığı nitel dönüşümler tasavvur edemeyeceğimiz sıçramalar yaratabiliyor. Fizik kimya ve matematiğin ötesi bu…
Evet, Bolt görüp görebileceğimiz belki de en hızlı insan. En etkileyici sprinter. Tarihin belki de en büyük sporcusu. Ama çekincelerimiz de var. Kimseden kahraman yaratamayan bir çağda yaşadığımız biliyoruz. Herkes, her şey hormonlu çıkabiliyor. Onun da 10 yıl içinde bir doping vakasıyla karşımıza gelmemesini diliyoruz tabii. Ama bu, bugünün tadını çıkarmamıza engel değil. Onu son kez izlemek için koltuklarımıza yapışmamıza hiç engel değil. Eski şampiyonlardan biri “Onu televizyondan canlı seyretme şansına sahip olduysanız bilin ki ayrıcalıklısınız. Onu canlı izlediyseniz o zaman kendinizi kutsanmış hissedebilirsiniz” diyor. Kutsiyeti bilemem, ama bu ayrıcalığı kaçırmamak şart.
İşte böyle bir ikon son kez podyuma çıkacak Londra’daki Dünya Atletizm Şampiyonası’nda. Şimşek son kez çakacak. Kazanır ya da kaybeder. Ama artık yavaşlama zamanı geldiğini çok iyi bilecek. En tepenin ardı hep aşağıya doğru bir yokuşla biter çünkü. O farkında. Bu sayede büyük bir şampiyon olarak veda edecek. Farkında olmayanlar düşünsün.