Ayşe Yıldırım

Yeni Zimbabve’de ileri demokrasi

12 Ocak 2017 Perşembe

Geçen yıl Rio Olimpiyatları’ndan ülkelerine madalya alamadan dönen 31 sporcuyu “Atlet değil sıçanlar, ülkemizin parasını sizin için boşa harcadık” diye tutuklatmıştı Zimbabve Devlet Başkanı Robert Mugabe. Kendisi için bir zamanlar Afrika kıtasının en yaşlı lideri deniyordu ama şimdi dünyanın en yaşlı lideri, şubat ayında tam 93 olacak.
Bu yıl da görkemli bir kutlama yapar mı bilmiyorum ama 2016 Şubatı’nda yaptığı doğum günü kutlaması tam bir hafta sürmüştü. Ülkesi açlıkla boğuşurken o 42 yaşındaki karısı ile etkinlikten etkinliğe koşup pasta kesiyordu tabii silahlı korumaların ördüğü etten duvarların ardında. İşte bu etkinliklere 800 bin dolar harcanması muhalifleri kızdırmıştı.
1970’li yıllarda lideri olduğu Zimbabve Afrikalı Ulusal Birliği’yle, çoğunluğu beyaz olan Rodezya hükümetine karşı sürdürdüğü gerilla savaşı sonucunda ün kazanmıştı Mugabe. Ülkesi bağımsızlığa kavuşunca da 1980 yılında yapılan genel seçimlerde başbakan olmuştu. Kısa bir süre için de olsa Mugabe yönetiminde her şey yolundaydı. Siyahilerin yaşam standartları geliştirilmeye, sağlıktan eğitime uygulanan politikalar ülkeyi ufak ufak geliştirmeye başlamıştı. Ama ne yazık ki uzun sürmedi. Önce 1982 yılında hükümet ortağını kendisini düşürmeye çalışmakla suçladı. Ve ülkede muhaliflerden binlerce insanın öldüğü üç yıllık bir çatışma yaşandı.
1987 yılında bir anayasa değişikliği ile başkanlık sistemine geçildi Zimbabve’de. Ve o yıla kadar sembolik olarak devam eden Cumhurbaşkanlığı makamı kaldırıldı. Tabii devlet başkanı Mugabe oldu. O günden beri de başkanlık koltuğundan kalkmadı.
İktidarı boyunca dünya çapında eleştiriye ve suçlamaya maruz kaldı Mugabe. Yolsuzluk, siyasi muhalefeti bastırmak, toprak reformunu kötü idare etmek, ekonomiyi kötü yönetmek ve insan haklarını ihlal etmek diye sıralayabiliriz... Her diktatöre yöneltilen suçlamalar yani.. Öyle ki Avrupa Birliği, Mugabe’nin 2008 yılından itibaren AB ülkelerini ziyaret etmesini yasakladı. Ancak 2015 yılında Afrika Birliği başkanı seçilince bu görevi gereği geçici giriş izni verileceğini açıkladı.
Ülkesindeki muhalifler bile artık koltuğu bırakmasını istiyor. Yaşı nedeniyle bunadığı söyleniyor.
2015 yılında parlamento açılışında bir ay önce yaptığı konuşmayı tekrarlaması örnek gösteriliyor. Ama 37 yıldır koltuktan kalkmayan Mugabe’nin daha şimdiden 2018 yılında yapılacak devlet başkanlığı seçimlerine katılacağı açıklandı.
Hatta öyle ki iktidardaki parti yani Mugabe’nin partisinin gençlik kanadı onun “ömür boyu devlet başkanı” olarak ilan edilmesini ve nüfus kâğıdında da “Devlet Başanı Robert Mugabe” yazılmasını istedi.
HDP Grup Başkanvekili Filiz Kerestecioğlu’nun anayasa değişikliği önerisinin ikinci maddesi görüşülürken yaptığı konuşmada sözünü ettiği “Size Zimbabveli bir başkanın hikâyesini anlatayım” dediği Mugabe’dir bu. Kerestecioğlu, Mugabe’nin parlamenter sistemden memnun olmadığını, daha fazla güce ve kontrole sahip olacağı bir başkanlık sistemi istediğini söylüyordu. Mugabe’nin o günden beri de diktatörlükle ülkeyi yönettiğini söylüyordu. Ardından anayasa değişikliği ile Cumhurbaşkanı’na devredilecek yetkileri birer birer sayıyordu ve ekliyordu:
“Böylesi Zimbabveli Robert Mugabe’nin aklına bile gelmemiştir. O nedenle bu teklifi hazırlayanlar başta Bekir Bozdağ olmak üzere kendisini ziyaret edip danışmanlık yapmak isteyebilirler.”
Türkiye, yeni bir Zimbabve olma yolunda hızla ilerliyor. Hem de bunu ileri demokrasi yalanıyla perdelemeye çalışıyor.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Son bir soru ve veda 13 Eylül 2018
Siyasal yangın 30 Ağustos 2018

Günün Köşe Yazıları