Zülal Kalkandelen
Zülal Kalkandelen zulal.kalkandelen@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Sanal sirkler

06 Aralık 2020 Pazar

Instagram’da hesap açmış, bir maymunla tuhaf videolar kaydedip paylaşıyor. Maymunun huzursuzluğu çok açık. YouTube’da hesap açmış, bir köpekle komik olduğunu sandığı videolar yayımlıyor. Köpeğin tedirginliği çok açık.

Facebook, Twitter, TikTok... Sosyal medya bunlarla dolu. Birileri takipçi sayılarını artırıp “internet fenomeni” olmaya çalışıyor ve bu kanallar üzerinden para kazanıyor. 

Dikkat çekmek için olabildiğince saçmalıyorlar, hayvanlara zulmediyor ve aşağılıyorlar. Şovlarına ilgi çekmek ve tık almak için onları oyuncak gibi kullanıyorlar.

Aralarında hayvanlara peruk, bikini vb. çeşitli kostümler giydirip zorla doğalarına aykırı fiziksel aktiviteler yaptıranlar var. Kimisi parmak aralarına kadar ayaklarını yalatıp “yalaka köpek” başlığıyla video paylaşıyor, bir lokma yiyecek için yalvartıyor, korkutup üzerine atlıyor, azarlıyor, çekiştiriyor. 

Bazıları “espri” dedikleri cinsel içerikli konuşmalarla hayvanları mide bulandırıcı çağrışımlara konu ediyor. 

*** 

Sömürüye tepki büyük olursa, yetkili kurumların temsilcileri harekete geçip hayvanları bu kişilerin elinden alıyor ve yasa gereği resmi barınaklara teslim ediyor. 

Ardından hayvan sömürücü fenomenler, feryat figan videolar paylaşarak, ellerinden alınan hayvanları ne kadar çok sevdiklerini, onsuz yaşayamayacaklarını anlatan videoları sosyal medyada yayıyor. 

Sonra aniden araya çok takipçili hesapların sahipleri giriyor. Hayvanın koşulları kötü olan barınakta perişan olacağını, “sahibinin ‘espri’ yapmış olabileceğini” ama hayvan elinden alınınca çok üzüldüğünü söylüyorlar. 

Bu defa onların yönlendirmesiyle sömürüye haklı olarak tepki gösterenlere saldırı başlıyor. Ortalık birbirine giriyor... 

Sonunda bir de bakıyorsunuz, hayvanı kazanç kapısı yapan “internet fenomeni”, cazgırlıkla istediğini yaptırıyor ve hayvanı geri alıyor! 

*** 

Son yıllarda sürekli yaşanan tipik bir olay bu. Buradan hareketle yetkililere ve hayvan hakları savunucularına söylemek istediklerim var. 

Hayvanların para ve çıkar için sosyal medyada sömürülmesinin sokakta ayı oynatılıp para kazanılmasından ne farkı var? Eylem aynıysa, mekânın neresi olduğu fark eder mi? Biri suç ve yasakken, diğeri neden normal ve yasal?

Bu tür videolar, kendi iradesi dışında baskıyla yönlendirilebilen bir çocuk ile çekilse kabul edilir mi? 

Bir adam 3 yaşında bir insan yavrusunun yüzünü tutup “Biz birbirimizi sevemeyecek miyiz ya? Sokak ortasında öpüşemeyecek miyiz? İnsanlar bize bakıyor korkusuyla nasıl yaşarım ben? Aşkımızı itiraf edemeyecek miyiz? Toplum hazır değil mi buna? Biz birbirimize âşığız. Ben bununla sevişirken kılı üzerimde kalıyor!” diyerek kahkahalar atsa ve burada yazamadığım küfürler de içeren video paylaşsa bu normal bulunabilir mi?

Elbette yer yerinden oynar. Hayvanların da bu durumda çocuktan farkı yoktur. İnsan yavrusuna yapılsa infial uyandırabilecek hareketler, köpeğe yapıldığında niye kabul ediliyor?

*** 

İstismarın sınırlarını bu kadar genişletirseniz onun önünü alamazsınız. O zaman sirklerde hayvan oynatana da ses çıkarmamanız gerekir. Sosyal medyada hayvanların sömürüldüğü kanallar, SANAL DÜNYANIN SİRKLERİDİR!

Hayvanlı sirklere karşı çıkarken söylediklerimiz sanal sirkler için de geçerlidir. Hayvanlar eğlence aracı değildir. Sirkte oynatamayacağınız gibi YouTube kanalınızda da şovunuz için sömüremezsiniz. Bu nedenle sinema sektöründe de hayvanlara fiziksel/psikolojik zarar veren çekimlerin cezai yaptırımı vardır. 

Bir hayvana yiyecek vermeniz ve evinizde barındırmanız, onu istediğiniz gibi kullanabileceğiniz anlamına gelmez. Çünkü hayvanlar da insanlar gibi duyguları olan bireylerdir ve korunmaları gerekir. 

Bir insanın zulmünden kurtarılan hayvanların resmi kurumlar tarafından başka bir zulme maruz bırakılması ise devlet adına utançtır. Ne acıdır ki ülkemizdeki resmi barınaklar hayvanların güvenliğini sağlamaktan çok uzaktır. 

Bu düşünceler, hayvanların yaşam hakkının bile tanınmadığı bir toplum için ütopik görülebilir. Ama birileri adalet için bunları söylemek, hatta haykırmak zorundadır. 

Söylemezsek sürekli hayvana tecavüz edilen bu ülkede tecavüz iması “espri” olarak görülmeye devam eder, hayvanı aşağılamak komik bulunur...

Ve hayvanlar sirklerde, setlerde, videolarda para, çıkar ya da “sanat” için sömürülürken, insanlık da yerin dibine geçer!



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları