Elimde ekonomi üzerine yeni yayımlanan iki kitap var. Biri ekonomist, gazeteci-yazar Meriç Köyatası’nın “Yirmi Birinci Yüzyıl İçin Türkiye’nin Fabrika Ayarları-Ekonomide Karşı Devrim” (Naviga Yayın ve İletişim, Şubat 2024) adlı kitabı; diğeri de Cumhuriyet Vakfı Başkanı, gazeteci-yazar Dr. Mehmet Alev Coşkun’un “Atatürk’ün Kamusal Ekonomi Politikası” (Cumhuriyet Kitapları, Şubat 2024) adlı eseri.

Her iki kitabın da önsözünü gazetemizin yazarlarından değerli hocamız Prof. Dr. Bilsay Kuruç yazmış.

Her iki kitapta da Cumhuriyetin kuruluş döneminde uygulanan kamucu/ devletçi politikalarla yaratılan birikim anlatıldıktan sonra, Atatürk’ün vefatının ardından Türkiye’nin emperyalizmin uydusu haline getirilişi, sonraki yıllarda küreselleşmenin etkisiyle yaratılan dış kaynak bağımlılığı ve sonunda da AKP döneminde uygulanan neoliberal politikalarla Cumhuriyet tarihi boyunca yaratılan kamusal birikimin yok edilişi çarpıcı şekilde ortaya konmuş.

KALKINMA HAMLESİNİ VE YIKIMI BELGELERLE İNCELEYEN KİTAP 

Alev Coşkun’un birçok belge ve kaynakla güçlendirilen kitabında, “Dünya Ölçeğinde Soygun: Tekel’in Özelleştirilmesi” başlığı altında, Tekel Rakı’dan sağlanan büyük rantı gösteren bir grafik var. (s.152-153.)

Buna göre, Şubat 2004’te LimakÖzaltın-Nurol Konsorsiyumu, Özelleştirme İdaresi’nin açtığı ihalede Tekel’in Alkollü İçecek Bölümü’nü 292 milyon dolara satın aldı. Haziran 2006’da Limak-Özaltın-Nurol Konsorsiyumu, 292 milyon dolara satın aldıkları Mey İçki’yi yaklaşık üç katı fiyatı olan 810 milyon dolara ABD’li özel girişim sermayesi şirketi Texas Pacific Group’a sattı. Şubat 2011’de bu ABD’li grup, Mey Şirketi’ni 2.1 milyar dolara Johnny Walker Viski’nin sahibi olan Draego Şirketi’ne sattı.

Görülüyor ki Tekel İçki’nin değeri yedi yıl içinde yedi kat fazla artmıştı ve Coşkun’un da vurguladığı gibi, “Halktan toplanan vergilerle ve yılların çalışması ve gayreti ile yaratılan yatırım adeta peşkeş çekilmişti...”

Alev Coşkun, kitabının “Cumhuriyet Yaptı, Çiller ve AKP Sattı” başlıklı bölümünde, 1986’dan AKP’nin iktidara geldiği döneme kadar 8 milyar dolarlık özelleştirme yapılırken, 2002’den günümüze toplam 100 milyar dolarlık satış gerçekleştirildiğini belirterek, son 22 yılda blok olarak ya da hisse satışıyla pay devri yapılan varlıkların ve şirketlerin de listesine yer vermiş; Cumhuriyetin ekonomik yıkımının nasıl adım adım ilerlediğini herkesin anlayabileceği yalınlıkta bir dille okuyucuya sunmuş.

KANSER GİBİ ÜLKEMİZİN HER HÜCRESİNİ SARAN KARŞIDEVRİM 

Köyatası, kapitalizmin dünü, bugünü ve yarınına özet bakışla açtığı kitabında, Cumhuriyetin kuruluşu ile devrimlerin ruhunu ve ekonomide devletçi yapının ağırlığının artmasını anlattıktan sonra, karşıdevrimin ekonomideki büyük hamlelerine dikkat çekmiş. Karşıdevrimin Atatürk’ün ölümü ile değil, Mustafa Kemal Paşa’nın devrim hareketi ile birlikte başladığı konusunda kendisi ile hemfikirim. Ben de kitaplarımda ve yazılarımda bunun altını sıklıkla çiziyorum.

Meriç Köyatası’nın kitabının son kısmında, geldiğimiz noktada ne yapılması gerektiğine ilişkin önemli bir manifesto yer alıyor. “Siyasal İslamcıların nefretini bir kenara bırakalım. Herkesin birleştiği iki konu var: Ülkenin kurtarıcısı ve antiemperyalist... O nedenle her alanda olmasa bile Atatürkçülüğün asgari müştereklerinde anlaşmamız, birleşmemiz gerekiyor” diyen Köyatası’nın kitaptaki son cümlesi ise net:

“İlk yapmamız gereken şey, süratle içine çekildiğimiz Orta Çağ karanlığından kurtulmak. Türkiye Cumhuriyeti’nde yirmi birinci yüzyıl şartlarına yeniden egemen olmak.”

Yani “kuruluş ayarlarına” dönmek!