Geçmişte gelir vergisi beyanına ilişkin hatırlatmalarımız olmuştu. Özellikle işyeri kira gelirlerinin ve kâr paylarının beyanında iade edilecek gelir vergisinin çıkma olasılığının fazla olduğunu söylemiştik.
Götürü gider yöntemi uygulandığı varsayımıyla, 115 bin 840 TL’ye kadar işyeri kira gelirlerinin beyanında iade edilecek gelir vergisi çıkmakta. Kâr paylarının beyanında ise 289 bin 600 TL’lik beyan tutarına kadar iade edilecek gelir vergisi olabiliyor.
Bunlar dışında yıl içinde kesinti yoluyla ödenen vergiler, geçici vergiler ve eğer varsa tam mükellefler açısından yurtdışında verilen vergilerin toplamı, beyannamede hesaplanan gelir vergisinden yüksekse aradaki farkın mükellefe iade edilmesi gerekiyor.
Bilirsiniz, vergi ödemek kolaydır. Maliye vergiyi almak için elinden geleni ardına koymaz. Ama tersi durum söz konusu olduğunda, yani vergi iadesi gündeme geldiğinde, Maliye kırk dereden su getirir. İadeyi almak zordur.
Ancak yasal ve idari düzenlemelere bakıldığında iade almanın da kolay olduğu görülür. Bu düzenlemeleri bilmek iade sürecini kolaylaştıracaktır.

10 bin TL’ye inceleme ve teminat yok
Nakden iade taleplerinin dilekçe ile yapılması şart. Tevkif yoluyla kesilen vergilere ilişkin nakden iade edilecek tutarın 10 bin TL’yi geçmemesi halinde iade talebi, yıl içinde yapılan tevkifatlara ilişkin tablo ile birlikte;
Ücret ve gayrimenkul sermaye iradına ilişkin olması halinde ücretlere ilişkin olarak işveren tarafından verilen ve kesintinin yapıldığını gösteren yazının, gayrimenkul sermaye iradına ilişkin olarak kira kontratının,
Menkul sermaye iradına ilişkin olarak kesintiyi yapan bankalar, özel finans kurumları, aracı kurumlar ve diğer kurumlar tarafından düzenlenen ve vergi kesintisinin yapıldığını gösteren belgenin,
Serbest meslek kazancına ilişkin olarak vergilerin sorumlu adına tahakkuk ettiğini gösteren ilgili saymanlık yazısının,
Ticari kazançlar ve zirai kazançlara ilişkin olarak tevkif yoluyla kesilen vergilerin vergi sorumlusu tarafından ilgili vergi dairesine ödenmiş olduğuna ilişkin belgenin, ilgili kurumca onaylanan bir örneğinin dilekçeye eklenmesi koşuluyla inceleme raporu ve teminat aranmaksızın yerine getiriliyor.
Nakden yapılacak iade taleplerinin 10 bin TL’yi aşması halinde, bu rakamı geçen kısım Vergi Usul Kanunu’na göre vergi inceleme yetkisi bulunanlarca yapılacak işlem sonucunda düzenlenecek rapora göre iade ediliyor.
Nakden yapılacak iade taleplerinin 10 bin TL’yi aşması durumunda iade talebinin 100 bin TL’ye kadar olan kısmı mükellefle süresinde tam tasdik sözleşmesi düzenlemiş yeminli mali müşavirce düzenlenecek tam tasdik raporu uyarınca iade ediliyor. İade talebinin 100 bin TL’yi aşan kısmının iadesi ise denetim elemanlarınca düzenlenen vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getiriliyor.

e-beyan iadesi
79 numaralı Gelir Vergisi Sirküleri ile gelir vergisi stopaj iadesinde yeni kolaylıklar sağlandı. Buna göre;
Yukarıdaki bilgilerin, E-VDO merkezi sorgulama ekranından tespit edilebilmesi durumunda, bu bilgilere ilişkin belgeler mükelleflerden ayrıca kâğıt ortamında aranılmayacak olup dilekçe ile yıl içinde yapılan tevkifatlara ait tablo yeterli olacak.
Ancak, nakden iadeye ilişkin bilgilerin E-VDO merkezi sorgulama sisteminden tespit edilememesi durumunda ise yukarıda belirtilen belgelerin dilekçe ekinde istenilmesine devam edilecek.

SOSYAL GÜVENLİK
Yeni Bir İş Bulan İşçiye İş Arama İzni Verilmesi Gerekir mi?
İş Kanunu’nun 27. maddesinde yeni iş arama izni tanımlanmış ve esasları belirlenmiştir. Buna göre; bildirim süreleri içinde işveren, işçiye yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini, iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermeye mecburdur.
İş arama izninin süresi günde iki saatten az olamaz ve işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir. Ancak iş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere ayarlamak ve bu durumu işverene bildirmek zorunda. İşveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücret işçiye ödenir.
İşveren, iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırır ise işçinin izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmaksızın alacağı ücrete ilaveten, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı öder.

İş arama ücreti
İşçinin, bildirim süresi tanımak suretiyle fesih yoluna gitmesi halinde de işverence yeni iş arama izni verilmesi gerekir. Gerçekten yasada sadece bildirim süresinden söz edilmiş, bu süreyi işçinin ya da işverenin tanımış olması arasında ayrım yapılmamıştır. İşçinin ihbar öneli tanımak suretiyle feshinden sonra da iş arama ihtiyacı devam edebilecektir.
İşçinin bildirim süresi içinde yeni bir iş bulması durumunda dahi yeni iş arama izni verilmelidir. Çünkü işçi bu arada yeni bir iş bulmuş olsa dahi, iş arama ihtiyacı devam eder. Çünkü iş arama iznini değerlendirerek daha iyi bir iş bulma imkânına kavuşabilecektir.
Yeni iş arama izni vermeyen veya eksik kullandıran işveren, o süreye ait ücreti işçiye ödemekle yükümlüdür. İşveren yeni iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırırsa, işçinin çalışma karşılığı olmaksızın alacağı ücrete ilaveten çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı ödemesi gerektiği kuralı getirilmiştir. İşçinin çalıştırılmadığı bayram, genel tatil ve hafta tatili günleri için yeni iş arama izin ücreti hesaplanamaz.

Sorularınız için malicozum@ismmmo.org.tr adresine mail atabilirsiniz. Tüm sorular e-posta ile tek tek cevaplanacaktır.