Parlamento seçimlerinin tamamlanması, Meclis’te çoğunluğu Cumhur İttifakı’nın alması, cumhurbaşkanı seçiminin ikinci tura kalmasının ardından “Sağın kaleleri” olarak nitelendirilen bölgelerin siyasi durumunu gözlemlemek amacıyla Çankırı’yı günübirlik ziyaret ettik.

2000’li yılların başına göre büyüyen kentte göç sorunu çözülememiş. Çankırı merkeze yakın bir lastik ve akü fabrikası var, orada çalışanlar Ankara Akyurt’ta oturuyor ve buradan konut alıyormuş. Çünkü Çankırı’da konutlar daha pahalıymış. AKP’ye oy verdiğini söyleyen bir akademisyen, “Konut sorununu çözemediler” diyor. Bir başka sorun ise devlet hastanesi. Kentteki AKP önde gelenleri, hastanenin nereye yapılacağı konusunda birbirleriyle anlaşamamışlar. Bütçeler iade edilmiş, projeler iptal edilmiş, sonunda mevcut hastanenin yanına Çankırılıların deyimiyle “Komik bir şey” yapılmış. Çankırı çevre yolunun uzun süredir tamamlanamaması da iktidarın zayıf noktalarından.

Cumhur bütün değil

Kentte milliyetçi ve “Türkçü” bir gelenek var. Muhafazakârlar da çok etkin. Ancak Cumhur İttifakı’nın iki büyük partisi AKP ve MHP’nin tabanları bunca zamana karşın halen sorunlu. Sinan Oğan seçimlerde kentten yüzde 7 oy almış. Bunu sorduğumuz Ülkücüler, “Tayyip Erdoğan’ı hâlâ kabullenemeyen bir kitle var. Bunlar Oğan’a verdi” açıklamasını yapıyor.

AKP içindeki sorunlar

İktidar partisi içindeki birinci sorun “ithal milletvekili” olarak görülen Muhammet Emin Akbaşoğlu. Çankırı ile ilgisinin olmadığı yönünde eleştiriler var. İkinci sırada seçime katılan Salim Çivitçioğlu seçilememiş.

MHP, ikinci milletvekilini Pelin Yılık ile almış. Ancak MHP gücünü tamamıyla kendisine çekemiyor.

Muhalefet ne durumda?

Cumhur İttifakı’ndaki bu çelişkilere karşın Millet İttifakı’nın kentte durumu parlak değil. CHP, kentte 1978’den bu yana milletvekili çıkaramamış. “Alanda siyasal çalışma, toplumun kılcal damarlarına inme” sorunu bu kentte çok belli oluyor. Okuduğu bölümden umudunu kesmiş üniversiteli bir CHP’li, Kılıçdaroğlu’nun birinci turda kazanamamasının burukluğunu yaşıyor. Çankırılıların CHP’ye uzun süredir sıcak bakmadığını anlatan üniversiteli, “Yerel seçimlerde adayımız, Buğdaypazarı Mahallesi’nin muhtar adayından bile daha az oy aldı” diyerek gerçekliği ortaya koyuyor.

İYİ Parti’nin birinci sıra adayı Mehmet Ali Karamemiş, Avustralya’dan gelerek aday olmuş. Ancak MHP’nin yarısı kadar oy alabilmiş ve seçilememiş.

Seçmeni neler etkiledi?

Uzun süredir hiçbir lider kente gitmemiş, bu propaganda döneminde de gitmemiş. Yalnızca Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş Çankırı’da miting yapmış. Çankırılıların ilgisini çekmesine karşın sandığa yeterince yansımamış.

Seçimin belirleyici unsurlarını araştırırken karşımıza şu konular çıktı:

Kılıçdaroğlu’nu hedef alan “seccade” olayı, “Kandil’den talimat alıyorlar” söylemi yıpratıcı olmuş. Savunma sanayisi araçlarının tanıtılmasıyla bu psikoloji ile birleşince sağ seçmen “kategorik davranış”ın dışına çıkmamış. Kentte sosyal yardımla yaşayan önemli bir kitle var. Muhalefet, “Gelirlerse yardımları kesecekler” söylemini de boşa çıkaramamış.

Çankırı yaşlı nüfusu ve “cami cemaati” en fazla olan illerden birisi. Dinsel söylem yine etkili olmuş.

Sonuçta partisine kızan AKP’li seçmen MHP’ye, YRP’ye yönelmiş. MHP’ye kızan seçmen ise Sinan Oğan’a yönelince mevcut siyasi görünüm oluşmuş. Yani sağ oylar Cumhur İttifakı içinde dönmüş.

Kentteki MHP ve CHP’liler, “AKP çok çalışıyor” saptamasında birleşiyor. CHP’de moraller bozuk, “Önce Türkiye’de iktidar olacağız, sonra Çankırı’yı alacağız” diyorlar. İkinci tur öncesinde Çankırı’daki gözlemimiz, sağ seçmenin sağa kilitlendiği yönünde.

İkinci tur için önemli olan Sinan Oğan ve Zafer Partisi seçmeninin tercihini de merak ettik. Oğan’ın Tayyip Erdoğan’a desteği netleşmişti. Oğan’a oy veren ve kendisini “Türkeş Türkçüsü” olarak niteleyen bir yurttaşa “Erdoğan’a oy verir misin” diye sorduk. Çevredekilerin de onayladığı şu yanıtı verdi:

“Ben partime oy vermekten vazgeçmişim. Birilerinin elindeki tenis raketi de değilim. Sinan Oğan veya Ümit Özdağ’ın kararı kendilerini bağlar, beni bağlamaz...”

CHP’li gençlerin yaptığı Atatürk çiziminin üzerine “İnadına Erdoğan” yazılmış.

Sokaktaki Çankırılının büyük oranda Atatürk’le bir sorunu yok. Bunu Türkçümilliyetçi-Ülkücü gençlerle sohbet ederken de gözlemledik. Ancak, bazı AKP’lilerin bu konudaki yanlış davranışı kentin duvarlarına kadar yansımış. CHP’li gençler spreyle, “Tek Başkomutan Atatürk” yazıp Atatürk çizimi yapmışlar. Birileri de Atatürk çiziminin üzerini boyamış, üzerine “İnadına Erdoğan” sloganını yazmış. Hiçbir AKP’linin kılı kıpırdamamış.