Burası neden Türkiye, anlatayım...
Açık denizlerde uzun yıllar ham petrol işleyen “Kuito”, sökülmek için Angola’dan yola çıktı.
Birçok ülke özellikle asbest nedeniyle gemi sökümünü yasakladığından rota, dünyanın hurda çöplüğü Aliağa...
Tanker henüz Türk karasularına girmeden bomba haber patladı:
“Kuito’da radyoaktif atık var...”
Cumhuriyet yazdı, ardından diğer gazete ve internet siteleri...
Boru değil, nükleer atık... Asbest savları da var... Petrol işleyen bir gemide asbestin ve radyasyonun hiç olmadığından söz etmek olanaksız uzmanlara göre.
Ortalık ayağa kalkar sandık... Tık yok...
Bu ülkenin Cumhurbaşkanı’ndan, Başbakanı’ndan, Çevre ve Ulaştırma bakanlarından ses seda yok.
İzmir Valisi, yerel yönetimler suspus...
TAEK dersen...
Kuito Aliağa’ya demir attı.
Birkaç uzman, dolaşması bile günler sürecek tankere, 3 saatte “temiz” raporu verdi.
Dönemin TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Baran Bozoğlu, gemi söküm tesisleri önünde isyan etti.
Ne fayda!
Söküm yapacak şirket ve sanayicilerin kurduğu SANDER’den itirazlar geldi.
Bu arada hesap kitapla, piyasalarla pek ilgisi olmadığı anlaşılan Aliağa Kaymakamı Bayram Yılmaz, sağ olsun bizi kıs kıs güldürdü.
“56 bin ton saf çelik bulunan bu gemi, sökülen ülke için ortalama 2.5 ile 3 milyar dolar katkı sağlayacak bir servet. Kuito, ülkemiz için müthiş bir ekonomik kazanım olacaktır” dedi, iyi mi?
Gemicik filosu sahibi Bilal Erdoğan’ı bile izlemiyor anlaşılan. En son aldığı tankerin 18 milyon dolar olduğundan habersiz...

***

Ardından gerçekler tek tek aydınlandı...
Doğru dürüst ölçümler yapılmamıştı.
Geminin içinde yaklaşık 2 milyon metre uzunluğundaki borularda binlerce tonluk petrol, pvc ve karbon benzeri atık bulunduğu, radyoaktif madde içerdiği ortaya çıktı.
Bu maddelerin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yayımladığı yönetmeliklere göre yasak olduğu anlaşıldı.
Üstelik geminin temiz olduğuna dair Sea2Cradle firması ve Angola’daki bakanlıktan alınan temiz raporu da hikâyeydi. Çünkü firma, uluslararası bağımsız ve akredite bir kuruluş değildi. ISRA isimli derneğin üyesiydi. Aynı zamanda Aliağa’daki söküm firmalarının oluşturduğu ve yönetiminde olduğu bir kuruluştu.
Ayrıca kamuoyundan gizlenen önemli bir gerçek daha vardı. Geminin ihale belgesinin 8. maddesinde açıkça riskten ve radyoaktif maddelerin sökülmeleri gerektiğinden söz ediliyordu.
Ek olarak, Angola’nın, radyoaktif atıkları geri alacağına dair anlaşma yapacağı da vurgulanıyordu.
Bitmedi...
Bu gelişmelerin ardından TAEK’in görevlendirdiği İstanbul Denizcilik ve Sörvey şirketi, noterden gönderdiği ihtarnameyle ÖGE Gemi Söküm şirketi ile daha önce yaptığı sözleşmeyi, radyasyon kontrolü yapılmadığı gerekçesiyle tek taraflı iptal etti...

***

Burası Türkiye, Kuito’nun Aliağa’da sökümü devam ediyor...