Ajda Pekkan,“Petrol” şarkısı ile 1980’de Eurovision Yarışması’nda boy gösterdiğinden bu yana kuyulardan ne petroller aktı, nice doğalgazlar fışkırdı. Dünya haritasında sınırlar altüst oldu, ama şarkının içeriği değişmedi.

O tarihte, Vashington ve Moskova odaklı iki kutup vardı. Şarkının üzerinden on yıl geçmeden, Moskova odaklı SSCB dağıldı. SSCB içindeki eski sosyalist cumhuriyetler bağımsızlıklarını ilan ettiler. Avrupa’daki Varşova Paktı ülkeleri tek kutuplu bir dünya haritasında yerlerini aldılar.

Karadeniz ve Kafkasya’da haritalardaki değişikliliklere göz atalım. Karadeniz ve Kafkasya’da tek NATO üyesi Türkiye idi. Türkiye, bu bölgede geleneksel deyimiyle NATO’nun “tek” ileri karakoluydu. Türkiye dışında, tüm yöre haritasına “orak-çekiç” egemendi.

Bugün aynı haritaya baktığımızda Bulgaristan ve Romanya’da orak-çekicin yerinde NATO bayrağını görüyoruz. Gürcistan ve Ukrayna NATO bayrağını taşımaya hazırlar. Gürcistan olayından sonra ABD’de “seçim meçim ya da tayfun mayfun” denilmeden, Başkan Yardımcısı Dick Cheney soluğu Kafkasya ve Karadeniz’de aldı. Önce Azerbaycan’ı ziyaret etti. Çünkü Rusya’nın yeni Devlet Başkanı Dimitri Medvedev’in ilk işi, aralıkta imzalanan Azerbaycan-Türkmenistan-Kazakistan “Hazar Kıyısı Boru Hattı” tasarısını hızlandırmak için Bakû’ya gitmiş, Dağlık Karabağ ve Tahran ile ilişkileri görüşmüştü. Moskova ayrıca Bakû’nun doğalgazına da talipti.

Cheney, Bakû’dan sonra gittiği Gürcistan’a 1 milyar dolarlık yardım paketi ile NATO üyeliğini götürdü. Cheney, Ukrayna’ya “NATO üyeliğiniz çantada keklik” sözü verdi. Karadeniz’de NATO yayılması hızlandı.

Bu olaylardan önce Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı “Kafkas İstikrar Platformu (KİP)” önerisini Vashington destekledi. Gerçekte, öneri Vaşington’da oluşturulmuştu. Hedefte, baş ağrıtan bu bölgede Hazar petrolünü güvenlik altına almak yatıyordu. Vashington, Ankara’yı “ileri karakol” olmaktan çıkartıp “bölge gücü” diye sırtını sıvayıp Kafkasya’da görevlendiriyordu.

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün futbol maçı için Ermenistan’a gidişinin altı yıllık diplomatik geçmişini cuma günü yazmıştık. Bu gezi de Vashington çıkışlı planın bir parçası idi. Yüzyıllık tarihin yazgısı ile sınırları kapalı iki komşu arasındaki yakınlaşma, KİP’e katkı yapmakla, Ermenistan’ın ekonomik güçlenmesine yardım etmekle kalmayacak; ayrıca temcit pilavı gibi her yıl ısıtıldığı için Ankara-Vashington arasında gerilimlere yol açan “soykırım tasarısı” da gündemden düşecekti. Vashington için NATO bayrağını yakın gelecekte, Ermenistan’da da dalgalandırmak kaçınılmazdı. Böylece, Türkiye-Azerbaycan-Gürcistan-Ermenistan ile Hazar ve Orta Asya yöresinin petrol ve doğalgazı için “istikrarlı” geçiş bölgesi yaratılacaktı.

***

Türkiye’ye bir de Doğu Akdeniz’in güvenliğini sağlama amacıyla Suriye-İsrail görüşmelerinde “kolaylaştırıcı” görevi verilerek Ankara’nın “bölge gücü” olduğu inancı pekiştirildi. Bununla da yetinilmedi, 4 Eylül’de AB, Arap Birliği ve Körfez İşbirliği liderleri toplantısına “bölge gücünün” başbakanı Erdoğan da dahil edildi. Suriye Başbakanı Beşşar Esad, AB Dönem Başkanı Fransa Cumhurbaşkanı Nikolas Sarkozy ve Katar Emiri Şeyh Hamad Bin Halife el Tani toplantı sonrasında “bölge gücü” ya da kimilerine göre “ABD’nin taşeronu” denilen Erdoğan’a “övgüler” yağdırdılar.

Çocukların “lego” oyununda resmi tamamlamak için küpleri birleştirdikleri gibi, Vashington, bir yandan İsrail’in güvenliğini sağlıyor, İran’ın Körfez’de olası engellemesine karşı Ortadoğu petrol ve doğalgazını da Akdeniz’deki NATO varlığına emanet ediyordu.

***

Cheney, Kafkasya ve Karadeniz’de dolaşırken, Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice da ABD’nin “yedi devlet teröristinden biri” ilan ettiği Libya’ya 55 yıl aradan sonra giden ilk Amerikalı bakan oldu. Libya’ya 1953’te ABD Dışişleri Bakanı John Foster Dulles ve 1957’de Başkan Richard Nikson gitmiş, daha sonra ipler kopmuştu. Rice, Libya’ya neden gitti?

Kafkasya’da görüldüğü gibi Moskova’nın eli armut toplamıyor. Vladimir Putin, başkanlıktan ayrılmadan önce nisanda Libya’ya gitmiş, Muammer Kaddafi ile milyar dolarların konuşulduğu bir görüşme yapmıştı. Putin, Libya’nın “demode” silahlarının yenilenmesi amacıyla, uçaksavar sistemlerinin kurulması, MIG ve Sukhoi uçakları, helikopterler, denizaltılar, savaş gemilerinin satışı dahil 2.5 milyar dolarlık bir gündem oluşturmuştu. Bu ziyaretten iki ay önce Sarkozy de Kaddafi’ye Fransız savaş uçaklarını önermişti. 1988’de İskoçya’da Lockerbie yakınında Libya’nın düşürdüğü Pan Am uçağı olayını bağışlayan İngiltere’nin eski Başbakanı Tony Blair de Libya’da aynı amaçla boy göstermişti.

Putin’in ana amacı, Rus Gazprom şirketinin Libya’da yatırım yaparak doğalgaz alanında ortaklık kurmasıydı. Moskova, nasıl Karadeniz’de İtalyan Eni şirketiyle ortaklık yaparak denizaltından boru hattıyla “Mavi Akım’ı” Türkiye’ye ulaştırmışsa, Libya doğalgazını da Eni ile ortaklaşa önce İtalya’ya ulaştırmanın, sonra Avrupa’ya pazarlamanın peşindeydi.

Putin’in ardından İtalyan Başbakanı Silvio Berlusconi de on gün önce Libya’daydı. Berlusconi beklenmedik biçimde İtalya’nın Libya’daki sömürgecilik yılları tazminatı olarak 25 yılda 5 milyar dolar ödeyeceğini açıkladı. Putin ile ortak amacı, Libya doğalgazının denizaltından İtalya’ya uzatılması, Avrupa’da pazarlanmasıydı.

Libya 2003’te kitle imha silahı yapımından vazgeçtiğini açıklamakla kalmamış, ABD istihbaratınca da doğrulanmıştı. Karadeniz ve Kafkasya’da NATO bayrağı ardında boy gösteren ABD’nin, Akdeniz’de Rusya’nın Libya’da önemli adımlar atması Rice’ı palas pandıras Libya’ya, ardından Tunus ve Cezayir’e uçurmuştu.

***

Uluslararası alanda bu oluşumlar yaşanırken dış ticaretten sorumlu Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, Rusya’ya “gümrüklerde misilleme” yapılacağını açıkladı. Hükümetinden “olur” almadan, devlet adamlığı ile bağdaşmayan bu davranışa Bakanlar Kurulu karşı çıktı. Doğal koşullarda “istifa etmesi” gereken Tüzmen hâlâ koltuğunda oturuyordu!

Günün Bilmecesi!

Doğan-Er-Doğan

“Besle kargayı oysun gözünü!”

Acaba karga kim?

Elmek: oacar@superonline.com

Faks: 0312. 442 79 90