Gümüşhane Buzul Gölü’nde “devlet izinli define arama” olağanüstü yankı ve tepki yarattı. Hatta yabancı toplumsal internet sitelerinde alay konusu oldu. Basınımız hiçbir “define” olayına yer vermediği kadar, bu olaya “olağanüstü” yer ayırmayı sürdürüyor. Devreye haklı olarak “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı” girince olayın boyutları büyüdü.

Cuma günü bu köşede, görkemli 2 Frig ana tanrıçası Kibele ve Frig Kralı Midas anıtına matkaplı, dinamitli saldırı tahribatından söz ettik. O olaylar olduğunda, ne Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan ne de İçişleri Bakanlığı’ndan, bırakın “tepki” açıklama gelmesi, “çıt” çıkmıştı! Basınımız da, yalnızca birkaç haber yayımlayıp sonra unutmuştu…

Osmanlı, Selçuklu mezarları bağlantılı tahribatla ilgili define olaylarından, Diyanet Başkanlığı’ndan da “çıt” çıkmadığı bu tür tahribattan bazı örnekleri, “arşivimdeki gazete kesitlerinin son birkaç yılından”  aktarıyorum… (Ancak arşiv 20 yıl kadar gerilere gidiyor… İsteyen yetkililer gelip inceleyebilirler…)

***

18 Ekim 2019 Hürriyet: Defineciler, Erzurum’un Horasan ilçesinde köye de adını veren Urartu Yazıtına “murç (kalın çivi)” çaktılar. Urartu Kralı Menua’ya ait (İÖ 810-786/80) yazıtın definecilerce patlatılmaya hazırlanıldığı saptandı… Soruşturma sürüyormuş…

27 Ağustos 2019 Milliyet: Sarıyer’de bir zaman Rumların kullandığı Gümüşdere kilisesinde defineciler 4-5 metrelik çukurlar kazdılar. Soruşturma sürüyormuş…

7 Ağustos 2019 Milliyet: Kayseri İncesu ilçesinde 1835’te inşa edilen Aziz Esthatios Kilisesi 1924’ten beri definecilerin hedefi… Soruşturma sürüyormuş…

13 Temmuz 2019 Hürriyet: Mersin Şeytan Deresi Kanyonu’ndaki 2.2 bin yıllık Adam Kayalar anıtı definecilerin hedefi oldu. 11 erkek, 4 kadın, 2 çocuk, 1 dağkeçisi ve kartal kabartmalarından oluşan, 1980’lerde sit alanı ilan edilen tarihsel anıtın her tarafı dinamitle patlatılarak delik deşik edildi, barut kokusu hâlâ varmış… Soruşturma sürüyormuş…

2 Eylül 2019 Hürriyet: Antalya’nın Finike ilçesindeki 1. derece doğal arkeolojik sit alanında bulunan Likya kaya mezarı, kimliği belirsiz kişilerce “(EYP) el yapımı patlayıcı” düzenek konularak patlatıldı. Toplam 12 patlayıcı, kaya blokunu farklı boyutlarda parçalara ayırdı. Soruşturma sürüyormuş…

4 Nisan 2019 Milliyet: Bursa İznik’te defineciler, 600 yıllık Sarı Saltuk Türbesi’nde, beton zemini kırarak 1 metre derinliğinde çukur kazdılar. Türbeden gelen sesleri duyan çevre sakinleri polise bildirdiler. Soruşturma sürüyormuş…

26 Şubat 2019 Milliyet: Trabzon Maçka Hamsiköy Mahallesi’nde, Osmanlı dönemine ait bir kadın mezarı, definecilerce kazıldı. Soruşturma sürüyormuş…

***

5 Aralık 2018 Cumhuriyet: Bursa İznik’te, Yenikapı’ya uzanan surlardaki, burcun iç duvarında bulunan ve bir azizin at üzerinde, elinde mızrakla ejderi öldürmesini tasvir eden fresk, defineciler tarafından yontularak çalındı.

19 Aralık 2018 Milliyet: Tarihi Gemi Kaya’ya defineciler dadandı.  Kırklareli’nin Vize ilçesi Soğucak köyünde Istranca Ormanları’ndaki Kaynak Dere Vadisi’ndeki Gemi Kaya definecilerin dinamitli hedefi oldu.

31 Ekim 2018 Milliyet: İstanbul’da, güvenlik kamera sisteminin olmadığı Eyüp Sultan Mezarlığı’nda defineciler tarafından tahrip edilen tarihi mezar taşlarına her gün bir yenisi ekleniyor.

21 Temmuz 2018 Hürriyet: Manisa - İzmir arasındaki Kibele Tapınağı yağmalandı. Delik deşik… 1084 metrede tarihi yağma… Türkiye’nin kültürel mirasını yok eden definecilik talanı, Yunt Dağı’nın en yüksek noktasında tahribat…

31 Mayıs 2018 Sözcü: Defne avı, 700 yıllık mezarı tahrip ediyor. Van’ın Gevaş ilçesinin önemli Selçuklu Mezarlığı yanındaki Melik İzzeddin’in kızı Halime Hatun’a yaptırdığı kümbet, define avcılarınca sürekli tahrip ediliyor.

***

10 Temmuz 2017 Milliyet: Utandıran görüntü… Anadolu’da Türklerin inşa ettiği ilk eserlerden biri olarak kabul edilen Malatya’daki tarihi Ulu Cami, ihmal, bilinçsizlik dışında definecilerin yaptığı yıkımlar sonucu içler acısı hale geldi.

27 Haziran 2017 Hürriyet Daily Nevs: Define avcıları Antalya’da tarihsel tepeyi tahrip ettiler. Define avcıları Antalya Çağman Tepe’ye silahları ile ateş ettiler, sonra büyük delikler açtılar…

Adamkayalar / Mersin

31 Mart 2017 Milliyet: Arkeolojik alanda defineci talanı. Bakanlığın 1. Grup arkeolojik sit alanı ilan ettiği Maltepe Fındıkbayırı’nda tarihi eserlerin bulunduğu alanda 15 defineci çukuru tespit edildi. Definecilerin kazdıkları çukurlarla girdikleri, yapıların içindeki pek çok kalıntıyı kırdığı, maddi değeri yüksek eserleri de kaçırdığı düşünülüyor.

(Devletin resmi kazısında bile, definecilerin tahribatı. Olacak iş değil!)

24 Şubat 2017 Sözcü: Defineciler, Sultanahmet Camii’nin altını oymuş. Kazı alanında 23 küp ve seramik parça, Roma ve Bizans dönemine ait şamdan ve sikke ele geçirildi…