Yabancı dillerde çoğul anlamlı olan ve dilimizde neredeyse sadece stadyumlarda seyircilerin oturduğu yer anlamında kullanılan “tribün” sözcüğünün aslı, kökeni Latince “tribunus”tur. Onun da kökeni “tribu”ye (boy, oymak, kabile) gider. Oradan da memur, yüksek görevli ve yargıcın oturduğu yere (tribun) gelir. “Tribun”ün Türkçe karşılıkları: (Eski Roma’da) Halk temsilcisi, halkın hakkını koruyan görevli; halk hatibi; ateşli savunucu, taraftar. Daha geniş anlamda: Kürsü, sekilik, tribünde oturan halk, tribündekiler...

Biraz daha bilgiçlik taslayalım: Stadyumlar söz konusu olduğunda tek başına “tribün”, halk, seyirci ve taraftar anlamına gelir. Taraftar için Batı dillerinde genellikle “sponsor" (destekleyici) sözcüğü kullanılır.

Uzun sözün çok kısası tribünde oturan taraftar (çoğul) seyirci bizzat halktır, millettir, ulustur. Çoğul cinsli, çoğul kökenli, çoğul inançlı...

Spor kulübü taraftarlığı hiçbir şeye benzemez: Siyasal görüş değişir, sevgili ve eşten ayrılınır, din ve uyruk değiştirilir, cinsiyet değiştirilir ama “taraftarlık” değişmez. 1948 yılından bu yana Galatasaraylıyım. Taraftarlık tek taraflıdır, taraftar olmak için kimseden izin almazsınız. Büyüsel bir şeydir. Taraftar “kozmopolit”tir: Bütün etnisiteleri, bütün dinleri, bütün cins ve yaşları kapsar. Tribünde kozmopolitlik sona erer, karmaşık yığın tek yürek, tek vücut olur. Seyirci denizde sardalya, uskumru sürüsüne benzer. Televizyonda görmüşsünüzdür!

Spor kulüpleri dernek oldukları için üyeleri, seçimli yönetim kurulları ve başkanları vardır. Bu kurulları taraftar seçmez, üyeler seçer. Zevk, düşünce, siyasal tercih bağlamında genel bir örtüşme söz konusu değildir. Ülkemizde spor kulüplerinin başkan ve yönetim kurulları gönüllü ya da gönülsüz, iktidardan yanadır. AKP iktidardan düşerse kulüplerin yönetimi de değişebilir. Kulüplerin başkanları ve yönetim kurulları kozmopolit taraftarları değil kulübün tüzel kimliğini temsil eder. Ama taraftarla çelişen yönetimler taraftar bastırırsa yerinde duramaz. Hiçbir yönetim “Yönetim istifa!” haykırışını duymak istemez.

Çok eskiden, takımlar sahaya çıkıp yüzünü şeref tribününe döndükten sonra hakemin “Gençlik ve spor şerefine üç defa” demesi üzerine “Sağ ol, sağ ol, sağ ol!” derlerdi. Sonradan söylenmez oldu nedense. PKK işi kızışıp şehitler çoğalınca seyirci, “Şehitler ölmez vatan bölünmez!” diye haykırmaya başladı, daha sonra İstiklal Marşı söyler oldu. Bir süre sonra bu olgu törenleşti.

Tribün halkı zaman zaman kamuoyunun ortak duygusu olarak harekete geçer. Kıbrıs Harekâtı yapılmadan önce tribünler “Ya taksim, ya ölüm!” diye haykırırdı. Bu böyledir, spontane olması gibi tasarlanmış veya kurgusal da olabilir. Fenerbahçe ve Beşiktaş’ın stadyumlarında, depremlerden sonra hükümetin aczini, lagarlığını, yan tutmasını, depremzedelerin içinde bulunduğu sefaleti, ölü ve yaralı sayısını görüp, düşünüp vicdan sahibi insan ve insanların susması mümkün mü? Dün “Hükümet istifa!” diye haykırdılar, yarın “Erdoğan istifa!” diye haykırabilirler ki bu haykıranların arasında Erdoğan ve AKP’ye oy verenler hiç de az değildir. Böyle haykırmalarına karşın önümüzdeki seçimde gene AKP ve Erdoğan’a oy verebilirler. Bu protesto demokrasi isteyen tribünün anayasal hakkıdır.

Bu protestolar karşısında iktidar ve yandaşları homurdanmaya başladılar, galiz laflar ettiler, kulüp başkanları yalakalık etmek için birbirleriyle yarıştılar. Kulüpler Birliği de aynı telleri yağladı. Şaşırtıcı değil. Derken, Hatay’da konuşan İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, “Hükümet istifa” diye slogan atan futbol taraftarlarını tehdit etti.

“Mesaimizi bölmek isterlerse rahat böleriz, hodri meydan. Türkiye’nin güvenliğiyle ilgili hiç kimse bilek güreşine girmesin. Tavsiyem odur” diye kükredi.

Anlamsız bir cümle: “Mesaiyi bölmek” ne demek? Boş laf! Türkiye’nin güvenliğini tehdit eden kimse seninle bilek güreşi yapmaz! “Hükümet istifa”yı ülke güvenliği için tehlike saymak çocukça bir paranoyadır. Tribünler yarın “Sülüman istifa!” deyu haykırırsa, polis ve jandarmaya ateş emri mi verecek? Bütün ayaklanmalar bu türden dirayetsiz yöneticiler yüzünden çıkar.