Özdemir İnce

Roman sanatı

29 Temmuz 2022 Cuma

Mersin Lisesi orta birinci sınıfta (1948) Göbek Emmi (Rahmi Öztop) lakaplı bir Türkçe öğretmenimiz vardı. Benim ve dönem arkadaşlarım için destansı bir insandı. Dersleri bir harrangürra içinde ama çok verimli geçerdi. Birine kızdığı zaman, onu değil, kendisine en yakın kimse onu döverdi. Her derste Mehmet Akif Ersoy’un Ey Yolcu adlı şiirindeki “Dünya koşuyorken yolun üstünde yatılmaz; Davranmayacak kimse bu meydana atılmaz” dizelerini tekrarlardı. Bir de bir roman tanımı vardır ki birçok edebiyat kuramcısının tanımından çok daha iyidir: “Olmuş ya da olması mümkün olayları yer, zaman ve hars (kültür) göstererek yazmaya hikâye denir” derdi. 

Bu tanıma göre AKP’nin 20 yıllık iktidar dönemi romancılar için bir konu meşheridir (sergisidir).

İran’ın başkenti Tahran’da 19 Temmuz 2022 günü yapılan Astana Üçlü Zirvesi’ne giden resmi heyette Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı R.T. Erdoğan cenaplarının mahdumu Bilal Erdoğan Bey’in de bulunması tepki çekti. Bu tuhaf katılım devlet töre ve adabına uygun bulunmadı. Yazılıp söylendiğine göre sosyal medyada “Bilal Erdoğan’ın ne işi var” sorusu sorulmaktaymış.

Aslına bakarsanız,  bu “şahsın” resmi görüşmelerde hazır bulunması “resmen” mümkün değil ama böylesine ilkeler pek dikkate alınmamakta şimdilerde. Bu nedenle televizyona yansıyan görüntülerde resmi heyetin üyeleri arasında yer alması pek tuhaf. Kabul edilir olan şu olabilir: Babasının uçağında Tahran’a kadar yolculuk yapmış, orada vakıfçılık ve okçuluk hususlarında inceleme yapmış olabilirdi. Ama buna benzer başka bir vukuat var: Gene televizyonda gördüm, Türk cumhuriyetlerinden birinden gelen cumhurbaşkanı ya da başbakan ile sohbet etmekteydi.

Bu görsellikten, Göbek Emmi’nin tanımına göre müthiş bir dönem romanı çıkabilir. Örneğin babasından sonra cumhurbaşkanı olabilir romanda ve Kılıçdaroğlu’nun eleştirilerinden yararlanarak babasının yanlışlarını düzeltebilir, Saray’ı terk edip Çankaya’ya yerleşebilir. Görevini tamamladığını düşünüp gönül rahatlığı içinde kendini okçuluk sporunun gelişmesine adayabilir.

Böyle bir şeyin olması mümkün mü? Kuşkusuz mümkün: Soydaşlarımızda ve komşularımızda örnekleri var: Orta Asya Türk cumhuriyetleri yönetimlerinin  aileleşmesi; Suriye’de yönetimin baba Hafız Esad’dan oğul Beşşar’a geçmesi; Azerbeycan’da Haydar Aliyev’in yerine oğlu İlham Aliyev’in gelmesi; İlham Aliev’in eşi Mihriban Aliyeva’nın cumhurbaşkanı yardımcısı olması... Allah yürü ya kulum, demesin!

Romandaki gerçek hayatın gerçeğinden daha gerçektir, daha bulaşıcıdır, türlü türlü dersler içerir. Dedim ya son 20 yıl, romancılar ve oyun yazarları için bir konu sebilidir.

Medyada bir listeden söz ediliyor: Kara para aklama ve para transferi dolandırıcılığı suçlamalarıyla yargılanmak üzere Avusturya’dan ABD’ye  gönderilen Sezgin Baran Korkmaz’la ilişkisi olanların ondan para alanların listesi... Basından, yargıdan, askeriyeden, Emniyet’ten, avukatlardan, istihbarattan insanlar ve sırlar dolu Paramount Oteli... Roman milyon satar. Aklıma başka konular da geliyor: FETÖ borsası, üzerine çökülen kayyum yönetimli şirketler. Kayyum denince HDP’nin AKP kayyumlarına devredilen belediyelerini anımsamamak olmaz. Ardından Osman Kavala ve HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş romanları... Her gün erkekler tarafından öldürülen kadınların ve o katillerin romanı... Katillerin beyninde bir ur olabilir... Fiyatları Allah’ın tayin ettiğine dair fetva veren Diyanet İşleri Başkanlığı da roman konusu olabilir. Hele cenneti bu dünyada yaşamak isteyen imamların, vaizlerin hayal dünyaları... Vee kör, sağır ve dilsiz havuz medyası... 1956 yılı lise bitirme sınavlarında kompoziyon (yazma) dersi sınavının konusu (sorusu) Stendhal’in “Roman yol boyunca gezdirilen bir aynadır” idi.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları