Özdemir İnce

Panurge’ün Koyunları

22 Ağustos 2021 Pazar

Bazı deyişler, atasözleri ve yazılarım vardır ki onlardan vazgeçemem, sık sık onlara dönerim. Bugün okuyacağınız yazı, 9 Ekim 2011 günü, “Anayasadan Önce” başlığıyla Hürriyet gazetesinde yayımlanmıştı. Bugün “Panurge’ün (*) Koyunları” başlığıyla okuyacaksınız. Bakarsınız, güncellenecek bir yanı da vardır. 

***

Rönesans dönemi yazarlarından François Rabelais’in ‘Pantagruel’ adlı ölümsüz bir yapıtı vardır. Kitap birçok bakımdan ünlü ve ölümsüzdür. Bunlardan biri de ‘Panurge’ün Koyunları’ adlı kıssalı öyküdür. Milan Kundera, çevirisi bendeniz tarafından yapılan ‘Saptırılmış Vasiyetler’de (Can Yayınları) bir mizahi durumu açıklarken bu ibretlik öyküyü ele alır:

‘Pantagruel’in gemisi açık denizde koyun yüklü bir şileple karşılaşır; gözlüğü başlığına takılı Panurge’ü gören bir celep zıpırlık edip ona boynuzlu muamelesi yapabileceğini sanır. Panurge hemen öcünü alır: Heriften bir koyun satın alıp denize atar; bunu gören öteki koyunlar koyunluk edip hepsi birden denize atlar. Tüccarlar şaşırır, kimini postundan kimini boynuzlarından yakalayayım derken kendileri de cumburlop denizi boylar.’

***

Farkında mısınız, AKP ve Başbakan uzun yıllardır, Türkiye’de kamuoyuna ve siyasete, ‘Panurge’ün Koyunu’ muamelesi yapıyorlar. Sıkışınca, sürüden bir koyun alıp denize atıyorlar. Ardından bütün koyunlar cumburlop denize. Bu oyunu oynamak için Rabelais’in kitabını bilmeye gerek yok. Her yıl, ortada bir neden yokken uçurumdan aşağı atlayıp telef olan koyun sürüsü öyküleri okuruz, duyarız. Bunlar da Panurge’ün koyunlarıdır.

Deniz Feneri Türkiye davasının başına gelenler, türlü nedenlerle medya tarafından yeterince ele alınmadı. Ama bu kadarından bile rahatsız olan Başbakan, sürüden bir koyun alıp denize attı ve ortaya Alman Vakıfları’nın CHP’li belediyelerle yaptığı hayali dans çıktı.

Bu türden örnekleri AKP iktidarı döneminde sık sık yaşadık. Yaşayacağız!

***

AKP, anayasa konusunda da millete, halka ve öteki siyasi partilere Panurge’ün Koyunu muamelesi yapıyor. Öteki koyunlar Panurge’ün koyununu izliyor ama farkında bile değiller.

AKP, şu anayasayı kaşla göz arasında hazırlayıp kestirmeden, şıpın işi çıkarmak istiyor. Halka ve muhalefet partilerine, sanki 1924 türü bir anayasa çıkarsa, her şeyin (ekonomi, siyaset, sanayi, insan hakları, vesaire) düzeleceği efsunu yapılıyor.

Ne ilgisi var? 1982 Anayasası aynen kalır ve antidemokratik yasalar değişirse Türkiye demokratikleşir. 1982 Anayasası değişir ama antidemokratik yasalar olduğu gibi kalırsa ülke bugünkünden daha beter olur. Ama antidemokratik yasalar ve 1982 Anayasası birlikte değişirse o zaman tadından yenmez!

***

Ama öncelik hangisinde, anayasada mı yoksa antidemokratik yasalarda mı?

Bu başlangıç ve uzlaşma anlayışıyla AKP, CHP, MHP ve BDP’nin anlaşıp yeni bir anayasa yapabileceğine asla ihtimal vermiyorum. Öteki partilerin istek ve hayalleri AKP’nin umurunda bile değil. Bir yolunu bulup kendi anayasasını çıkarmak istiyor. Bu yöntemle önümüzdeki seçime kadar hiçbir şey değişmez ve yeni seçime de 2011 koşulları ile gidilir ve girilir. Siyasal tablo ve temsil değişmez. AKP’nin istediği de zaten budur.

Bu durumda yapılması gereken Panurge’ün koyununu denizden alıp gemiye çıkarmak. Yani siyasal partiler ve seçim yasalarını; sendikaları ve grev hakkını ilgilendiren yasaları demokratikleştirmek, özel yetkili mahkemeleri ve seçim barajını kaldırmak için girişimde bulunmak. Ve daha başka ne gerekiyorsa!.. CHP, MHP ve BDP’nin yapması gereken budur: İlkin antidemokratik yasalar, sonra anayasa! Yoksa AKP’nin işbirlikçisi olurlar. Zaten AKP kendi anayasasına kavuştuktan sonra antidemokratik yasalar defterini, denize bir koyun daha atarak kapatır.”

***

Yazıda ilginç bir cümle var: “Bu türden örnekleri AKP iktidarı döneminde sık sık yaşadık. Yaşayacağız!” Daha beter örnekler yaşadık!

AKP gene AKP, CHP gene CHP, MHP muhalefetten boşanmış, iktidara kuma gitmiş; kuma olmak istemeyenler İYİ Parti’yi kurmuş, BDP ise HDP’ye dönüşmüş... Erdoğan Hazretleri şansına ve koyunlarına güvenip Demokrat Parti’nin “Vatan Cephesi”ne (1955-1960) benzer bir Cumhur Cephesi kurmuş ve fizik kuralı gereği CHP ve İYİ Parti’ye Millet Cephesi’ni kurdurmuş. Eminim, muhalefetin Cumhur Cephesi karşısında tavuk gibi pısacağını sanıyordu. Hayal kırıklığına uğradı ve morali bozuldu. Hele koyunların koyunluktan vazgeçtiğini görmek “zihinsel kontak” etkisi yaptı.


(*) “Panürj” diye okunur.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Maden arama işleri 24 Aralık 2024
Hayatımızın kökleri 22 Aralık 2024
Mustafa Necati 20 Aralık 2024

Günün Köşe Yazıları