Kuran’da, Tevrat (Eski Ahit) ve İncil’den (Yeni Ahit) epeyce alıntı vardır. Bu, ya tam alıntı olarak ya da edebiyat kuramında açıklandığı şekliyle başka bir bağlamda kullanılmasıyla olmaktadır. Bu yönteme edebiyatta “metinlerarası ilişki” (intertextualité) denir.

“İğne deliği” öznesi Matta İncil’inde yer alan bir ayet, Kuran’da başka bir bağlamda kullanılmaktadır.

Matta 19:23: “İsa öğrencilerine, ‘Size doğrusunu söyleyeyim’ dedi. “Zengin kişi Göklerin Egemenliği’ne zor girecek. Matta 19:24: Yine şunu söyleyeyim ki devenin iğne deliğinden geçmesi, zenginin Tanrı Egemenliğine girmesinden daha kolaydır.” *

Araf suresi, 40. ayet: “Bizim âyetlerimizi yalanlayıp onlara kibirlenenler var ya! İşte göğün kapıları açılmayacak ve deve, iğne deliğinden geçinceye kadar onlar Cennet’e giremeyeceklerdir. İşte suçluları böyle cezalandırırız.” **

İncil’de zenginlerin cennete girmesinin imkânsız olduğunu yazarken Kuran’da Tanrı’nın ayetlerine inanmayarak kibirlenenlerin cennete giremeyeceğini yazmakta. Bu nasıl iş? Bu bir başka yazının konusu.

***

Cuma günleri Hürriyet gazetesinde “Bugün Cuma” köşesinde yazan Naci Öncel de yukarıda benim sözünü ettiğim ilişkiyi ele almış. 14 Ekim 2022 günü “İğne Deliği” başlıklı makalesinde şöyle yazıyor:

[Başarısızlıkta faturayı başkalarına kesen insan nefsi, başarıları hemen kendi hanesine yazmaya meyillidir. Üstelik egomuz başarı, yüksek mevki ve zenginlik sahibi olunca daha da güçlenir. Hemen her konuda “Öyle yapılmaz, böyle yapılmalı” demeye başlarız. Öyle ki varlıklı bir kişi, kâinatın işleyişini bile beğenmez hale gelebilir.

İncil bu hali şöyle tarif etmiş: “Devenin iğne deliğinden geçmesi, zengin birinin ‘Tanrı egemenliği’ne girmesinden (iman etmesinden) daha kolaydır(Matta, 19:24).” İslam’a göre kudretli bir kişi, firavun örneğinde olduğu gibi “Ben sizin en yüce tanrınızım”(Naziat, 24)” diyecek kadar kibre kapılabilir. Kuran bu konuda “Kibirlenenler deve iğne deliğinden geçinceye kadar cennete giremeyecektir (Araf, 40)” diyerek son noktayı koyar. Yani kibir, özeleştiri önündeki en güçlü engeldir.]

İki kutsal kitapta Tanrı’nın cennetine kimler giremiyor? Zenginler (İncil) ve Tanrı’nın ayetlerine inanmayanlar (Kuran). Araf suresi 40. ayette sözü edilen insanlar Tanrı ayetlerine inanmadıkları için mi yoksa bundan dolayı kibirlendikleri için mi cennete giremiyorlar. Kibirlenmeseler cennete girebilecekler mi? Naci Öncel, Kuran’da ana eylemin “inanmamak” olduğunu yanlış yorumladığı için yanlış yorum yapmakta. Tanrı, o insanları kibirlendikleri için değil ayetlerine inanmadıkları, “Müslüman” olmadıkları için cezalandırıyor. Ayrıca, “Ben sizin en yüce tanrınızım” (Naziat, 24) diye hava atan firavunun bu yazıda işi ne? “Din” kıssalarından yararlanarak yazı yazanlar hep böyledirler. Ayetler ve bunlarda geçen sözcükleri, amaçlarına göre alıp kolaj yaparlar. 

Yazar ilgisiz alıntılarını, ıkınmalarını şu cümleyi yazmak için yapmakta: “Başarısızlıkta faturayı başkalarına kesen insan nefsi, başarıları hemen kendi hanesine yazmaya meyillidir. Üstelik egomuz başarı, yüksek mevki ve zenginlik sahibi olunca daha da güçlenir. Hemen her konuda ‘Öyle yapılmaz, böyle yapılmalı’ demeye başlarız. Öyle ki varlıklı bir kişi, kâinatın işleyişini bile beğenmez hale gelebilir.”

İncil ve Kuran’ın ayetleri ne diyor, Hürriyet’in yazarı ne diyor?! İncil’deki ayetin “zengin”i Kuran’da neden “Tanrı’nın ayetlerine inanmayanlar”a dönüşüyor? Kim yapmış bunu? Hürriyet yazarı bu konuda bir yorum yazarsa hep birlikte müstefit oluruz (yararlanırız).

* Kutsal Kitap, Kitabı Mukaddes Şirketi, 1. Basım, Ağustos 2001.

** Prof. Dr. Niyazi Kahveci tercümesi, Sinemis Yayın Grubu, 11. baskı, Eylül 2018.