Yürürlükte olan 1958 tarihli Fransa anayasasının birinci maddesi şöyledir: “Fransa, bölünmez, laik, demokratik ve sosyal bir Cumhuriyettir. Köken, ırk ya da din ayrımı yapmaksızın bütün vatandaşların yasa karşısında eşitliğini garanti eder. Bütün inançlara saygılıdır.”

Sonuncu (89) maddesinin son cümlesinde ise şunlar yazar: “Hükümetin cumhuriyet niteliği hiçbir şekilde değiştirilemez.”

Madame Le Pen’in şu aşırı sağcı partisi en başta ya da en sonda olmak üzere Fransa’da hiçbir siyasal parti yukarıda yazdığım maddelerin bir harfine bile karşı çık(a)maz. Fransa, Türkiye değildir. Fransa’da, AKP, MHP, HÜDA PAR, Saadet Partisi gibi partiler yoktur. Tamamı 1789, 1848, 1871 devrimlerini özümsemiştir. Fransa’da imam hatip okulları gibi okullar da yoktur. İlahiyat fakültesi vardır ama bu okullara sivil liselerde diploma aldıktan sonra girilir. Le Pen’in partisinin aşırı sağcı olduğu söyleniyor ama bu parti ne anayasaya karşı ne de dinci. Onunki sosyal, ekonomik ve göçmenlerle ilgili bir sağcılık. Sol partiler onun bu siyaseti nedeniyle ve sadece bu konuyla ilgili olarak birleştiler. Yükselen belli bir partiye karşı birleşmek Fransızların bilinen yöntemlerinden biridir.

Örneğin Fransa “Fransız Komünizminin Altın Çağı” olarak tanımlanan bir dönem yaşadı. Alman işgaline karşı direniş hareketini komünistler başlattı ve çete hareketini yönettiler. Kurtuluştan sonra isteseler iktidara el koyabilirlerdi ama tepeden inmeci değil seçimli demokrasiden yanaydılar.

Kurtuluştan General de Gaulle’ün 1958’de iktidara dönüşüne kadar Fransız Komünist Partisi (FKP-PCF), oyların dörtte birinden fazlasını toplayan “Fransa’nın önde gelen partisi” idi. Maurice Thorez etrafında birleşen FKP’nin zirve noktasında güçlü bağlantıları vardı: Kitle örgütleri, sendikalar, basın başlıkları, aktivistler, entelektüeller...

 Dördüncü Cumhuriyetin ilki olan 10 Kasım 1946 yasama seçimlerinde Komünist Parti, 1945 belediye seçimlerinden bu yana yapılan ardışık görüşmeler sırasında elde ettiği başarıları doğruladı: Kullanılan oyların yüzde 28.8’ini aldı ve 157 sandalyeyle Ulusal Meclis’te en yüksek temsile sahip oldu. Sosyalist Parti SFIO ise çok geride, oyların yüzde 18’inden biraz fazlası ile 98 sandalye kazandı. Fransız Komünist Partisi o zamanlar MRP Popüler Cumhuriyetçi Hareket’in sosyalistleri ve Hıristiyan Demokratları ile birlikte iktidarda idi. 1947 sonbaharından itibaren Soğuk Savaş dönemi onu muhalefete ve izolasyona sürükledi. 1947’den sonra Sosyalistler dahil olmak üzere öteki partiler onunla değil ona karşı koalisyon yaptılar.

1789 Büyük Devrimi doğası nedeniyle soldadır. 1848’de Avrupa’nın birçok ülkesinde meydana gelen ayaklanma ve devrimlere öncülük etti. 43 yıl sonra 1871 yılında gerçekleşen Paris Komünü 1917 Sovyet Rusya komünist devrimine örnek oldu. Bu nedenle şu günler Fransa’da olanları “Fransa’da sol rüzgâr” diye tanımlamak çok yanlıştır. 1789’dan bu yana bu rüzgâr esmekte ama ya ona karşı alınan önlemler ya da kendi seçimi (tercihi) nedeniyle zaman zaman yönü değişmektedir.

Fransa seçimlerinin birinci turunun hiçbir önemi yoktur. Seçmen ikinci turda kararını verir. Birinci turun büyük galibi Le Pen’in partisi ikinci turda üçüncü parti olmadı mı? Fransa İçişleri Bakanlığı’nın açıkladığı sonuçlara göre hiçbir ittifak 577 üyeli Ulusal Meclis’te çoğunluğu sağlayacak 289 milletvekili sayısına ulaşamadı. Yeni Halk Cephesi: 182; Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Cumhuriyet İçin Hep Birlikte İttifakı: 168; Le Pen’in Ulusal Birlik Partisi: 143 milletvekili çıkardı. Bir kısmı Ulusal Birlik’i destekleyen merkez sağdaki Cumhuriyetçiler Partisi ise 60 milletvekiline ulaştı.

Benim gözüm, bir önceki seçim kampanyasında Yannis Ritsos’un “Barış” adlı şiirini ezbere söyleyen ve cumhurbaşkanı seçimini Macron karşısında kıl payı yitiren Jean Luc Mélenchon üzerindeydi. “Boyun Eğmeyen Fransa” (La France Insoumie) lideri Mélenchon, seçimin ikinci turunda Yeni Halk Cephesi’ni kurdu ve seçimi kazandı. Doğal olarak Fransa’nın yeni başbakanı olmalı ama Macron dalavere çevirmek peşinde.